Nowa nadzieja w leczeniu bólu fantomowego
Dlaczego pojawia się ból w miejscu amputowanej kończyny? Nowe badania pozwalają na zrozumienie i leczenie tego problemu. Kluczową kwestią jest rekonstrukcja drogi neuronalnej, która rozpoczyna się w obrębie kory somatosensorycznej. Według szacunków Stowarzyszenia Osób po Amputacji, takich pacjentów może żyć nawet 2 miliony w całych Stanach Zjednoczonych.
Statystycznie, ilość amputacji spada w porównaniu np. z ilością zachorowań na cukrzycę - często właśnie operacja amputacji kończyny jest konsekwencją cukrzycy, co również obrazują statystki. Tylko z powodu cukrzycy nastąpił wzrost tego typu zabiegów o 25 proc. na przestrzeni lat 1998-2004.
Poza oczywistym problemem psychologicznym i czysto praktycznymi zmaganiami, procedura odjęcia kończyny może dawać bolesne efekty uboczne. Uczucie bólu pochodzące z miejsca amputowanej kończyny, to bardzo częsty problem osób po operacji.
Ból ten, nazywany bólem fantomowym może dotyczyć nawet 80 procent osób na całym świecie, którym odjęto kończynę.
„Pomimo, że ręka została odjęta, pacjenci z bólem fantomowym czują jakby była ona dalej na swoim miejscu. To bolesne pieczenie - jakby palenie, czy też nadwrażliwość na bodźce. Tradycyjne leki przeciwbólowe nie są efektywne w leczeniu” – mówi współautor badania, dr Ben Seymour z Wydziału Inżynierii w Wielkiej Brytanii.
Grupa naukowców pod jego kierownictwem połączyła siły z drugim zespołem z Uniwersytetu w Osaka, aby dokładnie zgłębić ten problem.
Skąd bierze się ból fantomowy? Jednym z głównych problemów jest brak efektywności tradycyjnego leczenia, które nie eliminuje dyskomfortu. Jak zaznacza dr Seymour celem badań było znalezienie innego rozwiązania niż leki, wykorzystując metody inżynierii. Wyniki badań opublikowane w magazynie "Nature Communications" mogą być podstawą do dalszych eksperymentów związanych z amputacją kończyn.
Chociaż mechanizmy odpowiedzialne za powstawanie bólu fantomowego pozostają tajemnicą, to wiadomo, że problem nie tkwi w korze czuciowej zlokalizowanej w mózgu, która jest odpowiedzialna za przetwarzanie bodźców czuciowych i ruchowych. Poprzednie badania wykazywały znaczną reorganizację kory czuciowej.
Do wytłumaczenia zjawiska bólu fantomowego i udowodnienia, że są możliwe działania w tym zakresie, dwa zespoły użyły specjalnego urządzenia oddziałującego na mózg, badającego potencjały, które odpowiedzialne były za poruszanie ręką, która została amputowana. W zamian odjętej kończyny podłączony został robot imitujący rękę.
Okazało się, że wraz z poruszaniem „ręką robotem” ból nasilał się. Dalsze badania opierały się na porównywaniu poszczególnych miejsc w korze całego mózgu, z użyciem robota, trenując drugą pólkulę mózgu odpowiedzialną za daną stronę ciała. Wyniki są obiecujące i dowodzą o plastyczności kory somatosensorycznej i możliwości redukcji bólu.
„Byłoby idealnie, gdyby było możliwe stosowanie takich technik w domu, w połączeniu z fizjoterapią. Wyniki badania pokazują możliwość łączenia nowych technologii i jest światełkiem w tunelu w leczeniu bólu i daje nadzieję na przyszłość”- komentuje brytyjsko- japoński zespół naukowców.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
