Przyczyny zwiększonej częstotliwości infekcji podczas antykoncepcji i antybiotykoterapii

Aktywność seksualna wiąże się niestety ze zwiększonym ryzykiem pojawienia się infekcji intymnych. Mimo iż antykoncepcja hormonalna częściowo chroni górne partie narządu rodnego poprzez zagęszczenie śluzu szyjki macicy i blokowanie dostępu bakterii do macicy oraz jajowodów, zmiany stężenia hormonów płciowych podwyższają ryzyko wystąpienia zaburzeń w mikroflorze pochwy. Kobiety, które stosują wkładki domaciczne są narażone na wzrost pH, co może zwiększyć prawdopodobieństwo problemów intymnych. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia infekcji grzybiczych oraz bakteryjnych, warto stosować preparaty probiotyczne, które korzystnie wpływają na mikroflorę pochwy.

1. Infekcje intymne u kobiet

Infekcje dróg moczowo-płciowych są częstym problemem u kobiet głównie z powodu bliskości pochwy oraz odbytu. Bakterie patogenne namnażają się w jelitach i poruszają się swobodnie między odbytem a okolicami intymnymi, nawet przy zachowaniu higieny. Właśnie ze względu na rezerwuar złych bakterii w jelitach, infekcje mają tendencję do nawracania. Aż u 80% kobiet dochodzi do ponownego zapalenia pochwy w ciągu roku od zakończenia leczenia. Zapalenia pochwy są wynikiem zaburzeń mikroflory pochwy, czyli zmniejszenia liczby dobroczynnych bakterii Lactobacillus a zwiększenie patogennych. Do redukcji ilości pałeczek kwasu mlekowego może dojść w wyniku działania hormonów wykorzystywanych w antykoncepcji hormonalnej. Z tego względu kobiety, które przyjmują tabletki antykoncepcyjne, stosują plastry hormonalne lub korzystają z zastrzyków domięśniowych z progestagenów powinny dodatkowo zadbać o florę bakteryjną pochwy. Równowagę mikrobiologiczną pochwy można poprawić za pomocą probiotyków ginekologicznych. Inne metody antykoncepcji, na przykład antykoncepcja mechaniczna (prezerwatywy, błony dopochwowe, kapturki naszyjkowe), nie mają wpływu na ilość bakterii Lactobacillus w pochwie kobiety. Warto pamiętać o tym, decydując się na sposób kontroli urodzin, zwłaszcza gdy kobieta ma tendencję do uporczywych, nawracających infekcji pochwy.

Niedyspozycje układu moczowo-płciowego są wynikiem działania drobnoustrojów: Candida albicans, Gardnerella vaginalis, Streptococcus agalactiae, Prevotella bivia, Clostridium difficile, Staphylococcus aureus, Enterococcus faecalis oraz uropatogennej Escherichia coli. Infekcje tego typu mają tendencję do nawracania, zwłaszcza gdy leczeniu poddaje się tylko kobieta. Jeśli jej partner jest nosicielem patogenów lub wręcz osobą zakażoną, w wyniku niezabezpieczonych stosunków płciowych może dochodzić do ponownego zarażenia kobiety. Aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia infekcji, po wystąpieniu jej objawów zarówno kobieta, jak i jej partner powinni zacząć leczenie i przez pewien czas zachować wstrzemięźliwość. Profilaktycznie warto stosować prezerwatywy, które redukują ryzyko przeniesienia zakażeń okolic intymnych. O kondomach należy pamiętać zwłaszcza w czasie ryzykownych zachowań, na przykład stosunku z osobą nieznajomą lub partnerem, który ma za sobą bujną przeszłość erotyczną.

Zobacz film: "Bóle ginekologiczne"

Najczęstsze infekcje układu moczowo-płciowego u kobiet to:

• Waginoza bakteryjna – jest wywoływana przez namnażanie się w pochwie bakterii beztlenowych. Wypierają one bakterie kwasu mlekowego, co prowadzi do zwiększenia pH z ≤4,5 nawet do 7,0. Czynniki predysponujące do wystąpienia waginozy bakteryjnej to: stosowanie antykoncepcji, zmiany hormonalne (ciąża lub menopauza), antybiotykoterapia, częste irygacje pochwy oraz przebycie zabiegów chirurgicznych w obrębie dróg rodnych. Czynniki, które wywołują infekcje pochwy działają niekorzystnie na fizjologiczną równowagę między bakteriami Lactobacillus i innymi bakteriami, które znajdują się w pochwie kobiety.
• Drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu – powodują je najczęściej drożdżaki z gatunku Candida albicans. U większości kobiet aktywnych seksualnie dochodzi do przynajmniej jednej infekcji drożdżakowej (z objawami) w życiu. Bezobjawowe nosicielstwo drożdżaków to problem aż 10-25% kobiet w wieku 15-45 lat, przy czym 3-4-krotne nawroty dolegliwości związanych z zapaleniem pochwy i sromu odnotowuje się u 5-8% kobiet. U większości z nich ponowne pojawienie się objawów następuje już miesiąc po zakończeniu leczenia.
• Infekcje dróg moczowych – u znacznej większości kobiet są one wywoływane przez bakterię Escherichia coli. Bakterie zalegające w pęcherzu moczowym namnażają się między innymi z powodu stosowania niektórych metod antykoncepcji, zwłaszcza wkładek antykoncepcyjnych. Jeśli kobieta nie rozpocznie leczenia tego typu infekcji, naraża się na ostre zapalenie miedniczek nerkowych. W razie zmniejszenia filtracji kłębuszkowej może dojść do wstrząsu septycznego.
• Rzęsistkowica - jest chorobą pasożytniczą układu moczowo-płciowego wywoływaną przez rzęsistki (pierwotniaki należące do rodzaju Trichomonas). Rzęsistkowica jest najczęściej przenoszona drogą płciową, ale źródłem infekcji może być również wspólne korzystanie z bielizny i przedmiotów higieny osobistej. Choroba występuje głównie u kobiet.

2. Leczenie antybiotykami a zdrowie pochwy

Przyjmowanie antybiotyków wyraźnie zmienia mikroflorę pochwy, antybiotyk nie tylko niszczy złe bakterie ale i pożyteczne Lactobacillusy, które chronią przed infekcjami. Brak lub obniżona ilość probiotycznych bakterii zwiększa szansę chorobotwórczym bakteria i grzyba na namnożenie się i rozwój infekcji. W rezultacie ponad połowa kobiet w wieku rozrodczym w trakcie i po leczeniu antybiotykami zmaga się z dolegliwościami ze strony narządów płciowych takimi jak: pieczenie, świąd oraz nieprawidłowa wydzielina z pochwy. Czasami infekcja rozwija się nawet kilka tygodni po zaprzestaniu stosowania antybiotyku. Z tego względu po każdym leczeniu antybiotykami zalecane jest przywrócenie naturalnej mikroflory układu pokarmowego oraz pochwy za pomocą preparatów probiotycznych. Najlepiej stosować takie, które od razu chronią obydwa miejsca czyli kolonizują i układ pokarmowy i pochwę. Bakterie kwasu mlekowego (Lactobacillus) znajdujące się w preparatach probiotycznych przywracają kwaśne środowisko w pochwie, wzmacniają odporność organizmu i chronią przed działaniem bakterii oraz grzybów. Dobre probiotyki są tak skonstruowane żeby działać antagonistycznie do bakterii i grzybów wywołujących infekcje układu moczowo-płciowego.

Probiotyki ginekologiczne zaleca się również kobietom stosującym antykoncepcję hormonalną, paniom przechodzącym zaburzenia hormonalne (np. w czasie ciąży lub menopauzy), a także pacjentkom przed oraz po zabiegach chirurgicznych przeprowadzanych w obrębie układu moczowo-płciowego. Obecnie dostępne są probiotyki doustne oraz dopochwowe. Preparaty doustne warto stosować w celu odbudowania mikroflory pochwy, zwłaszcza przy antybiotykoterapii doustnej oraz w celu uzyskania długotrwałej ochrony przed nawracającymi infekcjami. Z kolei probiotyki dopochwowe są wskazane w przypadku przy antybiotykoterapii dopochwowej oraz kiedy wystąpią już pierwsze objawy infekcji lub upławy.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.