Elektroterapia (leczenie prądem) – czym jest, przeciwwskazania, wskazania
Elektroterapia to jedna z dziedzin fizykoterapii, w której do leczenia wykorzystywany jest prąd elektryczny ‒ stały, modulowany lub impulsowy. Jest to dziedzina bardzo szeroka, która w zależności od wskazań diagnostycznych, obejmuje wiele rodzajów zabiegów. Jakie są rodzaje elektroterapii? Na czym dokładnie polega leczenie prądem?
- 1. Co to jest elektroterapia?
- 2. Jak działa elektroterapia?
- 3. Jakie są zastosowania elektroterapii w medycynie?
- 4. Jakie są rodzaje elektroterapii?
- 5. Czy elektroterapia jest bezpieczna?
- 6. Czy elektroterapia jest bolesna?
- 7. Jakie są przeciwwskazania do elektroterapii?
- 8. Czy elektroterapia może być stosowana u wszystkich pacjentów?
- 9. Jak często wykonuje się sesje elektroterapii?
- 10. Czy elektroterapia może być stosowana w przypadku urazów sportowych?
- 11. Czy elektroterapia może pomóc w leczeniu przewlekłego bólu?
- 12. Czy elektroterapia jest skuteczna w leczeniu stanów zapalnych?
- 13. Czy elektroterapia może być stosowana w przypadku dzieci?
1. Co to jest elektroterapia?
Elektroterapia (elektrolecznictwo, leczenie prądem) to jedna z dziedzin fizykoterapii, która do leczenia wykorzystuje odpowiednio dobrane parametry prądu stałego, modulowanego, czy impulsowego. Rodzaj, natężenie i częstotliwość prądu dobierane są zawsze indywidualnie, z uwzględnieniem wrażliwości pacjenta, stanu jego zdrowia, schorzeń oraz pożądanego efektu.
Leczenie prądem ma dość szerokie zastosowanie. Wykorzystuje się je m.in. w łagodzeniu objawów bólowych, do poprawienia ukrwienia danej tkanki, czy pobudzenia ruchowego. Metoda ta uznawana jest za bezpieczną, mało inwazyjną, a jednocześnie wysoce skuteczną.
Czym jest fizykoterapia?
Fizykoterapia jest rodzajem rehabilitacji medycznej, która w celach terapeutycznych wykorzystuje m.in. wysoką i niską temperaturę, ultradźwięki, magnetyzm, lasery biostymulujące, prąd, naświetlanie.
Specjalista do leczenia i profilaktyki schorzeń narządu ruchu wykorzystuje nie tylko czynniki generowane przez urządzenia, ale i naturalne.
2. Jak działa elektroterapia?
Podczas sesji wykorzystuje się specjalne urządzenia medyczne – aparaty do elektroterapii, umożliwiające wytwarzanie prądów leczniczych o odpowiednich częstotliwościach. Na skórę pacjenta w docelowym obszarze ciała nakładane są elektrody, przez które przepuszczany jest potem specjalnie dobrany prąd.
Tak elektryczne bodźce lecznicze dostarczane są do problematycznych obszarów. W ten sposób następuje pobudzenie działania nerwów, uśmierzenie bólu, czy zwiększenie ukrwienia stymulowanej okolicy.
Dokładny mechanizm działania prądów w fizjoterapii uzależniony jest od rodzaju elektroterapii.
3. Jakie są zastosowania elektroterapii w medycynie?
Elektroterapia znalazła zastosowanie m.in. w następujących przypadkach:
- schorzenia układu ruchu,
- bóle kręgosłupa, nerwobóle, bóle głowy,
- choroby reumatyczne, choroby zwyrodnieniowe stawów,
- dystrofie mięśniowe,
- leczenie stanów pourazowych (skręcenia, złamania, stłuczenia),
- zapalenia tkanek miękkich,
- rwa kulszowa,
- przyspieszenie regeneracji tkanek,
- bóle towarzyszące osteoporozie.
4. Jakie są rodzaje elektroterapii?
W skład elektroterapii wchodzą różne rodzaje zabiegów. Do najpopularniejszych należą m.in.:
- jonoforeza – polega na wprowadzeniu do tkanek substancji leczniczych za pomocą pola elektrycznego (uzyskuje się dzięki temu działanie przeciwzapalne, znieczulające, odczulające),
- galwanizacja – leczenie prądem o niskim natężeniu; stosowana w leczeniu nerwobóli, chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa, porażeń wiotkich,
- elektrostymulacja – za pomocą specjalnych elektrod pobudza się porażone mięśnie do skurczu, dzięki czemu wzmacnia się ich siłę,
- prądy diadynamiczne (prądy DD, prądy Bernarda) – zaliczane do prądów o niskiej częstotliwości, powstałe przez nałożenie na prąd stały prądu sinusoidalnego,
- prądy interferencyjne (prądy Nemeca) – prądy średniej częstotliwości, charakteryzują się głęboką penetracją tkanek,
- prądy TENS (Transcutaneus Elektrical Nerve Stimulation) – przezskórna stymulacja elektryczna nerwów; prądy m.in. na kręgosłup lędźwiowy, ból karku, nerwobóle, dyskopatie, czy prądy na kręgosłup szyjny,
- prądy Kotza (rosyjska stymulacja) – prądy o średniej częstotliwości, mają zdolność wywoływania skurczy w głębiej położonych włóknach mięśniowych; czasem stosowane są m.in. w odnowie biologicznej; prądy Kotza służą jednak głównie do zwiększania masy mięśniowej i wytrzymałości mięśni,
- prądy impulsowe Träberta – (Ultrabodźcowe, Ultra-Reiz, UR) charakteryzują się niemodyfikowanym czasem trwania impulsu (2 ms) i czasem trwania przerwy (5 ms).
5. Czy elektroterapia jest bezpieczna?
Zabiegi elektroterapii uznawane są za bezpieczne. W czasie sesji wykorzystuje się bowiem specjalistyczną aparaturę, która spełnia określone kryteria bezpieczeństwa. Co więcej, parametry prądu są zawsze dostosowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta, a impulsy precyzyjnie dozowane. Elektroterapia to metoda dobrze przebadana, co potwierdzają liczne badania naukowe.
Terapia z użyciem elektrod ma jednak zastosowanie przede wszystkim w leczeniu objawowym. Dlatego też warto pamiętać, że stosowana jest głównie jako metoda uzupełniająca.
6. Czy elektroterapia jest bolesna?
Elektroterapia uznawana jest za nieinwazyjną i bezbolesną metodę terapeutyczną. Zabiegi nie powodują dolegliwości bólowych, czy większego dyskomfortu. Pacjent może jedynie odczuwać słabe mrowienie pod elektrodami. Jednak tego rodzaju odczucia są raczej określane jako przyjemne i relaksujące.
7. Jakie są przeciwwskazania do elektroterapii?
Przeciwwskazaniem do rehabilitacji prądem są m.in.:
- choroby nowotworowe,
- posiadanie rozrusznika serca, implantów, endoprotezy,
- silna arytmia, zaburzenia rytmu serca,
- zakrzepowe zapalenie żył,
- ostre stany zapalne skóry, ostre stany zapalne tkanek miękkich,
- skóra pokryta w miejscach zabiegowych ranami, wypryskami,
- gorączka w przebiegu infekcji,
- ciąża,
- zaburzenia czucia,
- epilepsja,
- bóle niewiadomego pochodzenia (psychogenne, ośrodkowe),
- osobnicza nietolerancja prądu,
- niektóre zaburzenia psychiczne.
8. Czy elektroterapia może być stosowana u wszystkich pacjentów?
Pomimo licznych zalet, elektroterapia nie może być stosowana u wszystkich pacjentów. Jak już zostało wspomniane, istnieją pewne stany medyczne, które stanowią przeciwwskazanie do przeprowadzenia zabiegu.
Zastosowanie elektroterapii u pacjentów z grupy ryzyka może prowadzić do działań niepożądanych. Dlatego też wszelkie wątpliwości i bezpieczeństwo zabiegu zawsze należy omówić z lekarzem.
9. Jak często wykonuje się sesje elektroterapii?
Pojedynczy zabieg elektroterapii trwa zwykle kilkanaście-kilkadziesiąt minut. Jednak do uzyskania pożądanych efektów, zaleca się przeprowadzenie co najmniej kilku zabiegów. Częstotliwość sesji uzależniona jest przede wszystkim od rodzaju elektroterapii.
W zależności od potrzeb fizjoterapeutycznych niektóre rodzaje zabiegów należy powtarzać codziennie przez kilka, kilkanaście dni. Inne zabiegi z kolei powinny być przeprowadzane co kilka dni, a nawet tygodni.
10. Czy elektroterapia może być stosowana w przypadku urazów sportowych?
Niektóre rodzaje elektroterapii mogą wspomagać odzyskiwanie sprawności po różnego rodzaju urazach mięśni i stawów, w tym sportowych (naciągnięcia, skręcenia, złamania). Co więcej, wykorzystanie prądu może także wspierać regenerację po ćwiczeniach oraz wzmacniać osłabione mięśnie.
11. Czy elektroterapia może pomóc w leczeniu przewlekłego bólu?
W leczeniu bólu przewlekłego, ale i ostrego, czy podostrego, pomocne są, chociażby prądy TENS. Ten rodzaj elektroterapii umożliwia zmniejszenie lub zniesienie dolegliwości bólowych nawet na kilka tygodni. Może być więc dobrą alternatywą do innych metod łagodzenia bólu przewlekłego.
12. Czy elektroterapia jest skuteczna w leczeniu stanów zapalnych?
Niektóre rodzaje elektroterapii znajdują zastosowanie w leczeniu określonych stanów zapalnych. Jednym z nich jest, chociażby jonoforeza, która za pomocą pola elektrycznego pozwala na wprowadzenie do tkanek substancji leczniczych. Dzięki czemu docierają one do głęboko zlokalizowanych tkanek, które objęte są procesem zapalnym.
13. Czy elektroterapia może być stosowana w przypadku dzieci?
Pewne rodzaje elektroterapii stosuje się również w terapii dziecięcej, jako metodę uzupełniającą leczenie podstawowe. Podczas takich zabiegów wykorzystuje się zdecydowanie mniejsze dawki prądu, które dostosowane są odpowiednio do małego pacjenta.
Jednak o tym czy elektroterapia jest bezpieczna dla dziecka, decyduje lekarz lub fizjoterapeuta po ocenie zarówno wskazań, jak i przeciwwskazań do zabiegu.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.