Gammacyzm - rodzaje, przyczyny, leczenie, ćwiczenia
Gammacyzm to jedna z wad wymowy, którą charakteryzuje nieprawidłowa artykulacja głoski G lub ignorowanie jej w wyrazach. Wada to jest diagnozowana u dzieci powyżej 3. roku życia i wymaga skorzystania z pomocy logopedy. Czym charakteryzuje się gammacyzm i co warto o nim wiedzieć?
1. Co to jest gammacyzm?
Gammacyzm to wada wymowy, polegająca na niewłaściwej artykulacji głoski G. Głoska ta powinna występować w wymowie dzieci między drugim, a trzecim rokiem życia.
Terapia logopedyczna jest wskazana w przypadku nieprawidłowego brzmienia głoski G lub ignorowania jej w wyrazach przez dzieci w wieku powyżej 3 lat.
Właściwa artykulacja G wymaga przesunięcia masy języka w tył i ułożenia jego boków na górnych zębach. Więzadła głosowe muszą generować drgania, wyczuwalne na krtani.
2. Rodzaje gammacyzmu
- paragammacyzm - zastępowanie głoski G innymi, na przykład H, B lub P,
- mogigammacyzm - opuszczanie głoski G w wyrazach (uma zamiast guma),
- gammacyzm właściwy - deformacja głoski G w wyniku zwarcia krtaniowego.
3. Dlaczego dziecka nie wymawia G?
Najpopularniejsze przyczyny gammacyzmu to:
- słaba ruchomość tylnej części języka,
- krótkie wędzidełko podjęzykowe,
- przerośnięte migdałki podniebienne,
- zbyt wysokie podniebienie,
- rozszczep podniebienia,
- niedostateczna kontrola słuchowa,
- nieprawidłowe wzorce wymowy,
- zaburzenia słuchu fonemowego,
- wady zgryzu,
- brak stymulacji rozwoju mowy,
- długotrwałe używanie smoczka lub butelki ze smoczkiem,
- długotrwałe ssanie kciuka.
Zobacz także:
4. Leczenie gammacyzmu
Leczenie nieprawidłowej wymowy głoski G powinno rozpocząć się w wieku 3 lat w poradni logopedycznej. Pierwszym krokiem jest określenie przyczyny problemu przez specjalistę, pomocna będzie informacja czy niewłaściwa artykulacja wynika na przykład z wad anatomicznych.
Następnie logopeda przygotowuje zestawy ćwiczeń do pracy z maluchem podczas terapii, a także zadania do wykonywania w domu. W proces powinien zostać zaangażowany również nauczyciel w przedszkolu, który powinien wziąć to pod uwagę w czasie inicjowania zabaw czy zajęć grupowych.
Początkowo dziecko uczy się samodzielnego wypowiadania głoski G, a następnie łączenia jej w sylaby, słowa, a następnie pełne zdania. Nauka wymaga czasu i cierpliwości, bardzo istotne jest stałe zachęcanie dziecka do ćwiczeń i chwalenie go za wszystkie, nawet najmniejsze postępy.
Dopiero ostatnim etapem pracy jest ćwiczenie używania głoski G w mowie spontanicznej, co przekłada się na ogólną poprawę brzmienia i dykcji.
5. Ćwiczenia w terapii gammacyzmu
Ćwiczenia w przypadku stwierdzonego gammacyzmu mają na celu poprawienie pracy języka. Ogromne znaczenie mają ćwiczenia, polegające na unoszeniu języka, przesuwaniu go w różne części jamy ustnej, wysuwanie go na zewnątrz, oblizywanie zębów czy stukanie czubkiem w zęby dolne.
Wiele ćwiczeń nosi interesujące nazwy, które zaciekawią przedszkolaka i zachęcą do ich wykonywania. Pomocne okaże się szerokie otwieranie buzi (zabawa w lwa), naprzemienne otwieranie i zamykanie ust (żaba), mlaskanie (jedzące zwierzątko) czy wysuwanie i chowanie języka (jaszczurka).
Warto zachęcić dziecko do otwierania buzi z głową odchyloną do tyłu, naśladowania ssania cukierka, kląskania językiem, jedzenia lizaka z wysuniętym językiem i rysowania w powietrzu różnych kształtów: kółek, kresek, trójkątów czy kwadratów.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.