Choroba Bensona – leczenie, objawy i przyczyny
Choroba Bensona jest schorzeniem okulistycznym polegającym na tworzeniu się patologicznych zmian w ciele szklistym. Jego przyczyny nie są dokładnie rozpoznane. Objawem są ciałka gwiaździste w ciele szklistym, które zwykle nie powodują znaczących problemów z widzeniem. Kiedy konieczne jest leczenie?
1. Co to jest choroba Bensona?
Choroba Bensona, znana także jako skrzenie bielące (ang. asteroid hyalosis) czy ciałka gwiaździste w ciele szklistym, to patologia dotycząca narządu wzorku. Istotą zaburzenia jest obecność drobnych zagęszczeń składających się uwapnionych fosfolipidów, które przylegają ściśle do jamy ciała szklistego. Włókna mają zabarwienie biało-żółte, przybierają kształt gwiazdy. W większości przypadków problem dotyczy jednego oka. Choroba jest znana od 1894 roku.
Ciało szkliste i budowa oka
Warto przypomnieć, że narząd wzroku tworzy:
- aparat ochronny oka (powieki, narząd łzowy, powięzi oczodołowe wraz z oczodołem),
- aparat ruchowy oka (mięśnie gałkoruchowe),
- gałka oczna.
Gałka oczna składa się z trzech błon: zewnętrznej błony włóknistej (twardówka i rogówka), środkowej naczyniowej (tęczówka, ciało rzęskowe, naczyniówka) oraz wewnętrznej (siatkówka). Z klinicznego punktu widzenia gałka oczna dzieli się na odcinek przedni i tylny.
Przedni odcinek gałki ocznej tworzy rogówka, twardówka, spojówka, komora przednia, tęczówka, ciało rzęskowe i soczewka. Tylny odcinek gałki ocznej tworzy ciało szkliste, siatkówka, gałkowa część nerwu wzrokowego i naczyniówka.
Ciało szkliste (corpus vitreum) to struktura, która wypełnia tylną komorę gałki ocznej - centralną część oka pomiędzy soczewką a siatkówką. Jest przejrzysta, galaretowata, jednolita, złożona z wody (99%), kwasu hialuronowego i kolagenu. Nie jest zaopatrzona w naczynia krwionośne i nerwy (jest nieunerwiona i nieunaczyniona).
Jakie funkcje pełni ciało szkliste? Przede wszystkim odpowiada za objętość i kształt gałki ocznej. Wypełnia oko, nadając mu kulisty kształt i tworząc odpowiednie napięcie. Dzięki niemu oko zachowuje swój kształt. Ciało szkliste pełni również funkcję ochronną: amortyzuje wstrząsy oraz reguluje ciśnienie wewnątrzgałkowe.
2. Objawy i przyczyny choroby Bensona
Przyczyną choroby Bensona są zmiany zachodzące w ciele szklistym. Typowym i charakterystycznym symptomem są pojawiające się przed okiem, latające kolorowe mroczki czy plamki, a także tak zwane muszki w polu widzenia. Rzadko - w sytuacji, gdy choroba jest zaawansowana - męty przed okiem mogą obniżać ostrość wzroku oraz komfort widzenia. Najczęściej zmiany w ciele szklistym pozostają nieodczuwalne.
Choroba Bensona dotyczy od 0,5 do 0,9% populacji, według innych źródeł od 0,8% do 2%. Zaobserwowano, że dwa razy częściej dotyka mężczyzn. Choć etiologia patologii nie została w pełni poznana to wiadomo, że najczęściej ma związek z procesem starzenia organizmu. Prawdopodobieństwo jej pojawienia się zwiększa się wraz z wiekiem.
Tym samym choroba Bensona zwykle występuje u starszych osób, najczęściej powyżej 50. roku życia, obarczonych zarówno chorobami ogólnoustrojowymi (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, retinopatia cukrzycowa), jak i naczyniowymi czynnikami ryzyka. Choroba Bensona diagnozowana jest częściej u dalekowidzów i osób z barwnikowym zwyrodnieniem siatkówki.
3. Diagnostyka i leczenie
Aby rozpoznać chorobę Bensona, konieczne jest badanie okulistyczne po rozszerzeniu źrenic (w celu uwidocznienia zmian na dnie oka). Gdy ciało szkliste nie jest przejrzyste, zlecane jest USG oka, to jest badanie ultrasonograficzne gałki ocznej w prezentacji B. Często do rozpoznania choroby Bensona dochodzi przypadkiem, podczas kontrolnego badania wzroku.
Osoby, które zgłaszają obecność mętów w oku, są poddawane obserwacji zmian i systematycznych badaniach kontrolnych. Terapia choroby Bensona u osób, które nie odczuwają żadnych objawów, nie jest konieczne.
Leczenie jest wdrażane ze względu na pogorszenie widzenia, gdy objawy nie są do zaakceptowania, a patologia wywołuje duży dyskomfort. Wówczas rozważana jest interwencja chirurgiczna.
Przeprowadza się zabieg witrektomii polegający na usunięciu fragmentów ciała szklistego razem ze złogami oraz wprowadzeniu substancji zastępczej. Takie postępowanie pozwala pozbyć się zmian w oku i przywraca ostrość widzenia. Procedurę wdraża się także u osób planujących operacje w obrębie oka (np. związane w leczeniem zaćmy.
W przypadku zaćmy pierwotnej obecność patologicznych zmian w ciele szklistym może zafałszować wyniki pomiaru długości osiowej gałki ocznej). Trzeba pamiętać, ze witrektomia, tak jak i inne zabiegi okulistyczne, wiąże się z ryzykiem powikłań.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.