Monocytopenia – przyczyny, badanie i wyniki
Monocytopenia to zbyt niska liczba monocytów we krwi. To rodzaj leukocytów, czyli białych krwinek. Ich poziom można oznaczyć wykonując morfologię krwi obwodowej, czyli rozmaz krwi. Co mówią wyniki morfologii w zakresie monocytów? Na co wskazują odchylenia od normy?
1. Czym jest monocytopenia?
Monocytopenia to obniżona ilość monocytów we krwi obwodowej. Mówi się o niej, gdy wartości w tym zakresie są niższe od 0,2 * 109/l (< 200 komórek/µl).
Obniżona ilość monocytów we krwi obwodowej, czyli monocytopenia, jest rodzajem leukopenii. To stan hematologiczny, który objawia się obniżeniem liczby leukocytów we krwi obwodowej. Leukocyty (białe krwinki, white blood cells, WBC) odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Są produkowane w szpiku kostnym, śledzionie, węzłach chłonnych i grasicy. Dzięki ich obecności organizm może walczyć z patogenami chorobotwórczymi.
Leukocyty dzielą się na:
- granulocyty: neutrofile, czyli granulocyty obojętnochłonne, eozynofile, czyli granulocyty kwasochłonne i bazofile, czyli granulocyty zasadochłonne,
- limfocyty, Ze względu na funkcję limfocyty dzieli się na limfocyty B, odpowiedzialne za rozpoznanie antygenu i wytwarzanie przeciwciał oraz limfocyty T, od których zależy odpowiedź odpornościowa komórkowa,
- monocyty (MONO). To populacja leukocytów stanowiąca 3-8% wszystkich leukocytów obecnych we krwi. Te największe komórki krwi zaliczane do agranulocytów. Ich głównym zadaniem jest regulowanie pracy układu immunologicznego.
2. Co to są monocyty?
Monocyty to komórki krwi należące do leukocytów, czyli krwinek białych. Produkowane są w szpiku kostnym czerwonym z macierzystej komórki progenitorowej (CFU-M, ang. colony-forming unit - macrophage) pod wpływem odpowiednich czynników wzrostu. Następnie przedostają się do krwi i różnych narządów organizmu. W tkankach przeobrażają się w makrofagi.
Monocyty pełnią w organizmie człowieka istotną rolę w procesach odpornościowych, reakcjach przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych, przeciwpasożytniczych i przeciwgrzybiczych. Odpowiadają za wytwarzanie czynników wzrostowych i regulują biosyntezę immunoglobulin, czyli przeciwciał.
3. Badanie i normy monocytów
Badaniem laboratoryjnym, które umożliwia określenie zawartości monocytów we krwi jest jej podstawowe badanie ogólne, czyli morfologia i rozmaz krwi obwodowej – manualny lub automatyczny. Badanie należy wykonać w godzinach porannych, trzeba być na czczo.
Co mówią wyniki morfologii w zakresie monocytów? Normy podawane są w postać ilości monocytów na mikrolitr krwi lub jako procentowa zawartość monocytów spośród wszystkich białych krwinek.
Prawidłowa ilość monocytów we krwi osób dorosłych stanowi 3-8% ilości wszystkich leukocytów, czyli 0,2 109 - 0,8 109/l. O monocytopenii mówi się, gdy wartości monocytów są niższe od 0,2 109/l (< 200 komórek/µl). Wartości wyższe od 0,8 109/l (>800 komórek/µl) świadczą o monocytozie.
Wynik badania krwi należy z tego powodu analizować w całości, zwracając uwagę także na inne parametry morfologii, wyniki innych badań oraz stan kliniczny pacjenta.
Morfologię z rozmazem zleca lekarz, można ją także wykonać prywatnie na swój koszt. Cena badania nie przekracza kilku złotych. Badanie monocytów można wykonać w każdym laboratorium.
4. Przyczyny monocytopenii
Monocytopenia, czyli monocyty obniżone, najczęściej towarzyszy chorobom szpiku kostnego, takich jak niedokrwistość aplastyczna, białaczka włochatokomórkowa czy ostra białaczka szpikowa.
Obserwuje się ją również u pacjentów ze stwardnieniem zanikowym bocznym (SLA, ang. amytotrophic lateral sclerosis) oraz AIDS, które jest spowodowane zakażeniem wirusem HIV.
Monocyty obniżone są typowe dla infekcji bakteryjnych, grzybiczych, pasożytniczych czy grzybiczych, ale również terapii glikokortykosteroidami oraz chemioterapii. Monocytopenia może także wskazywać na zaburzenia odporności, które są wrodzone lub nabyte oraz zaburzenia psychiczne (silna nerwica, depresja), jak również silny stres, przewlekłe zmęczenie czy wycieńczenie organizmu.
Długo trwająca i przewlekła monocytopenia może występować łącznie z obniżeniem liczby wszystkich elementów morfotycznych krwi – czyli pancytopenią (obniżona ilość erytrocytów, leukocytów i trombocytów).
5. Monocytoza – monocyty powyżej normy
Monocytoza, czyli stan, w którym liczba monocytów przekraczająca górną granicę normy, może wskazywać na niegroźny stan zapalny lub infekcję – obecną lub przebytą.
Podwyższone monocyty pojawiają się również w gruźlicy, przy infekcyjnym zapaleniu wsierdzia, chorobach zapalnym tkanki łącznej, marskości z niewydolnością wątroby, nieswoistym zapaleniom jelit, cytomegalia, ospa wietrzna, kiła, półpasiec, ospa wietrzna.
Często trudno jest ustalić jednoznaczną przyczynę nieprawidłowości. Kiedy się martwić? Wskazaniem do pilnej diagnostyki w kierunku chorób rozrostowych są monocyty podwyższone do wartości >1500/µl.
Zobacz także:
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.