Jaglica - przyczyny, objawy, przebieg, diagnostyka, leczenie
Jaglica, inaczej zwana egipskim zapaleniem spojówek lub przewlekłym pęcherzykowym zapaleniem rogówki, to zakaźna choroba oczu, która występuje u osób starszych lub przebywających w Afryce lub Azji. Odpowiedzialny jest za nią drobnoustrój Chlamydia trachomatis. Jaglica przyczynia się do przerostu spojówki, tworzenia się grudek i zmian bliznowatych, co w konsekwencji może prowadzić do utraty wzroku. Według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) prawie 8 milionów ludzi straciło wzrok przez jaglicę.
1. Czym jest jaglica?
Jaglica (trachoma) to choroba oczu rozpoznawana najczęściej w krajach rozwijających się, na terenie Afryki Północnej, Indii czy Azji Południowo-Wschodniej, stanowi jedną z najczęstszych przyczyn całkowitej utraty wzroku.
Choroba jaglica to przewlekły stan zapalny rogówki i spojówki, bywa nazywana również egipskim zapaleniem oczu. Jest skutkiem zakażenia bakteriami wewnątrzkomórkowymi z rodzaju chlamydia, poprzez brudne ręce, odzież, ręczniki lub pościel.
Jaglica w Polsce diagnozowana jest stosunkowo rzadko, zwykle pojawia się ze względu na migracje ludności z krajów rozwijających się.
2. Przyczyny jaglicy
Jaglica rozwija się poprzez bezpośrednie zakażenie, następujące na skutek kontaktu z rękami chorego, jego wydzieliną z oczu lub nosa, a także ubraniami lub ręcznikami. Chlamydię roznoszą również owady, a szerzeniu się zakażeń sprzyja brak higieny i dostępu do czystej wody.
Czynniki zwiększające ryzyka zachorowania to:
- złe warunki higieniczne,
- przebywanie na terenach endemicznych choroby,
- wiek od 3 do 6 lat,
- płeć (kobiety chorują nawet 3 razy częściej niż mężczyźni),
- gospodarstwa domowe w większych odległościach od źródła wody,
- populacje używające latryny.
3. Objawy jaglicy
W trakcie choroby w spojówce pojawiają się żółte grudki jagliczne (grudka objaw trachomy), które rosną i pękają. Drobne grudki znamionujące jaglicę są wypełnione substancją zakaźną, powodującą stan zapalny prowadzący do bliznowacenia.
Powoduje to nieprawidłowy wzrost rzęs i zmiany w rogówce, następstwem czego jest zbliznowacenie i uszkodzenie wzroku. W początkowym etapie choroby pojawia się łagodny świąd i podrażnienie oczu oraz powiek, co prowadzi do zaburzeń widzenia i bólu oka, występuje również ropna i śluzowata wydzielina. Późniejsze objawy chorych oczu to:
Nawracające zakażenia mogą powodować powstawanie blizn na górnej powiece, które ujawniają się jako białe linie przy badaniu w powiększeniu. Powieka z kolei może zostać zniekształcona, a wtórne zakażenia mogą spowodować rozwój owrzodzenia rogówki i ostatecznie częściową lub całkowitą utratę wzroku.
4. Jak przebiega jaglica?
Chlamydia w oku wywołuje przewlekłe zakażenia i nawracający stan zapalny. Wraz z upływem czasu objaw choroby oczu grudka przyczynia się do powstawania blizn na wewnętrznej powierzchni powiek oraz przemieszczenia rzęs, włoski rosną wówczas w kierunku oka i zwiększają ryzyko wystąpienia owrzodzeń rogówki.
Bardzo często obserwowana jest deformacja powiek, a przede wszystkim podwinięcie w kierunku gałki ocznej. U pacjentów diagnozowane są również zaburzenia przejrzystości rogówki (zmętnienie), ze względu na nawracający stan zapalny i podrażnienie przez niewłaściwie rosnące rzęsy. Niestety jaglica w ciągu kilku lat prowadzi do pogorszenia wzroku, a następnie do jego całkowitej utraty.
5. Leczenie jaglicy
Zdiagnozowanie jaglicy może być trudne, ponieważ w początkowym etapie ma ona niemal bezobjawowy przebieg. W krajach endemicznych jaglicy, lekarz powinien pobrać próbkę wydzieliny z oczu i wysłać do badania laboratoryjnego na obecność bakterii Chlamydia trachomatis.
W początkowym etapie choroby w leczeniu stosowane są antybiotyki, azytromycyna w postaci maści do oczu i jamy ustnej. Dodatkowo miejscowo podaje się, co najmniej przez 6 tygodni, maści z tetracyklinami, zaawansowane przypadki jaglicy wymagają natomiast leczenia chirurgicznego.
Gdy wystepuje zniekształcenie powieki, lekarz wykonuje nacięcie i ustawia rzęsy w prawidłowej pozycji. Zabieg ten wykonywany jest tylko w warunkach ambulatoryjnych, a czas jego trwania to ok. 15 minut. Jeżeli wczesniejsze postępowanie nie zmniejsza zaburzeń widzenia, można zastosować przeszczepienie rogówki.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.