Węglan wapnia (wapń) - charakterystyka, zastosowanie i przeciwwskazania

Węglan wapnia jest nieorganicznym związkiem chemicznym, solą kwasu węglowego i wapnia. Stanowi on ważny składnik niektórych minerałów oraz skał. Występuje między innymi w kalcycie, aragonicie, dolomicie czy koralu. Węglan wapnia dostępny jest również w formie suplementów. Zalecany jest przede wszystkim w profilaktyce osteoporozy.

1. Charakterystyka i działanie węglanu wapnia

Węglan wapnia to nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu węglowego i wapnia. Jest fundamentalnym składnikiem wielu minerałów oraz skał, np. kredy, koralu, kalcytu, czy aragonitu. Sumaryczny wzór węglanu wapnia to CaCO3.

Ten nieorganiczny związek chemiczny słabo rozpuszcza się w wodzie (rozpuszczenie go w wodzie wraz z dwutlenkiem węgla sprawia, że przeobraża się w kwaśny węglan wapnia tj. wodorowęglan wapnia.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Jakie są właściwości węglanu wapnia? Otóż, węglan wapnia jest głównym składnikiem wielu suplementów diety, ponieważ wykazuje działanie przeciwalergiczne, przeciwobrzękowe oraz przeciwwysiękowe.

Pozwala uzupełnić niedobory wapnia u pacjentów zmagających się z takimi problemami jak osteoporoza, demineralizacja kości czy krzywica. Sól kwasu węglowego i wapnia wykazuje także pozytywny wpływ na ogólne samopoczucie u pacjentów. Wskazaniem do stosowania tej substancji są nie tylko problemy z kośćmi, ale również nadkwasota żołądka.

2. Zastosowanie węglanu wapnia

Wiele osób zastanawia się, jakie jest zastosowanie CaCO3, czyli węglanu wapnia. Ten nieorganiczny związek chemiczny znalazł szerokie zastosowanie w branży budowlanej. Używany jest przez producentów betonu czy specjalistów zajmujących budową dróg oraz mostów.

Ponadto, związek ten wykorzystywany jest również w formie surowca do produkcji wapna palonego. Warto wspomnieć o jeszcze innym zastosowaniu wapnia. Substancja określana mianem soli kwasu węglowego i wapnia stosowana jest również w produkcji farb, lakierów, farb drukarskich oraz mas uszczelniających.

Czy węglan wapnia w jedzeniu jest zjawiskiem powszechnym? Okazuje się, że tak. Substancja oznaczana symbolem E170 występuje w wielu produktach spożywczych. Producenci żywności dodają go do pieczywa, herbatników, proszku do pieczenia, koncentratów, wyrobów cukierniczych, lodów, słodyczy oraz cukierków.

Sól kwasu węglowego i wapnia wykorzystywana jest również przez producentów kosmetyków. Węglan wapnia występuje m.in. pastach do zębów, zasypkach czy pudrach mineralnych. Znaleźć go możemy także w środkach chemicznych, np. w wybielaczach.

3. Objawy niedoboru wapnia

Niedobór wapnia, określany mianem hipokalcemii może być wynikiem stosowania niewłaściwej diety lub zaburzeń wchłaniania tego składnika z układu pokarmowego. Zbyt niskie stężenie wapnia w organizmie jest szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych pacjentów, ponieważ może doprowadzić do rozwoju krzywicy lub próchnicy zębów. Najczęstsze objawy niedoboru wapnia to:

• nadpobudliwość nerwowo-mięśniowa,
• uczucie niepokoju,
• ciągłe zmęczenie,
• nieregularne bicie serca,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia krzepliwości krwi,
• krwawienia z nosa,
• bóle mięśni,
• bóle stawów,
• mrowienie, drżenie lub drętwienie kończyn,
• problemy z prawidłowym wchłanianiem takich składników mineralnych jak cynk czy żelazo,
• przesuszona skóra.

4. Źródła wapnia

Wapń to jeden z kluczowych składników odżywczych, który pomaga budować silne kości i stawy. Wspiera także układ nerwowy, warto więc zadbać o jego prawidłowe spożycie. Substancja ta pełni także bardzo istotną rolę w układzie krwionośnym, ponieważ wpływa na prawidłową pracę serca i układu krążenia.

Najlepszym źródłem wapnia są oczywiście nabiał tj. mleko, sery twarogowe, maślanka.

Produkty żywnościowe obfitujące w ten cenny pierwiastek to również soja, szpinak, włoska kapusta, boćwina, płatki owsiane, zarodki pszenne, orzechy i nasiona, jarmuż, warzywa strączkowe, figi, tofu, daktyle, brokuły, suszone morele, pomarańcze, czarna porzeczka, mak, amarantus, cytryny, ziarna słonecznika, natka pietruszki, koper, fasola szparagowa.

5. Węglan wapnia jako składnik suplementów

Węglan wapnia stanowi składnik wielu środków farmaceutycznych, np. suplementów diety. Nieorganiczny związek chemiczny o nazwie węglan wapnia zalecany jest przede wszystkim w profilaktyce osteoporozy, a także innych chorób układu kostnego.

Stosowanie suplementów na bazie węglanu wapnia jest niezwykle ważne w okresie zwiększonego zapotrzebowania na wapń (np. w okresie wzrostu, w okresie dojrzewania, w trakcie ciąży, okresie karmienia piersią czy rekonwalescencji).

Węglan wapnia zalecany jest również pacjentom zmagającym się z krzywicą, złamaniami kości, demineralizacją kości, czy tężyczką.

Wskazaniem do stosowania suplementów z węglanem wapnia są także problemy trawienne, alergie, stany zapalne, zatrucia metalami ciężkimi, solami magnezu i fluoru, a także a także czterochlorkiem węgla.

6. Dzienne zapotrzebowanie na wapń

Dzienne zapotrzebowanie na wapń w poszczególnych grupach wiekowych wynosi:

• U dzieci od 1 do 3 roku życia - 500 mg
• U dzieci od 4 do 8 roku życia - 800 mg,
• U dzieci od 9 do 18 roku życia - 1300 mg,
• U osób dorosłych - 1000 mg,
• U kobiet w ciąży - 1200-1500 mg
• U kobiet karmiących piersią - 1200-1500 mg,
• U kobiet po okresie przekwitania - 1500 mg,
• U osób po 65 roku życia - 1200-1500 mg.

7. Wapń - wskazania do stosowania

Wskazaniem do stosowania środków zawierających węglan wapnia są niedobory wapnia. Niewystarczająca ilość tego składnika w organizmie może być wynikiem hipokalcemii, stosowaniem diety ubogiej w wapń, zaburzeń wchłaniania, długotrwałego odżywiania pozajelitowego, nadmiernym odkładaniem się tego składnika w kościach bądź tkankach miękkich, **niedoborem witaminy D.

Preparaty zawierające węglan wapnia często podaje się pacjentom w okresie rekonwalescencji po wypadkach, złamaniach czy urazach kości, pacjentom chorującym na krzywicę, osteoporozę, próchnicę, demineralizację kości, tężyczkę. Wapń podaje się również dzieciom w okresie intensywnego wzrostu, pacjentkom ciężarnym oraz kobietom w okresie laktacji, czyli karmienia piersią.

8. Przeciwwskazania do stosowania suplementów z węglanem wapnia

Przeciwwskazaniem do stosowania suplementów z węglanem wapnia są niektóre schorzenia. Nie zaleca się stosować preparatów z solą kwasu węglowego i wapnia u osób z:

• nowotworami kości,
• przewlekłą niewydolnością nerek,
• hiperkalcemią,
• hiperwitaminozą witaminy D.

9. Węglan wapnia interakcje z lekami

Jak wyglądają interakcje węglanu wapnia z innymi preparatami leczniczymi? Jakie rodzaje interakcji należy wziąć pod uwagę stosując suplementy zawierające sól kwasu węglowego i wapnia? Pacjenci powinni zdawać sobie sprawę z tego, że środki, które zobojętniają kwas solny (inhibitory pompy protonowej, blokery receptorów H2) wpływają na obniżenie wchłaniania węglanu wapnia.

Z kolei stosowanie suplementów lub leków z węglanem wapnia może powodować zmniejszenie wchłaniania tetracyklin oraz związków fluoru z przewodu pokarmowego. Warto pamiętać więc o zachowaniu dwugodzinnego odstępu podczas przyjmowania obu tych środków. Oprócz tego, środki zawierające węglan wapnia mogą zmniejszać wchłanianie chinolonów, niektórych cefalosporyn oraz preparatów, które zawierają w składzie żelazo.

Stosowanie środków zawierających sól kwasu węglowego i wapnia może nasilać działanie digoksyny i innych glikozydów nasercowych, a także skutkować zwiększeniem ich toksyczności.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.