Wpływ zanieczyszczenia środowiska na choroby zakaźne
Historia występowania chorób zakaźnych pokazuje, że degradacja środowiska jest jednym z istotnych czynników powstawania i przemieszczania się epidemii. Znaczny postęp medycyny w XX w. przyniósł wprawdzie nadzieje na skuteczną walkę z chorobami infekcyjnymi, lecz już lata 90. ubiegłego stulecia zrewidowały optymistyczne prognozy. Towarzyszące ludzkości od czasów starożytnych dżuma czy cholera stanowią wciąż realne zagrożenie. Zlokalizowane w strefie tropikalnej ośrodki endemiczne mogą w każdej chwili stać się ogniskami epidemii tych chorób. Na malarię zapada co roku ponad 220 mln osób, a umiera 1-3 mln (głównie w Afryce). Według szacunków WHO z prątkami gruźlicy miała kontakt aż 1/3 ludzkości. Do starych chorób dołączyły nowe, np. AIDS, ptasia grypa czy gorączka krwotoczna Ebola.
1. Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych w Polsce
Problem wpływu zanieczyszczeń na rozprzestrzenianie chorób jest coraz bardziej dotkliwy także dla nas, w Polsce, bo groźne bakterie znalazły przyjazną przystań w Bałtyku. Zdaniem naukowców na skutek globalnego ocieplenia temperatura Morza Bałtyckiego szybko rośnie sprawiając, że chorobotwórcze bakterie mają sielankowe warunki do funkcjonowania. Naukowcy wyróżnili w Bałtyku m.in. wywołującego cholerę przecinkowca klasycznego Vibrio cholerae oraz Vibrio vulnificus, bakterię powodującą martwicze zapalenie powięzi, śmiertelnie groźną dla ludzkiego życia. Już teraz odnotowano przypadki zachorowań i śmierci w wyniku kąpieli w naszym morzu, tymczasem badacze ostrzegają, że do 2050 roku nastąpi znaczny wzrost zakażeń bakteriami Vibrio. Craig Baker-Austin z Centrum Nauk o Środowisku, Rybołówstwie i Rolnictwie w Weymouth przypomina z kolei, że 30 mln ludzi żyje w odległości nie większej niż 50 km od Bałtyku.
2. Wpływ zakłócenia równowagi ekosystemu na rozwój chorób zakaźnych
Powstawaniu oraz rozwojowi epidemii i pandemii sprzyja także rabunkowa gospodarka i towarzyszące jej zakłócanie równowagi ekosystemu. Budowanie zapór wodnych, kanałów, systemów melioracyjnych stwarza nowe dogodne miejsca dla wylęgu owadów będących nosicielami chorób. Odprowadzanie ścieków do rzek czy używanie środków ochrony roślin w uprawach przyczynia się do mutowania bakterii i wirusów, które stają się tym samym odporniejsze na działanie antybiotyków oraz szczepionek. Intensyfikacja rolnictwa pociąga za sobą nadmierny rozwój populacji gryzoni, także będących potencjalnymi nosicielami chorób. Wycinanie lasów powoduje masowy wylęg komarów, meszek lub moskitów oraz ich migracje.
Niekontrolowana urbanizacja doprowadziła do lokalnych przeludnień, a tym samym
do nadmiernej produkcji odpadków zawierających wodę – doskonałego materiału do rozmnażania bakterii. Na obrzeżach wielkich aglomeracji wytworzyły się dzielnice ubóstwa posiadające fatalne warunki sanitarne. Liczba zakażeń drobnoustrojami chorobotwórczymi jest tam kilkakrotnie wyższa, niż wykazują to dane statystyczne dla całych aglomeracji.
Negatywne oddziaływanie na ekosystem wytworzyło zatem nowe kierunki zagrożeń epidemiami chorób zakaźnych. Chaos w przyrodzie wpływa na życie i zdrowie ludzi oraz zwierząt w coraz bardziej widoczniejszy sposób i na szeroką skalę.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.