Szczepionka przeciw BA.4/BA.5 dostępna w Polsce. Co o niej wiemy?
Od 17 października w Polsce można przyjąć szczepionkę przeciwko wariantom BA.4 i BA.5 wirusa SARS-CoV-2. Czym różni się od dostępnej od miesiąca szczepionki przeciwko BA.1. i czy preparat można sobie wybrać? Wyjaśniamy.
1. Szczepionka przeciwko BA.4/BA.5 dostępna w Polsce
Od 16 września osoby, które ukończyły 12. rok życia, mogą przyjąć czwartą dawkę szczepionki przeciw COVID-19, czyli drugą dawkę przypominającą.
W ramach szczepień przypominających wykorzystuje się szczepionki adaptowane, skierowane przeciwko wariantowi Omikron. Dotychczas mogliśmy przyjąć preparaty Moderny i Pfizera skierowane przeciwko podwariantowi BA.1. Od 17 października w punktach szczepień dostępne są szczepionki przeciwko BA.4/BA.5 produkowane przez koncern Pfizer-BioNtech.
W związku z tym obecnie zaszczepić możemy się wszystkimi opracowanymi preparatami przypominającymi:
szczepionką Spikevax Bivalent Original/Omicron BA.1. firmy Moderna,
szczepionką Comirnaty Original/Omicron BA.1. firmy Pfizer-BioNtech,
szczepionką Comirnaty Original/Omicron BA.4/BA.5. firmy Pfizer-BioNtech.
- We wrześniu EMA rekomendowała stosowanie dwóch typów szczepionek biwalentnych. 1 września była rekomendacja dotycząca szczepionki przeciwko podwariantowi BA.1, 12 września – podwariantowi BA.4 i BA.5 – mówił na konferencji prasowej prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych Grzegorz Cessak.
📊 Szczepienie przeciw #COVID19 pic.twitter.com/1XmdlxE6mj
— Ministerstwo Zdrowia (@MZ_GOV_PL) October 13, 2022
Czym preparaty te różnią się od siebie?
- Różnica w protekcji przed ciężkim zachorowaniem oraz zgonem w przypadku tych szczepionek jest niezwykle mała i wynosi zaledwie kilka procent. Wszystkie preparaty chronią w ponad 90 proc. W związku z tym, jeśli ktoś wcześniej przyjął podstawowy schemat szczepień, to teraz nie ma istotnego znaczenia, czy jako tzw. booster (dawkę przypominającą) przyjmie preparat BA.1 czy BA.5, ponieważ można powiedzieć, że są one równie skuteczne – komentuje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Joanna Zajkowska, specjalistka chorób zakaźnych z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Decyzją Ministerstwa Zdrowia w punktach szczepień nie będzie można wybrać konkretnego preparatu. O tym, jaki zostanie podany, będzie decydowała dostępność. Jedyny wyjątek powinni stanowić pacjenci z wielochorobowością, którzy zdaniem prof. Zajkowskiej, powinni otrzymać preparat BA.4/BA.5.
- Osoby po transplantacji, z ciężką chorobą onkologiczną czy pacjenci przyjmujący leki immunosupresyjne powinni otrzymać najbardziej dopasowaną szczepionkę. Dla osób bez tych upośledzeń różnica kilku procent nie jest taka ważna – podkreśla prof. Zajkowska.
"Obecnie nie można wskazać, które szczepionki zaktualizowane zapewnią najwyższą ochronę, ponieważ nie można przewidzieć, jakie warianty wirusa pojawią się i będą krążyć w okresie jesienno-zimowym. Wszystkie obecnie dopuszczone do obrotu szczepionki zaktualizowane należy uznać za porównywalne. Wszystkie obecnie dopuszczone szczepionki zaktualizowane należy uznać za podobne. Nie ma większego znaczenia, którą zaktualizowaną szczepionką się zaszczepimy" – czytamy na stronie Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego NIZP PZH – PIB.
Eksperci podkreślają, że nowe szczepionki są przeznaczone do podawania tylko jako dawki przypominające. Oznacza to, że ci, którzy nie przyjęli ani jednej dawki szczepionki przeciwko COVID-19, nie będą mogli ich przyjąć.
2. Czym charakteryzuje się szczepionka BA.4/BA.5?
Szczepionki adaptowane mRNA firm Moderna i Pfizer, zawierają składniki skierowane zarówno przeciwko oryginalnemu koronawirusowi, jak i wariantowi Omikron w podwariantach BA.1 oraz BA.4 i BA.5. Preparaty zostały opracowane na bazie oryginalnego wirusa SARS-CoV-2 oraz wariantu Omikron, co sprawia, że mogą zwalczyć dwa różne szczepy wirusa.
Z dużym prawdopodobieństwem mogą też zapewnić odporność na wypadek pojawienia się kolejnych, nieznanych jeszcze wariantów koronawirusa. Co wiadomo na temat skuteczności tych preparatów?
- Wiemy, że szczepionka BA.4/BA.5 generuje ok. trzykrotnie wyższe miano przeciwciał neutralizujących przeciw subwariantom Omikronu (BA.4/BA.5) niż szczepionki z wariantem podstawowym. A im wyższe miano przeciwciał, tym większa ochrona przed zjawiskami związanymi z chorobą – od infekcji, przez ciężki przebieg, do zgonu włącznie – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Bartosz Fiałek, kierownik oddziału reumatologii i dyrektor ds. medycznych szpitala w Płońsku.
- Ta szczepionka zwyczajnie zwiększa nam skuteczność w porównaniu ze szczepionką niezaktualizowaną, ale warto zaznaczyć, że ochrona ta nie różni się diametralnie. Jeżeli ktoś nie ma dostępu do szczepionki BA.4/BA.5, to najważniejsze jest, aby przyjął jakikolwiek preparat jako drugi "booster". Czy to będzie szczepionka aktualizowana, czy nie, to ma drugorzędne znaczenie. Pierwszorzędne znaczenie ma to, aby w ogóle się zaszczepić dawkami przypominającymi – precyzuje ekspert.
Lekarz dodaje, że ochrona, jaką wytwarza szczepionka BA.4/BA.5 utrzymuje się od trzech do sześciu miesięcy.
- Szczepionki podstawowe chronią do trzech miesięcy, więc ta zaktualizowana szczepionka daje ochronę trochę dłuższą, a ponadto silniejszą oraz szerszą, ponieważ mówi się, że jej zaopatrzenie jest wielowariantowe. Cały czas podkreślam, że nie jest to jednak diametralnie lepsza ochrona niż ta, którą generują szczepionki podstawowe. W zależności od badań klinicznych uważa się, że ochrona przed hospitalizacją lub zgonem w przypadku zaktualizowanej szczepionki oscyluje między 70 a 90 proc., natomiast w przypadku podstawowej waha się między 70 a 80 proc.
- Można więc powiedzieć, że preparaty są podobnie skuteczne z niewielką przewagą preparatu BA.4/BA.5, który skierowany krążą obecnie w środowisku, dlatego osoby starsze, z wielochorobowością, a także immunoniekompetentne powinny celować właśnie w tę wersję – kończy dr Fiałek.
Narodowy Instytut Zdrowia zapewnia natomiast, że preparat jest dobrze przebadany i bezpieczny.
"Ocena zaktualizowanej szczepionki Comirnaty Original/Omicron BA.4-5 (Pfizer-BioNtech) opierała się na wynikach badań klinicznych bezpieczeństwa i immunogenności wcześniej zarejestrowanej szczepionki Comirnaty Original/Omicron BA.1, danych dotyczących jej jakości i procesu wytwarzania, które potwierdziły, że spełnia ona unijne normy jakości oraz danych z badań nieklinicznych na modelu zwierzęcym, gdzie wykazano, że preparat Comirnaty Original/Omicron" – czytamy w komunikacie.
Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
