Gips - wskazania, zakładanie, powikłania, inne metody
Kiedyś każde złamanie unieruchamiano za pomocą gipsu, dziś jest wiele innych sposobów, aby wyleczyć tego typu kontuzje. Należy jednak pamiętać, że sposób leczenia powinien zależeć od decyzji specjalisty. Niewłaściwa terapia może prowadzić do wielu powikłań i uniemożliwiać powrót do pełnej sprawności.
1. Wskazania do założenia gipsu
Głównym wskazaniem do zakładania gipsu jest złamanie, czyli ciągłe lub częściowe utracenie ciągłości kości. Podczas złamania może dojść do uszkodzenia tkanek, mięśni oraz naczyń krwionośnych.
Do takich sytuacji dochodzi przy złamaniach otwartych. Przy złamaniach zamkniętych natomiast nie pojawia się rozerwanie skóry.
Złamania mogą być także poprzeczne lub z odłamaniem części. W takich przypadkach stawy zostają nieprawidłowo obciążone i dochodzi do ich zwyrodnienia.
2. Zakładanie gipsu
Zaraz po złamaniu powinniśmy udać się do szpitala. Następnie prawdopodobnie zostanie wykonane zdjęcie rentgenowskie i na jego podstawie lekarz zdecyduje o unieruchomieniu złamanej kości.
Zakładanie gipsu wbrew pozorom nie jest takie proste, a źle przeprowadzone może skończyć się powikłaniami.
Etapy zakładania gipsu są następujące:
- na uszkodzoną część ciała zakładany jest rękaw, na ten z kolei podkład gipsowy,
- następnym krokiem jest zamoczenie na kilka sekund opaski gipsowej w wodzie, której temperatura nie przekracza 20-22 stopni,
- ruchem okrężnym opaska zakładana jest na wcześniej zabezpieczoną skórę.
Należy pamiętać, że zakładanie gipsu to zabieg bezbolesny. Przy złamaniach otwartych nie stosuje się zakładania gispu, w takich przypadkach konieczna jest operacja.
3. Powikłania po źle założonym gipsie
Źle przeprowadzone zakładanie gipsu może doprowadzić do powikłań. Przede wszystkim może spowodować uszkodzenia skóry oraz ucisk naczyń krwionośnych, na skutek czego może dojść do miejscowej martwicy skóry.
Może pojawić się też niedowład nerwu, który jest zbyt mocno uciskany. Należy pamiętać także, że zakładanie gipsu na wiele tygodni osłabia napięcie mięśni, rzadszym powikłaniem jest natomiast demineralizacja kości.
4. Co zamiast gipsu?
Na złamania kości lub uszkodzenia stawów od zawsze stosowano zakładanie gipsu, dziś metodę tę można zastąpić innymi sposobami. Stosuje się na przykład opatrunki gipsowe, które są dużo lżejsze, szybciej wysychają oraz można się w nich normalnie kąpać.
Kolejną bardzo dużą zaletą opatrunków gipsowych jest przepuszczalność powietrza oraz dużo szybszy czas ich zakładania. Opatrunek wysycha w ciągu 30 minut, natomiast tradycyjny gips schnie nawet do dwóch godzin.
Kolejnym nowym rozwiązaniem zamiast zakładania gipsu są ortezy. Stabilizatory polecane są przy urazach kolana, skręceniach stawów skokowych lub zerwaniu ścięgna Achillesa.
W takich przypadkach nie trzeba zakładać gipsu. Wystarczy orteza, która przepuszcza powietrze i jest zbudowana z kilku warstw tkaniny oraz z poduszek powietrznych, które stanowią element usztywniający. Ortezy produkowane są w kilku rozmiarach, dlatego każdy może dobrać odpowiednią dla siebie.
4.1. Metody usztywnienia nogi
Może się także okazać, że złamanie nogi wcale nie wymaga gipsu. Gips jest także wypierany przez inne metody usztywniania, stosuje się między innymi opatrunki z włókien szklanych, są one nasączone żywicą poliuretanową.
W chwili kontaktu tego materiału z wodą rozpoczyna się reakcja chemiczna, która powoduje twardnienie opatrunku, po 30 minutach opatrunek jest juz w pełni twardy. Opatrunki syntetyczne są także lżejsze od gipsu i bez problemu można się w nich kąpać, ponieważ są odporne na działanie wody.
Po prysznicu wystarczy go wytrzeć ręcznikiem. Opatrunek syntetyczny pozwala także na bezproblemowe sprawdzenie czy kości prawidłowo się zrastają. Wszystko dzięki temu, że włókna węglowe i żywica przepuszczają promienie RTG.
5. Noga w gipsie
Kiedy nasza noga jest w gipsie proste czynności mogą być trudne do zrealizowania. Jedną z najtrudnieszych czynności jest oczywiście chodzenie, noga w gipsie musi być odciążona dlatego też potrzebne nam są kule.
Przy bardziej skomplikowanych złamaniach konieczny może być nawet wózek inwalidzki. Noga w gipsie utrudnia samodzielne przenoszenie przedmiotów z miejsca na miejsce. Niestety wówczas nasze ręce są zajęte przez kule.
Kiedy nasza noga stanie się mocniejsza, a my sami opanujemy technikę chodzenia z nogą w gipsie będzie nam zdecydowanie łatwiej. Przy złamaniach konieczne może się okazać przyjmowanie zastrzyków na rozrzedzenie krwi.
Noga w gipsie może drętwieć, spowodowane jest to niedowładem uciśniętego nerwu. Niestety palce u nogi mogą mieć także siny odcień, ze względu na stłuczenia. Noga jest także podatna na otarcia, szczególnie kiedy opuchlizna schodzi i w gipsie robi się luźniej.
5.1. Zdjęcie gipsu z nogi
Kiedy mija okres, w którym kość powinna się zrosnąć przychodzi czas na zdjęcie gipsu i tutaj może pojawić się niemiła niespodzianka. Otóż przez kilka tygodni noga pozostawała w gipsie i w tym czasie nasze mięśnie wyraźnie się osłabiły.
Można nawet określić, że w tym czasie mięśnie zanikają. Konieczna jest rehabilitacja, masaże oraz wzmocnienie chorej nogi.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
