Trwa ładowanie...

Inhalator - rodzaje, najlepszy wybór, sposób użycia, inhalator dla dzieci

Sposób użycia inhalatora nie jest skomplikowany
Sposób użycia inhalatora nie jest skomplikowany (123rf)

Inhalator to specjalne urządzenie przeznaczone do samodzielnego dostarczania sobie leku bezpośrednio do dróg oddechowych. Wymaga ich doraźne leczenie astmy oraz innych chorób dróg oddechowych. Leczenie wziewne jest bardzo popularne wśród astmatyków, gdyż dzięki takiej drodze podania lek przeciwastmatyczny zaczyna działać szybko, niemal natychmiast przynosi zamierzony efekt i nie wymaga dużych dawek. Na rynku dostępne są różne rodzaje inhalatorów, dostosowane do różnych potrzeb pacjentów.

spis treści

1. Co to jest inhalator?

Inhalator to urządzenie używane do zabiegów leczniczych, które opierają się na wdychaniu roztworów leków lub aerozoli. Do inhalacji stosowane są specyfiki, rozkurczające oskrzela lub ułatwiające pozbycie się wydzieliny.

Popularne są też preparaty przeciwzapalne i te, na bazie antybiotyków. Inhalatory zazwyczaj posiadają chorzy na astmę oskrzelową, alergię oraz osoby cierpiące na ostre i przewlekłe zapalenia drób oddechowych.

2. Jak wybrać inhalator?

Zobacz film: "Jak stosować inhalator?"

Najważniejsze, żeby inhalator tworzył cząsteczki w zakresie 1-5 μm. Taki rozmiar gwarantuje dotarcie leku do oskrzeli i płuc. Większe cząsteczki osadzą się w krtani i tchawicy. Skrót μm odnosi się do rozmiaru fragmentów, na jakie rozbijany jest lek podczas inhalacji.

Najlepiej opierać się na systemie pomiarowym Malvern (MMD), ponieważ jest najdokładniejszy. Niestety bardziej popularny jest API MMAD, ponieważ z niego korzystają producenci inhalatorów i nebulizatorów.

Podczas wyboru inhalatora warto wziąć pod uwagę:

  • rodzaj leku potrzebnego choremu,
  • ilość leków potrzebnych choremu,
  • stan zdrowia pacjenta,
  • wiek chorego,
  • umiejętność koordynacji ruchowej pacjenta,
  • wygoda stosowania urządzenia,
  • cena inhalatora,
  • trwałość urządzenia.

3. Leki stosowanie w inhalatorach

Leki stosowane w inhalatorach to na przykład:

Choroby wymagające leczenia z użyciem inhalatorów:

  • astma,
  • nieżyt nosa,
  • zapalenie gardła,
  • zapalenie krtani,
  • zapalenia zatok,
  • mukowiscydoza,
  • zapalenie oskrzeli,
  • zapalenie płuc,
  • rozedma płuc,
  • grzybica układu oddechowego,
  • przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP).
Astma (prezentacja edukacyjna)
Astma (prezentacja edukacyjna) [17 zdjęć]

Czym jest astma? Astma wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym, obrzękiem i zwężeniem oskrzeli (dróg

zobacz galerię

4. Podstawowe rodzaje inhalatorów

Istnieją 4 podstawowe rodzaje inhalatorów ze względu na wybrany roztwór leku i sposób podania go do dróg oddechowych:

  • inhalatory ze sprężarką (inhalatory ciśnieniowe MDI),
  • kieszonkowe inhalatory proszkowe DPI,
  • pneumatyczne urządzenia inhalujące,
  • inhalatory z generatorem ultradźwiękowym.

Aparaty ciśnieniowe MDI do inhalacji to proste inhalatory, wymagające od chorego koordynacji wdechu z naciśnięciem pojemnika z lekiem w celu uwolnienia go do dróg oddechowych. Może być to problematyczne u osób starszych i dzieci.

Inhalatory pneumatyczne i ultradźwiękowe to urządzenia umożliwiające tak zwaną nebulizację, czyli dostarczanie płynnego leku w postaci mgiełki do dróg oddechowych. Nebulizator nakładany na inhalator tłokowy lub ultradźwiękowy ułatwia leczenie wziewne, pozwala na dodatkową tlenoterapię oraz łączenie leków.

Inhalatory ultradźwiękowe są niewielkimi urządzeniami do użytku domowego. Ich działanie jest aktywowane oddechem, nie trzeba więc „zgrywać” naciskania inhalatora z oddechem. W takich inhalatorach możliwe jest podawanie dużych ilości leku, jak również regulacja dawki. Ich wadą jest cena, są bowiem droższe od inhalatorów pneumatycznych. Jako urządzenia elektryczne potrzebują także źródła zasilania. Nadają się tylko do leków, które podaje się w postaci roztworu. Nebulizacja za pomocą inhalatorów ultradźwiękowych nie jest odpowiednia dla małych dzieci poniżej 1. roku życia. Nie podaje się za ich pomocą antybiotyków ani glikokortykosterydów. Stosowane są natomiast mukolityki.

Inhalatory tłokowe, czyli kompresowe, także „uruchamia” się wdechem, co oznacza, że nie trzeba koordynować wdechu z naciśnięciem inhalatora. Można modyfikować dawkę leku. Tego typu inhalatory są dość duże i mniej poręczne niż inhalatory ultradźwiękowe. Inhalatory pneumatyczne są stosowane najczęściej w przypadku astmy, natomiast inhalatory ultradźwiękowe są wybierane częściej dla osób z ciężkimi chorobami dróg oddechowych. Ciężkie choroby układu oddechowego wymagają inhalatorów ze sprężarką minimum 2 bary. Sprawdzą się także inhalatory ultradźwiękowe.

Inhalator dla dzieci powinien mieć regulację przepływu. Koordynacja wdechu z naciśnięciem pojemnika inhalatora może dziecku sprawić trudność, dlatego można wybrać inhalator z przystawką objętościową rezerwuarową. Dostępne są także inhalatory proszkowe, które nie wymagają takiej koordynacji jak inhalatory ciśnieniowe z dozownikiem.

5. Jak używać inhalatora kieszonkowego?

Inhalatory kieszonkowe dzielą się na ciśnieniowe i proszkowe. Charakteryzuje je niewielka wielkość i wygoda użytkowania. Można je mieć zawsze przy sobie, ponieważ nie zajmują dużo miejsca. Często używają ich osoby chore na alergie i astmę.

5.1. Inhalator proszkowy

Jest produkowany w wielu rodzajach, ale najczęściej spotyka się go w formie dysku. Zażycie leku nie wymaga dużej siły, w związku z tym inhalator jest idealny dla dzieci oraz dla osób starszych. Jest odpowiedni także dla chorych na POChP, czyli przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.

Inhalator proszkowy jest bardzo łatwy w użyciu, wykonaj następujące kroki:

  • otwórz zakrętkę,
  • przesuń dźwignię do końca (lek znajdzie się w komorze),
  • zrób wydech,
  • włóż inhalator do ust,
  • wykonaj głęboki wdech,
  • trzymaj powietrze w płucach przez 10 sekund (żeby lek zaczął działać),
  • wyjmij inhalator z ust,
  • zrób wydech.

5.2. Inhalator ciśnieniowy

Jest złożony z 3 części. Posiada zbiornik z lekiem, ustnik oraz zatyczkę, która ochrania przed zabrudzeniem urządzenia.

Jak stosować inhalator ciśnieniowy?

  • usuń zatyczkę,
  • odchyl lekko głowę do tyłu,
  • wykonaj wydech,
  • włóż inhalator do ust (zbiorniczkiem do góry),
  • złap go zębami,
  • obejmij inhalator szczelnie ustami,
  • wciśnij zbiorniczek biorąc powolny, głęboki oddech,
  • zatrzymaj powietrze w płucach na 10 sekund (gdy nie możesz już zrobić głębszego wdechu),
  • wyjmij inhalator,
  • powoli zrób wydech,
  • powtórz całość 2-4 razy.

Ilość powtórzeń skonsultuj z lekarzem, pamiętaj że pomiędzy przerwami należy odpocząć przez minutę. Pamiętaj o założeniu zatyczki od razu po zakończeniu korzystania z inhalatora.

Inhalator
Inhalator

Inhalatory do astmy w czasie ciąży mają tę właściwość, że przyjmowany z nich lek trafia do płodu w mniejszej

zobacz galerię

6. Jak używać nebulizatora?

Nebulizator to inhalator pneumatyczny lub ultradźwiękowy. Jego stosowanie jest zalecane ze względu na ciężki przebieg choroby układu oddechowego. Używanie nebulizatora jest intuicyjne i nie wymaga uwalniania leku przy jednoczesnym wdychaniu powietrza. Dzięki temu urządzenie jest lepsze szczególnie dla dzieci i osób starszych.

Na rynku dostępne są również nebulizatory wielofunkcyjne, które posiadają końcówki do udrożnienia nosa lub zatok. Ich metoda działania opiera się na tworzeniu większych cząsteczek, które są w stanie poradzić sobie z zatkanym nosem.

Jak używać inhalator pneumatyczny?

  • przygotuj odpowiednią dawkę leku,
  • odmierz 3-4 ml 0,9% fizjologicznego roztworu soli,
  • pomiń wcześniejszy krok jeżeli leki nie mogą być rozcieńczone,
  • przypnij ustnik lub maskę do nebulizatora,
  • połącz przewodem nebulizator z kompresorem,
  • usiądź lub się połóż,
  • szczelnie przyłóż maskę do twarzy,
  • lub włóż ustnik, złap go zębami i obejmij ustami,
  • włącz nebulizator,
  • oddychaj powoli i głęboko,
  • na końcu wdechów na chwilę wstrzymaj oddech,
  • poczekaj na opróżnienie zbiornika,
  • dokładnie wypłucz usta,
  • wyłącz inhalator pneumatyczny,
  • rozkręć urządzenie,
  • umyj części ciepłą wodą z odrobiną mydła,
  • wysusz elementy i odłóż je na miejsce.

7. Jak długo powinna trwać nebulizacja?

Zadaniem nebulizatora jest wprowadzenie leku do oskrzeli i płuc. Pęcherzyki oskrzelowe i płucne budową przypominają gąbkę. Potrafią wchłaniać substancje, ale dopiero po około 4 minutach od rozpoczęcia nebulizacji.

Z tego względu uzasadnione jest początkowe wypełnienie urządzenia solą fizjologiczną, a dopiero po kilku minutach odpowiednią dawką leku.

Pęcherzyki w oskrzelach i płucach przestają wchłaniać wdychane substancje po około 10 minutach i to jest najlepszy moment na zakończenie korzystania z nebulizatora. Jeżeli czas pracy urządzenia jest krótszy, lek należy rozcieńczyć solą fizjologiczną, tak by nebulizacja trwała 10 minut.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

8. Jak wybrać inhalator dla dzieci?

Należy wybrać urządzenie, które tworzy jak najmniejsze cząsteczki. Dzięki temu rozpylane leki będą zdecydowanie lepiej działać i szybciej będą widoczne efekty inhalacji.

Korzystna jest możliwość regulacja czasu zabiegu. Dla dzieci warto wydłużyć czas wdychania preparatów, by mieć pewność że zostaną odpowiednio przyjęte. Opcja zmiany tempa pozwala na stosowanie inhalatora w różnym wieku, a także dostosowanie go do danej sytuacji.

Warto sprawdzić ile wynosi przerwa w działaniu inhalatora. Czasami sprzęt może potrzebować ponad 40 minut, co jest bardzo uciążliwe w rodzinie z kilkoma chorymi dziećmi.

Istotna jest głośność inhalatora, która powinna wpływać szczególnie na wybór urządzenia dla niemowlaków. Uciążliwe dźwięki mogą skutkować niechęcią maluchów do inhalacji lub zakłócać drzemkę drugiego dziecka.

Dodatkowe akcesoria powinny spełniać potrzeby rodziny. Maseczki muszą pasować do twarzy dziecka i każdy powinien mieć własną wersję.

Wymienione elementy powinny determinować wybór inhalatora. Poza tym warto poczytać opinie o danym produkcie oraz sprawdzić wypowiedzi umieszczone na forach internetowych.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze