Psychoza może być powikłaniem po COVID-19. Lekarz: Pacjent twierdził, że wylądowali kosmici i zbliża się koniec świata

W prasie medycznej pojawia się coraz więcej informacji na temat powikłań psychiatrycznych, jakie może wywołać COVID-19. Jak opowiada prof. Hanna Karakuła-Juchnowicz, nawet u osób, które nigdy wcześniej nie leczyły się psychiatrycznie, zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 może spowodować ostrą psychozę.

1. Ostra psychoza przy COVID

Jakiś czas temu pisaliśmy o amerykańskich psychiatrach, którzy zauważyli niepokojącą tendencję - do szpitali zaczęli trafiać pacjenci z objawami ostrej psychozy. Zaskakujące było to, że te osoby nigdy wcześniej nie miały ani problemów psychicznych, ani też tego typu chorób w rodzinie. Wszyscy natomiast chorowali na COVID-19.

Zdaniem naukowców koronawirus SARS-CoV-2 może atakować nie tylko układ nerwowy, ale i również u niewielkiej grupy pacjentów powodować zaburzenia psychiczne.

Zobacz film: "Prof. Rejdak wymienia powikłania neurologiczne po COVID-19"

- W Polsce takie przypadki jeszcze nie zostały opisane w prasie naukowej, co nie oznacza, że nie występują – mówi prof. Hanna Karakuła-Juchnowicz, kierownik I Kliniki Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. – Słyszę od swoich kolegów z rejonowych szpitali, iż mają pod opieką pacjentów z COVID-19, u których rozwinęła się psychoza. Nie mają jednak czasu, żeby to opisywać w prasie medycznej, ponieważ są przepracowani, a teraz jeszcze dodatkowo obciążeni wymogami epidemicznymi – dodaje.

2. "Masowe halucynacje" podczas zakażenia koronawirusem

W swojej praktyce prof. Karakuła-Juchnowicz leczyła dwa takie przypadki. Jeden z nich dotyczył 43-letniego mężczyzny, który wcześniej nigdy nie był leczony psychiatrycznie, także nikt z rodziny nie chorował na tego typu schorzenia.

- Pacjent początkowo uskarżał się na objawy grypopodobne. Był przekonany, że jest to zwykle przeziębienie, a nie COVID-19. Leczył się sam, przyjmując leki przeciwgorączkowe. Po kilku dniach rozwinęły się u niego masowe halucynacje słuchowe i wzrokowe, stał się silnie pobudzony. Twierdził, że wylądowali kosmici, powtarzał, że zbliża się koniec świata – opowiada prof. Karakuła-Juchnowicz.

Kiedy zaczął być agresywny w stosunku do rodziny, żona wezwała pogotowie ratunkowe.

- W szpitalu wykonano test w kierunku SARS-CoV-2, który okazał się dodatni, a badanie psychiatryczne wskazywało na rozwój ostrej psychozy paranoidalnej. Wystarczyło kilka dni leczenia przeciwpsychotycznego, by objawy psychozy ustąpiły, a pacjent szybko powrócił do równowagi psychicznej – opowiada prof. Karakuła-Juchnowicz.

Drugi przypadek dotyczył 35-letniej kobiety. Początkowo rodzina zauważyła zmianę w jej zachowaniu: stała się małomówna, często wpadała w stany zamyślenia, jej mowa i ruchy były znacznie wolniejsze niż zwykle. Stopniowo zaczęła wypowiadać opinie świadczące, iż czuje się zagrożona i śledzona, momentami miała poczucie, że jest sterowana przez inne osoby. Rodzina zawiozła kobietę na Izbę Przyjęć Szpitala Psychiatrycznego, gdzie wykonany test wykrył SARS-CoV-2.

- W tym przypadku psychoza przyjęła mniej burzliwą formę, a powrót do realnej oceny rzeczywistości trwał znacznie dłużej. Po ustąpieniu ostrych objawów psychotycznych u pacjentki obserwowano jeszcze przez kilka tygodni objawy depresyjne i przewlekłe zmęczenie – opowiada prof. Karakuła-Juchnowicz.

3. "Niektórzy z pacjentów zachowali świadomość, że coś jest nie tak"

Najnowsze badania naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego wskazują, że u 1 na 8 osób, które przeszły COVID-19, w ciągu pół roku od postawienia diagnozy po raz pierwszy w życiu zdiagnozowano chorobę psychiatryczną lub neurologiczną.

Zauważono też, że powikłania psychiatryczne mogą mieć bardzo nietypowy przebieg. Dr Hisam Goueli, szef oddziału psychiatrycznego dla pacjentów po COVID-19 w South Oaks w Amityville w stanie Nowy Jork, opowiada, że większość pacjentów, którzy doświadczyli psychozy pocovidowej, była w średnim wieku.

"To bardzo rzadkie. Najczęściej takie objawy towarzyszą schizofrenii u młodych ludzi lub demencji u starszych pacjentów" - opowiada dr Goueli.

Innym bardzo nietypowym zjawiskiem było to, że niektórzy pacjenci dra Goueli nawet będąc w stanie psychotycznym, zachowywali świadomość, że coś jest nie tak, podczas gdy w klasycznych przypadkach psychozy pacjenci głęboko wierzą w rzeczy, które są wytworem ich wyobraźni.

Podobne spostrzeżenia ma również prof. Karakuła-Juchnowicz. – Zaskakujące jest to, że pacjenci po wyjściu z psychozy pocovidowej byli w pełni krytyczni do swoich przeżyć chorobowych – mówi profesor.

4. Koronawirus atakuje mózg

Jak wyjaśnia prof. Karakuła-Juchnowicz, związek przyczynowo-skutkowy między COVID-19 a wystąpieniem psychozy, jest wysoce prawdopodobny. Już w XVIII w. podczas epidemii grypy hiszpanki zauważono, że zaburzenia psychotyczne występowały częściej. Podobne obserwacje robiono również podczas poprzednich epidemii wywołanych koronawirusami.

- Mechanizmów łączących SARS-CoV-2 z psychozą jest co najmniej kilka. Te biologiczne hipotezy zakładają bezpośredni wpływ koronawirusa na centralny układ nerwowy. Wirus może przenikać bezpośrednio do mózgu przez zainfekowane nerwy obwodowe – opowiada ekspertka.

- Drugi mechanizm wiąże się z występowaniem tzw. burzy cytokinowej na obwodzie, która po przekroczeniu, wydawałoby się szczelnej bariery krew-mózg, przenika do mózgu, wywołując i tam stan zapalny. Może to skutkować rozwojem zaburzeń neurologicznych i psychicznych, w tym psychozy – wyjaśnia profesor Karakuła-Juchnowicz.

Oprócz tego niektóre leki stosowane w leczeniu COVID-19 mogą wywoływać objawy psychotyczne jako skutek uboczny.

Zdaniem ekspertki konieczne są dalsze badania, które przede wszystkim odpowiedzą na pytanie, jak trwale mogą się okazać powikłania psychiatryczne po COVID-19.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.