Jak wygląda radioterapia raka piersi
Radioterapia jest jedną z podstawowych metod leczenia raka piersi. Obok leczenia chirurgicznego jest to także metoda najskuteczniejsza. Stosowana jest jako forma leczenia uzupełniającego, a także niekiedy jako terapia radykalna np. jeżeli pacjentka nie zgadza się na operację. Przed rozpoczęciem radioterapii konieczna jest weryfikacja wskazań do tego rodzaju terapii, a także ocena ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Ważne jest zaplanowanie całej terapii z ustaleniem całkowitej dawki promieniowania oraz dawek przy pojedynczym naświetlaniu, a także precyzyjne określenie miejsca naświetlania.
Istnieją dwie metody leczenia radioterapią – teleterapia i brachyterapia, a która metoda zostanie zastosowana w dużej mierze zależy od preferencji ośrodka.
1. Teleterapia raka piersi
Teleterapia to tzw. konwencjonalny rodzaj radioterapii. W tej technice źródło promieniowania jest umieszczone na zewnątrz, w pewnej odległości od pacjenta. Leczenie polega na krótkich, codziennych sesjach napromieniowania przez okres ok. 5 tygodni. Po każdym zabiegu pacjentka może iść do domu, nie musi zostawać w szpitalu. Taki rodzaj radioterapii jest szczególnie wskazany po operacjach oszczędzających pierś. Naświetlanie jest zazwyczaj przeprowadzane w dwóch etapach. W pierwszym napromieniowaniu poddaje się sam guz lub guz wraz z regionalnymi węzłami chłonnymi. Stosuje się dawkę 50 Gy podzieloną odpowiednio na 25 sesji napromieniowania, każda po 2 Gy co dwa dni przez okres 5 tygodni. Równoważny jest schemat wykorzystujący 42.5 Gy promieniowania podzielony na 17 dawek. W następnym etapie leczenia radioterapią stosuje się dodatkowo dawkę promieniowania skierowaną na lożę, w której znajdował się guz. Zalecana dawka to 20-20 Gy w zależności od szerokości marginesu chirurgicznego oraz wyniku badania histopatologicznego, wykonanego po wycięciu guza.
2. Radioterapia po mastektomii
Czasami konieczna jest także radioterapia po całkowitej mastektomii. Wskazaniem do takiej terapii jest obecność przerzutów w co najmniej 4 węzłach chłonnych, guz o średnicy powyżej 5 cm oraz obecność komórek nowotworowych w loży guza lub bardzo niewielki margines zdrowych tkanek po wycięciu. W takim wypadku obszar napromieniowania obejmuję ścianę klatki piersiowej wraz z blizną pooperacyjną, a często także okolicę węzłów chłonnych pachowych i nadobojczykowych. Jeżeli guz był zlokalizowany w przyśrodkowej lub centralnej części klatki piersiowej, można także rozważyć naświetlanie okolicy, w której znajdują się węzły przymostkowe. W przypadku radioterapii po mastektomii stosowana dawka promieniowania to 50 Gy podzielona na 25 sesji lub 45 Gy podzielone na 20. Okolice węzłowe naświetla się takimi samymi dawkami. Czasami po mastektomii konieczna jest terapia skojarzona radioterapii i chemioterapii, wtedy napromieniowanie jest ordynowane dopiero po zakończeniu terapii farmakologicznej.
3. Brachyterapia raka piersi
Innym rodzajem radioterapii jest brachyterapia. Jest to metoda polegająca na bezpośrednim napromieniowaniu zmiany nowotworowej, gdzie źródło promieniowania jest umieszczone w samym guzie lub jego okolicy. Taka terapia w niczym nie ustępuje skutecznością w stosunku do klasycznej radioterapii, jednak dostępna jest tylko w wysoko wyspecjalizowanych ośrodkach. Źródło promieniowania umieszcza się w ciele pacjentki poprzez rurki, które są umieszczane przez skórę w piersi pacjentki pod kontrolą usg lub rtg. Cała metoda jest skomputeryzowana i sprawia, że wiązka promieniowania z dużą dokładnością trafia w zmianę nowotworową. Terapia ta jest szczególnie zalecana w leczeniu po operacjach oszczędzających, a zwłaszcza jako drugi etap radioterapii, czyli jako terapia uderzeniowa na lożę po guzie. Jej plusem w stosunku do teleterapii jest na pewno krótszy czas leczenia – wynosi on ok. 5 dni, jednak podczas całej terapii pacjentka musi pozostawać w szpitalu.
Brachyterapia jest rozpoczynana 7-10 dni po operacji lub po wstępnej fazie leczenia teleterapią. Jednorazowa dawka podawanego promieniowania jest znacznie większa – wynosi 10-15 Gy. Izotop w zależności od tego, jak duża jest dawka promieniowania, znajduje się w ciele pacjentki różną ilość czasu. Zasada jest taka, że im większa dawka, tym krócej. Dzięki temu, że barchyterapia jest precyzyjnie skierowana na guz, zmniejsza się znacznie ryzyko wystąpienia powikłań po radioterapii, unika się bowiem naświetlania powierzchni klatki piersiowej. Z drugiej strony jednak dawka promieniowania jest znacznie wyższa, co może mieć wpływ na organy sąsiadujące z guzem czyli płuca i serce. Brachyterapia może być także stosowana jako leczenie uzupełniające po mastektomii oraz jako terapia paliatywna.
Radioterapia raka piersi jest często nieodzownym punktem leczenia. Jak każda metoda, niesie ze sobą pewne działania niepożądane i nie gwarantuje wyleczenia. Jednak powikłań po radioterapii, szczególnie w przypadku brachyterapii, jest niewiele i zazwyczaj nie są one groźne dla zdrowia i życia pacjentki. Czas trwania, wielkość dawek i rodzaj zastosowanej terapii jest dobierany indywidualnie dla każdej pacjentki. Nie należy bać się radioterapii – jest to sposób leczenia dobrze tolerowany przez większość pacjentek, a dodatkowo ma udowodnioną skuteczność w walce z rakiem piersi.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.