Wyniki morfologii – normy, interpretacja

Morfologia krwi jest jednym z podstawowych i najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych. W połączeniu z badaniem fizykalnym pacjenta i wywiadem lekarskim może stanowić podstawę o potwierdzenia lub wykluczenia wielu chorób.

1. Co to jest morfologia?

Morfologia to popularne, diagnozujące badanie krwi. Polega na jakościowej oraz ilościowej ocenie obecnych w niej elementów morfotycznych. Do badania pobierane jest 5 ml krwi.

Ludzki organizm zawiera około 5.5 l krwi. Odpowiada ona za m.in.:

Zobacz film: "Badania krwi - TSH"

• Transport gazów (O2 i CO2), hormonów, witamin oraz substancji wydalniczych;
• Utrzymanie stałej temperatury organizmu;
• Funkcje obronne organizmu;
• Utrzymanie stałego pH;

Morfologię warto wykonać w przypadku stanów zapalnych, chorób zakaźnych, niedokrwistości, nadkrwistości, krwotoków wewnętrznych oraz chorób krwi.

2. Wyniki morfologii krwi

Morfologia krwi – jest to badanie, które obejmuje szereg parametrów wraz z następującymi normami:

• Erytrocyty (RBC): niemowlęta – 3,8 M/µl, kobiety – 3,9–5,6 M/µl, mężczyźni – 4,5–6,5 M/µl,
• Hemoglobina (HGB): kobiety – 6,8–9,3 mmol/l lub 11,5–15,5 g/dl, mężczyźni – 7,4–10,5 mmol/l lub 13,5–17,5 g/dl,
• Hematokryt: dzieci do 15 lat: 35–39%, kobiety: 37–47%, mężczyźni: 40–51%,
• MCV (makrocytoza krwinki czerwonej) : 80–97 fl,
• MCH (średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej): 26–32 pg,
• MCHC (średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej): 31–36 g/dl lub 20–22 mmol/l,
• Leukocyty (WBC**): 4,1–10,9 K/µl (G/l),
• Limfocyty (LYM): 0,6–4,1 K/µl; 20–45%,
• Monocyty (MONO): 0,1–0,4 G/l,
• Trombocyty (PLT): 140–440 K/µl (G/l).
• Bazofile: 0-0,13 x 109/l.
• Neutrofile: 1,5-8 tys./µl.
• Eozynofile: 0,1-0,3 K/µl (G/l).

3. Jak interpretować wyniki morfologii

Wymienione powyżej parametry w stanach chorobowych mogą mieć różne wartości dlatego też ich podwyższenie lub spadek powinien być znakiem ostrzegawczym.

Erytrocyty

Erytrocyty są składnikami morfotycznymi krwi. Powstają w szpiku kostnym. Są odpowiedzialne za transport dwutlenku węgla z tkanek do płuc oraz tlenu do tkanek. Erytrocyty żyją około 100 dni.

Spadek poziomu czerwonych krwinek poniżej normy wskazuje najczęściej na anemię, która pojawić się może na skutek niedoboru witaminy B12, kwasu foliowego czy też utraty krwi na przykład na skutek wypadku. Ponadto może wskazywać na schorzenia nerek.

Wzrost natomiast jest charakterystyczny dla osób, które przebywają w górach gdzie stężenie tlenu jest niższe. Ponadto zwiększona ilość RBC jest też znakiem czerwienicy prawdziwej nazywanej inaczej nadkrwistością.

Hemoglobina

Hemoglobina odpowiada za transport tlenu i dwutlenku węgla od lub do komórek organizmu. Największe stężenie hemoglobiny obserwuje się u noworodków

Niskie wartości hemoglobiny najczęściej wskazują na anemię podczas gdy wysokie charakterystyczne są dla stanów odwodnienia organizmu.

Hematokryt

Hematokryt określa objętość czerwonych krwinek w stosunku do osocza.

Niski hematokryt również może wskazywać na anemię zaś wysoki jest typowy dla czerwienicy prawdziwej oraz odwodnienia organizmu.

MCV

MCV czyli średnia objętość krwinki czerwonej poniżej normy może wskazywać na niedobory żelaza. Podwyższenie tego wskaźnika zasadniczo nie ma większego znaczenia diagnostycznego. Jedynie przekroczenia wartości powyżej 110 fl mogą wskazywać na anemię spowodowaną niedoborem kwasu foliowego lub witaminy B12.

MCH i MCHC

Powyższe wskaźniki opisują średnią masę oraz stężenie hemoglobiny w pojedynczej krwince.

Obniżony poziom MCH i MCHC może być oznaką zmniejszonej ilości żelaza w krwinkach czerwonych np. u kobiet miesiączkujących.

Leukocyty

Leukocyty to jądrzaste komórki wytwarzane w szpiku kostnym. Odpowiadają one za obronę organizmu przed rozmaitymi mikroorganizmami.

Zmniejszenie liczby leukocytów może być powodowane uszkodzeniem szpiku przez chorobę lub leczeniem przeciwnowotworowym.

Wzrost liczby leukocytów ponad normę zaś jest markerem stanu zapalnego związanego z infekcjami, długotrwałym stresem, intensywnym wysiłkiem czy białaczką.

Limfocyty

Limfocyty to komórki wchodzące w skład układu odpornościowego. Odpowiadają za ochronę organizmu przed wirusami, grzybami i bakteriami.

Obniżony poziom tych elementów krwi może być spowodowany zakażeniami wirusowymi w tym też AIDS. U dzieci może mieć charakter wrodzony.

Podwyższona ilość zaś występuje w nowotworach krwi takich jak: chłoniaki, przewlekłej białaczce limfocytowej, szpiczaku mnogim czy nadczynności tarczycy.

Monocyty

Monocyty są komórkami żernymi. Odpowiadają za czyszczenie krwi z obumarłych bakterii lub tkanek. Przyczyniają się również do hamowania różnego rodzaju wirusów.

Obniżony poziom monocytów w organizmie raczej nie ma większego znaczenia diagnostycznego. Może wystąpić w trakcie infekcji wirusowych lub podczas przyjmowania niektórych leków.

Zwiększenie ilości monocytów zaś jest oznaką zakażeń bakteryjnych, mononukleozy zakaźnej czy zakażeń pierwotniakowych. Może też towarzyszyć chorobie Crohna czy białaczce monocytowej.

Trombocyty

Trombocyty to bezjądrzaste, morfotyczne składniki krwi. Powstają w tkance limfatycznej i szpiku.

Obniżony poziom płytek krwi wskazuje najczęściej na zaburzoną ich produkcję przez szpik kostny. Poza tym może być też efektem działania leków przeciwbólowych, antybiotyków czy toksyn bateryjnych.

Zbyt wysoki poziom jest charakterystyczny dla nadpłytkowości.

Bazofile

Bazofile wchłaniają oraz niszczą komórki obce i zmienione, a także drobnoustroje.

Zazwyczaj większe stężenie następuje przy przewlekłej białaczce, chorobach alergicznych, niedoczynności tarczycy, stanach zapalnych przewodu pokarmowego, zapaleniach jelit lub infekcjach. Wynik poniżej normy może wskazywać na nadczynność tarczycy, stres, ostre zapalenie płuc, gorączkę reumatyczną lub ostre infekcje.

Neutrofile

Neorofile przyczyniają się do zwiększenia odporności przeciw bakteriom lub patogenom.

Podwyższone stężenie neurofilów we krwi występuje przy nowotworach, urazach, chorobach metabolicznych i hematologicznych oraz przy paleniu papierosów. Obniżone stężenie wskazuje na zakażenia wirusowe (różyczka, grypa), grzybicze, bakteryjne (dur, gruźlica) lub pierwotniakowe

Eozynofile

Eozynofile to krwinki białe zaliczane do granulocytów kwasochłonnych

Wartość powyżej normy może wskazywać na alergie, pasożyty, choroby krwi, łuszczycę lub zażywanie niektórych leków (penicylyna). Obniżony wynik informuje o urazach, oparzeniach, zwiększonym wysiłku fizycznym lub durze brzusznym.

4. Jak się przygotować do morfologii?

Morfologię krwi można przeprowadzić o każdej porze. Zazwyczaj przez badaniem nie trzeba ograniczać napojów lub jedzenia. Konkretne zalecenia co do badania ustalane są z lekarzem. Czasami morfologia może wymagać zastosowania określonej diety. Zazwyczaj krew pobierana jest w pozycji siedzącej. U wrażliwych osób może być pobrana w pozycji leżącej.

Przed badaniem powinniśmy powiadomić lekarza o przyjmowanych lekach oraz skłonnościach do krwawień i omdleń.

5. Czy morfologia krwi może wywołać powikłania

Badanie nie wiąże się z poważnymi powikłaniami. Po pobraniu krwi mogą wystąpić niewielkie krwawienia, czasem krwiak.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.