Jesteś ozdrowieńcem? Naukowcy mówią, na jakie objawy post-COVID powinieneś zwrócić szczególną uwagę
Wielu ozdrowieńców po COVID-19 zastanawia się, czy infekcja wirusem SARS-CoV-2 spowodowała poważne zmiany w ich organizmie. Na co warto zwrócić uwagę oraz kiedy i w jaki sposób zareagować na niepokojące objawy, by w porę zadbać o swoje zdrowie? Podpowiadamy.
1. Problemy z ciśnieniem
Naukowcy z inicjatywy "Nauka przeciw pandemii" zrzeszającej uznanych ekspertów ze środowiska naukowego pod przewodnictwem prof. Andrzeja M. Fala, podpowiadają, na jakie objawy post-COVID powinni zwrócić uwagę ozdrowieńcy.
Post-COVID-19, "długi COVID" (ang. long COVID) lub przewlekły zespół COVID to nieformalne nazwy zespołu objawów, który towarzyszy chorym nawet przez kilka miesięcy po przechorowaniu choroby wywołanej koronawirusem SARS-CoV-2. Charakteryzuje się on zróżnicowanymi objawami, które dotykają nawet 30 proc. ozdrowieńców.
''Długotrwałe objawy post-COVID zazwyczaj dotyczą układu oddechowego i krwionośnego, a zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie wartości mierzonych parametrów mogą być powodem do niepokoju, dlatego staraj się regularnie badać tętno, ciśnienie tętnicze oraz częstotliwość oddechów'' – zalecają eksperci z inicjatywy "Nauka przeciw pandemii".
Prawidłowe ciśnienie skurczowe powinno wynosić 120-129 mmHg, a rozkurczowe 80-84 mmHg. Prawidłowe tętno w spoczynku to 60-75 uderzeń serca na minutę. Częstość oddechów w spoczynku u dorosłego człowieka powinna wynosić 12-17 oddechów na minutę.
- Konieczna jest optymalizacja leczenia nadciśnienia tętniczego czy niewydolności serca po COVID-19. Te dolegliwości wymagają konsultacji kardiologicznych. Przyznam, że coraz więcej takich pacjentów zgłasza się do mojej praktyki kardiologicznej, w której stworzono nawet pakiet badań kontrolnych dla pacjentów po przebyciu COVID-19 - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Krzysztof J. Filipiak, internista, kardiolog, farmakolog kliniczny z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
2. Przewlekły ból w klatce piersiowej i powikłania zakrzepowo-zatorowe
Ból w klatce piersiowej może wynikać z problemów w funkcjonowaniu zarówno serca, jak i płuc. Aby się przekonać, jakie jest jego podłoże, warto wykonać prześwietlenie lub tomografię klatki piersiowej.
- Dlatego osoby, które przeszły zakażenie koronawirusem powinny być pod opieką lekarza, który zadecyduje, czy jest konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań, na przykład pulmonologicznych czy kardiologicznych – wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie dr Michał Sutkowski, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych.
Ekspert tłumaczy, że po zapaleniu płuc zawsze pozostają blizny, dlatego ważne jest, aby regularnie kontrolować, czy nie dochodzi do większych zmian w tkance płucnej. Oprócz tego konieczne są regularne badania pulsoksymetrii, czyli poziomu nasycenia krwi tlenem.
- U części pacjentów mimo ustąpienia objawów, utrzymuje się obniżona wydolność płuc, tzn. w badaniach czynnościowych płuc obserwujemy 20, a nawet 30 proc. ubytku wydolności - precyzuje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Robert Mróz, pulmonolog z II Kliniki Chorób Płuc i Gruźlicy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.
Często powikłaniami po COVID-19 są także zawały serca, groźne arytmie czy zaostrzenia niewydolności serca.
- Ale należy je traktować jako stany kardiologiczne wtórne do niewydolności oddechowej, a czasami krążeniowo-oddechowej, spowodowanej jednak głównie zajęciem płuc i ich wtórnym zapaleniem - dodaje prof. Filipiak.
Kto jest najbardziej narażony na tego typu powikłania po COVID-19?
- Przede wszystkim są to osoby z chorobą wieńcową, niewydolnością serca, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym. Rokowanie pogarsza nadwaga i otyłość. Ale warto pamiętać, że powikłania dotyczyć mogą wszystkich pacjentów zakażonych wirusem SARS-CoV-2, a zajęcie serca może zdarzyć się także u osób młodych, bez innych chorób towarzyszących - ostrzega prof. Filipiak.
3. Przewlekły ból głowy
Warto odnotowywać także częstotliwość i nasilenie bólu głowy. To także objaw, który może być powodowany przez wiele różnych czynników. Jeżeli pojawił się w okresie po przechorowaniu COVID-19, przede wszystkim należy zadbać o prawidłowy sen i nawodnienie.
- Każdy z ozdrowieńców powinien pozostawać pod czujną opieką lekarza, który zdecyduje czy w przypadku przedłużających się dolegliwości potrzebne są jakieś dodatkowe badania – dodaje dr Sutkowski. - Zdarzają się również przypadki, że pomimo prawidłowych wyników badań np. wydolnościowych, pacjenci mogą odczuwać przewlekłe zmęczenie – precyzuje ekspert.
4. Zaburzenia pamięci i koncentracji
Niektórzy ozdrowieńcy coraz częściej skarżą się na tzw. mgłę mózgową. Przez wiele tygodni, a nawet miesięcy mają problemy z pamięcią, koncentracją, narzekają na dezorientację i chroniczne zmęczenie.
- Uważa się, że mgła mózgowa ma podłoże naczyniowe. Tak jak wszystko w COVID-19. Efektorem są głównie płuca, serce, ale może być nim także mózg, bo naczynia krwionośne są wszędzie. Mówiąc najprościej zmiany mikro zakrzepowo-zatorowe, które tworzą się podczas COVID-19 mogą wywoływać mgłę mózgową – wyjaśnia dr Sutkowski.
Badania wskazują, że na mgłę mózgową może cierpieć ok. 15 proc. ozdrowieńców.
- Choć tak naprawdę ciężko konkretnie określić ten procent, ponieważ pacjent musi się zgłosić z dolegliwością, aby lekarz miał podłoże do wskazania skali zjawiska. Bardzo trudno jest ocenić tę skalę, bo wielu pacjentów się do mgły mózgowej nie przyznaje. Część myśli, że te zaburzenia przejdą, a okazuje się, że po 6 miesiącach nie przechodzą – dodaje lekarz.
Zdaniem Sutkowskiego najczęściej zgłaszanymi objawami post-COVID są zmęczenie oraz niewydolność krążeniowo-oddechowa.
- Chorzy mają też udary czy zaburzenia mięśniowe. Mgła mózgowa też jest stosunkowo częsta i ma to do siebie, że może współtowarzyszyć wymienionym wyżej objawom, a może również występować samodzielnie – informuje dr Sutkowski.
5. Problemy ze snem i przewlekłe obniżenie nastroju
Problemy ze snem takie jak trudności z zasypianiem czy przebudzenia w nocy są jedynymi z najczęściej zgłaszanych problemów przez ozdrowieńców. Mogą utrzymywać się nawet do 6 miesięcy.
- Część pacjentów, zwłaszcza po cięższym przebiegu COVID-19, skarży się także na podwyższony poziom lęku i cierpi na stany depresyjne. Także post-COVID to nie tylko objawy stricte neurologiczne, lecz także psychologiczne. Jeśli ten problem kogoś dotyczy, powinien skontaktować się z psychologiem lub psychiatrą – zaleca dr Sutkowski.
Jak dodaje Weronika Loch, psycholog z Centrum Zdrowia Psychicznego w Poznaniu, na rozwój depresji może wpływać także samo doświadczenie pandemii.
- Pandemia rozpoczęła się w atmosferze silnego lęku, poczucia chaosu, dezorganizacji. To naturalne, że emocje, które czuliśmy na początku tamtego czasu, zmieniły swoje nasilenie. Lęk, który przeżywamy obecnie, nie jest już tym samym lękiem z początku pandemii. Boimy się tego, czy jesteśmy w stanie wrócić do ról społecznych i zawodowych sprzed wybuchu pandemii. Boimy się całkiem nowej rzeczywistości, dynamicznej i niepewnej, która stawia przed nami kolejne wyzwania – podkreśla psycholog.
Spektrum objawów klinicznych występujących po przebyciu COVID-19 jest niezwykle szerokie. Eksperci podkreślają, że leczenie symptomów zespołu postcovidowego wymaga interdyscyplinarnego podejścia - tworzenia klinik, które zrzeszą ekspertów z kilku dziedzin medycznych: kardiologii, pulmonologii, psychiatrii, neurologii, fizjoterapii i innych, które zapewnią opiekę i indywidualną terapię dla pacjentów po COVID-19.
Do tej pory w Polsce tego typu przychodnie powstały m.in. w Toruniu, Gdyni, Łodzi, Wrocławiu i Legnicy. Wszystkim osobom, które zauważyły u siebie objawy post-COVID zaleca się wykonanie kompleksowych badań w celu oceny skali powikłań.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Zobacz także:
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
