Rozpoznanie i leczenie tocznia
Czy pacjent może sam rozpoznać chorobę? Nie, ale jeśli ma objawy sugerujące chorobę powinien o niej wiedzieć jak najwięcej. Nie wszystkie objawy wydają się poważne, nie wszystkie występują jednocześnie, takie same objawy występować mogą w wielu innych chorobach ostateczną opinię powinien wydać lekarz to on zadecyduje o terapii.
Toczeń rumieniowaty układowy to choroba o wielu obliczach i objawach. Jest to układowa chorobą tkanki łącznej, w której układ immunologiczny (obronny) pacjenta nie rozpoznaje własnych komórek i tkanek, uważa je za obce i produkuje przeciw nim przeciwciała, które niszczą własny organizm. Dochodzi do uszkodzenia narządów i objawów chorobowych. Wielu bo tkanka łączna znajduje się w bardzo wielu narządach. Różne objawy skłaniają pacjenta do szukania pomocy u lekarzy wielu specjalności. Do postawienia rozpoznania może dojść dopiero po wielu miesiącach lub nawet latach od momentu pojawienia się pierwszych objawów.
Trudności rozpoznania wynikają z różnorodnego obrazu klinicznego choroby od bardzo łagodnego - przemijające bóle stawów, okresowa leukopenia (zbyt mała liczba białych ciałek krwi czyli leukocytów), zła tolerancja słońca- do bardzo poważnych jak utraty przytomności (związane z zajęciem centralnego układu nerwowego), zapalenia nerek, bardzo nasilonych zmian skórnych.
- Objawy ogólne choroby są mało charakterystyczne - gorączka, stany podgorączkowe, osłabienie, utrata wagi ciała
- Objawy narządowe (z poszczególnych narządów) są bardzo różnorodne, najczęściej obserwowane to:
- Objawy skórne - różnego rodzaju: wypadanie włosów, wysypka pojawiająca się po narażeniu na promienie słoneczne (po kilku tygodniach), zmiany na policzkach i grzbiecie nosa, objaw Raynaud (blednięcie i sinienie palców rąk pod wpływem zimna), livedo reticularis (skóra marmurkowata), objawy śluzówkowe-nawracające owrzodzenia w jamie ustnej.
- Objawy ze strony narządu ruchu - bóle stawów, objawy zapalenia stawów (ból i obrzęk), bóle mięśni.
- Objawy z układu krwiotwórczego (zmiany stwierdzane w rutynowym badaniu krwi – np. zbyt niska liczba krwinek białych, płytek krwi)
- Objawy ze strony układu oddechowego - wysiękowe zapalenie opłucnej (ból odczuwany w klatce piersiowej w czasie głębokiego oddychania)
- Objawy ze strony układu krążenia - wysiękowe zapalenie osierdzia (błona surowicza otaczająca serce), zapalenie mięśnia sercowego.
- Zapalenie nerek (zmiany w badaniu moczu np. obecność białka )
- Objawy ze strony układu nerwowego - drgawki, psychozy, bóle głowy, polineuropatia (czasami zbyt późno kojarzone z toczniem).
- U części chorych dochodzić może do poronień.
Warto pamiętać, że często toczeń współistnieje z zespołem suchości (Zespół Sjőgrena –suchość śluzówek oczu, jamy ustnej) Często wymaga różnicowania z wieloma innymi chorobami.
Tak wielka różnorodność jest powodem, dla którego ustalono kryteria klasyfikacyjne tocznia. Ostatnia modyfikacja kryteriów tocznia rumieniowatego układowego ACR (ACR – American College of Rheumatology) pochodzi z 1997 r.
Do rozpoznania tocznia konieczne jest spełnienie co najmniej 4 kryteriów. (W tym kryterium 10 lub 11)
- Rumień twarzy
- Rumień krążkowy
- Nadwrażliwość na słońce
- Owrzodzenia jamy ustnej
- Zapalenie stawów
- Zapalenie błon surowiczych
- Zajęcie nerek
- Zaburzenia neurologiczne
- Zaburzenia hematologiczne
- Zaburzenia immunologiczne
- Obecność przeciwciał przeciwjądrowych
Nie wolno lekceważyć żadnego z objawów. Postawione wcześniej rozpoznanie pozwala właściwie leczyć.
dr n. med. Maria Rell-Bakalarska reumatolog,
Małgorzata Wieteska reumatolog
Jeśli chcesz podzielić się swoimi doświadczeniami odnośnie do tocznia, odwiedź nasze forum abcZdrowie.pl.
Artykuł sponsorowany przez GlaxoSmithKline
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.