Złamanie trójkostkowe – przyczyny, leczenie i rehabilitacja
Złamanie trójkostkowe to połączone i jednoczesne złamanie kostki przyśrodkowej, bocznej oraz tylnej stopy. Często towarzyszy mu tylne zwichnięcie stawu skokowego oraz zerwanie więzozrostu strzałkowo-piszczelowego. Mechanizm urazu jest skomplikowany, a kontuzja rozległa. Jakie są przyczyny i objawy urazu? Na czym polega leczenie i rehabilitacja?
1. Co to jest złamanie trójkostkowe?
Złamanie trójkostkowe to uraz stopy obejmujący jednoczesne uszkodzenie kostki przyśrodkowej, bocznej oraz tylnej. Bardzo często towarzyszy mu tylne zwichnięcie stawu skokowego oraz zerwanie więzozrostu strzałkowo-piszczelowego.
W medycynie mówi się o dwóch rodzajach złamań stopy:
- stabilnym, które polega na złamaniu kostki przyśrodkowej i tylnej oraz kostki bocznej,
- niestabilnym, czyli złamaniu trójkostkowym, któremu towarzyszy często zwichnięcie.
2. Przyczyny złamania trójkostkowego
Złamanie trójkostkowe powstaje wskutek skręcenia kostki pod obciążeniem, co jest konsekwencją zadziałania siły, która przekracza fizjologiczny zakres ruchu w stawie (ryzyko wypadku pozwoli zmniejszać odpowiednie obuwie).
Dochodzi do niego w czasie biegu, poślizgnięcia czy niefortunnego skoku. Ponieważ siły działające na staw rozchodzą się w różnych kierunkach, dochodzi do zwichnięcia wraz z wyłamaniem obu kostek oraz krawędzi tylnej kości piszczelowej. Zwykle uraz tego typu to wynik przerwania tkanki kostnej na całym jej przebiegu. Do przerwania częściowego dochodzi sporadycznie.
3. Objawy złamania trójkostkowego
Złamanie trójkostkowe objawia się:
- bardzo silnym bólem,
- dużym obrzękiem,
- zasinieniem stawu skokowego,
- ograniczeniem ruchomości stopy, niemożnością stanięcia na stopie,
- wykrzywieniem stawu i drętwieniem, jeśli doszło do zwichnięcia.
4. Diagnostyka i leczenie
Diagnostyka złamania trójkostkowego obejmuje badanie palpacyjne oraz badania obrazowe, takie jak RTG stopy (badanie radiologiczne), badanie USG stopy, rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.
Terapia polega na stabilizacji oraz repozycji złamań. Złamanie trójkostkowe to złamanie niestabilne, które wymaga leczenia operacyjnego ze względu na wysoki poziom komplikacji. Podczas operacji chirurg wykonuje zespolenie wewnętrzne kości oraz usuwa ewentualne odłamy. Stosuje również śrubę stabilizującą, która jest usuwana po około 6 tygodniach. Resztę zespolenia wyjmuje się po mniej więcej 8 miesiącach.
Do zabezpieczenia kończyny stosuje się najczęściej but gipsowy. Dodatkowo stabilizuje się więzozrost strzałkowo-piszczelowy. Długość oraz metoda leczenia najczęściej uzależnione są od rozległości uszkodzenia tkanek miękkich, przemieszczeń oraz lokalizacji urazu.
Złamanie trójkostkowe - kiedy można chodzić?
Chód o kulach, bez obciążania operowanej kończyny, można rozpocząć już w 3 dobie po zabiegu. Częściowe odciążenie następuje po 4-6 tygodniach, a całkowite obciążenie kończyny możliwe jest po 10 tygodniach.
5. Rehabilitacja po złamaniu trójkostkowym
Złamanie trójkostkowe należy do jednych z najrozleglejszych i jednocześnie najtrudniejszych w leczeniu złamań stawu skokowego. To dlatego należy pozostawać pod opieką ortopedy i fizjoterapeuty, a kwestię powrotu do zdrowia traktować z należytą powagą.
Wczesną rehabilitację, polegającą na pionizowaniu i chodzeniu bez obciążenia rozpoczyna się krótko po założeniu gipsu. Dużą rolę odgrywają ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda, ćwiczenia stawu biodrowego oraz ćwiczenia stawu kolanowego.
Z czasem włącza się ćwiczenia stabilizujące staw biodrowy, terapię mięśniowo-powięziową w okolicach podudzia oraz masaż limfatyczny mający na celu zmniejszenie obrzęku. Wskazane jest stopniowe obciążanie zoperowanej kończyny. W celu przyspieszenia zrostu wykorzystuje się pole magnetyczne oraz różne inne formy fizjoterapii. Pomocny jest laser, krioterapia czy elektroterapia.
W kolejnych etapach rehabilitacji po złamaniu trójkostkowym wykorzystuje się ćwiczenia balansu ciała, polegające na przenoszeniu ciężaru ciała na operowaną kończynę czy ćwiczenia na nierównym oraz niestabilnym podłożu. Celem rehabilitacji jest odzyskanie ruchomości w stawie skokowym.
Usprawnianie kończyny przebiega wieloetapowo i wymaga współpracy ze specjalistą. Przyjmuje się, że czas zrostu kości nie przekracza 12 tygodni. Złamanie trójkostkowe może jednak nawracać i skutkować opuchlizną w okolicy kostki. Ta staje się wrażliwa na zmiany pogodowe i intensywny wysiłek fizyczny.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.