Tężyczka nerwicowa – przyczyny, objawy i leczenie

Tężyczka nerwicowa to patologia, która wywołuje zwykle niespecyficzne objawy, opisywane jako tężyczka utajona. Jej istotą jest nadmierna pobudliwość nerwowo-mięśniowa, a co za tym idzie mrowienie, drżenie i bolesne skurcze mięśni. W klasycznej postaci ma to związek z niedoborem wapnia lub magnezu. Zdarza się, że wywołują je inne przyczyny. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest tężyczka nerwicowa?

Tężyczka nerwicowa to zespół objawów ze strony układu nerwowo-mięśniowego, istotą których jest nadmierny skurcz mięśni. To dlatego objawia się ona bolesnymi skurczami mięśni ciała, najczęściej kończyn i twarzy, a także mrowieniem rąk i całego ciała.

Zaburzenie może pojawiać się w każdym wieku, jednak najczęściej dotyka ludzi młodych i nastolatków, zwykle kobiety. Warto wiedzieć, że istnieją dwa rodzaje tężyczki: utajona i jawna. 

2. Przyczyny tężyczki

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Najczęstszą przyczyną tężyczki jest brak równowagi elektrolitowej w organizmie, czyli niedostateczne stężenie takich minerałów jak wapń czy magnez.

Zdarza się, że tężyczka jest objawem choroby endokrynologicznej czy schorzenia nerek bądź trzustki. Bywa, że ma związek z zaburzeniami natury psychicznej.

Jej mogą pojawić się także w sytuacji, gdy dojdzie do hiperwentylacji, to jest kiedy stężenie tlenu we krwi znacznie wzrasta, a dwutlenku węgla spada. Dzieje się tak na przykład podczas odczuwania silnego stresu.

Tężyczka nerwicowa najczęściej dotyka osoby o neurotycznym typie osobowości oraz osoby chorujące na nerwicę lękową. W jej przebiegu często pojawiają się ataki paniki, a w tężyczce jawnej objawy występują w formie napadu.

O tężyczce nerwicowej mówi się również, gdy:

• nie można jednoznacznie stwierdzić przyczyn tężyczki,
• pojawiają się bardzo silne objawy, które są nieadekwatne do wyników badań,
• nie istnieją fizyczne przyczyny tężyczki, a występują jej symptomy.

3. Tężyczka nerwicowa – objawy

Atak tężyczki utajonej może zaczynać się od:

• odczuwania gorąca,
• uczucia niepokoju,
• mrowienia ciała,
• drętwienia ciała,
• uczucia duszności z silnym lękiem,
• kołatania serca.

Jak wygląda atak tężyczki? Przebiega to w dość charakterystyczny sposób. Zaczyna się od uczucia mrowienia w opuszkach palców rąk i wokół ust. Następnie dochodzi do wystąpienia wzmożonego napięcia w mięśniach twarzy z bolesnymi skurczami mięśni rąk, od przedramion, po ramiona i twarz, klatkę piersiową i nogi. 

Charakterystycznym objawem jest często tzw. ręka położnika, to jest zgięcie 4 i 5 palca oraz wyprostowanie kciuka, środkowego i wskazującego palca. Występuje także podwójne widzenie, światłowstręt, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, bóle głowy.

Objawy tężyczki związane z układem nerwowym to:

• wzmożona pobudliwość nerwowa,
• napadowa hiperwentylacja,
• duszność spoczynkowa,
• niepokój, lęk, napady paniki (lęk napadowy),
• obniżenie nastroju, zaburzenia nastroju, drażliwość,
• bezsenność,
• ogólne osłabienie,
• przewlekłe zmęczenie,
• zasłabnięcia napadowe,
• trudności z koncentracją,
• drażliwość,
• zaburzenia pamięci, zaburzenia koncentracji,
• wady wymowy np. zacinanie się.

Na ogół objawy tężyczki są łagodne. Zdarza się i tak, że są na tyle silne, że wymagają pilnej konsultacji lekarskiej. To:

• padaczka,
• skurcz krtani, który utrudnia lub uniemożliwia oddychanie,
• bolesne skurcze mięśni całego ciała,
• skurcz oskrzeli,
• utrata przytomności i drgawki
• wymioty,
• arytmia.

4. Leczenie tężyczki nerwicowej

Ponieważ objawy tężyczki utajonej bardzo często przypominają nerwicę lękową, gdy się pojawią, należy skonsultować się z lekarzem. Jeśli nie pomogą przepisane przez niego leki na uspokojenie, warto sprawdzić wyniki badań krwi pod względem elektrolitów i wykonać próbę tężyczkową. To umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Wybór metody leczenia tężyczki zależy od przyczyny choroby. W przypadku tężyczki nerwicowej dużą rolę odgrywa terapia psycholgiczna oraz kontrolowanie zaburzeń psychicznych także przez przyjmowanie przepisanych przez psychiatrę leków (jeśli istnieje taka konieczność).

Spore znaczenie ma edukacja psychologiczna, dbanie o siebie, w tym racjonalną dietę i zdrowy styl życia, a także unikanie sytuacji, które mogą prowadzić do ataku tężyczki.

Zdarza się, że pomimo wdrożonego leczenia na tężyczkę potrzebna jest pomoc lekarza psychiatry i psychologa. Czy możliwe jest całkowite wyleczenie tężyczki? Jak można się domyślać, zależy to od przyczyny zaburzenia.

Tężyczka a kawa i alkohol

Osoby zmagające się z tężyczką często szukają odpowiedzi na pytanie, czy mogą sięgać po alkohol i kawę. Okazuje się, że tak, przy czym:

• kawę można pić między posiłkami, ponieważ kofeina może zmniejszać wchłanianie składników odżywczych, w tym wapnia i magnezu,
• spożywając alkohol trzeba zachować umiar, ponieważ ten nie tylko wypłukuje magnez, ale i nasila występujące już objawy tężyczki. Zdecydowanie warto go ograniczyć lub wyeliminować.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.