Wszczepienie protezy stawu biodrowego - zalecenia przedoperacyjne, rehabilitacja pooperacyjna, powikłania
Wszczepienie protezy stawu biodrowego to zabieg chirurgiczny polegający na zastąpieniu chorej tkanki chrzęstnej i kości biodra sztuczną protezą. Staw biodrowy tworzą głowa kości udowej oraz panewka stawu biodrowego kości miednicznej. Zastępowane są one przez protezę – głowa kości udowej metalową „kulką”, a panewka elementem w kształcie gniazda wykonanego z tworzywa sztucznego. Proteza wstawiana jest do centralnego rdzenia kości udowej, jest ona mocowana z użyciem cementu kostnego. Proteza ma mikroskopijne pory, które pozwalają na wrastanie w nią kości. Uważa się, że taka proteza jest trwalsza i przeznaczona szczególnie dla młodszych pacjentów.
Wszczepienie protezy stawu biodrowego
W tym artykule:
Na czym polega zabiegu wszczepienia protezy stawu biodrowego?
Protezy stawu biodrowego wszczepia się najczęściej osobom cierpiącym na przewlekłe zapalenie stawu biodrowego. Najczęściej spotykane rodzaje zapalenia stawów prowadzące do konieczności wymiany stawu to choroba zwyrodnienia, reumatoidalne zapalenie stawów, martwica kości, spowodowana złamaniem oraz leki. Stały ból połączony z upośledzeniem wykonywania codziennych czynności – chodzenia, wchodzenia po schodach, wstawania z pozycji siedzącej – skłaniają do rozważenia wykonania operacji.
Protezoplastykę rozważa się głównie w przypadku, gdy ból jest przewlekły i utrudnia codzienne funkcjonowanie nawet po przyjęciu leków przeciwzapalnych. Wszczepienie protezy stawu biodrowego to leczenie z wyboru. Decyzję o nim należy podejmować mając świadomość potencjalnego ryzyka i korzyści.
Zalecenia przedoperacyjne dla pacjenta
Operacja wymiany stawu biodrowego może się wiązać z dużą utratą krwi, dlatego pacjenci planujący ten zabieg często oddają własną krew do transplantacji podczas zabiegu. Leki przeciwzapalne, w tym aspiryna, nie powinny być przyjmowane tydzień przed operacją, ponieważ rozrzedzają krew.
#dziejesienazywo: Ręka z drukarki 3D zmienia życie dzieci
Przed operacją wykonuje się pełną morfologię krwi, badanie elektrolitów (potasu, sodu, chlorków, wodorowęglanów), funkcji nerek i wątroby, moczu, RTG klatki piersiowej, EKG i badanie fizykalne. Lekarz zdecyduje, które z badań należy wykonać w oparciu o wiek i stan zdrowia pacjenta. Zakażenia, ciężka choroba serca, płuc, niestabilna cukrzyca i inne choroby mogą odsunąć operację w czasie, ewentualnie być przeciwwskazaniem do jej wykonania.
Operacja wymiany stawu zajmuje 2-4 godziny. Po operacji pacjent przenoszony jest do sali pooperacyjnej i obserwowany, głównie zwraca się uwagę na kończyny dolne. Jeśli pojawiają się nietypowe objawy drętwienia lub mrowienia, pacjent powinien to zgłosić. Po ustabilizowaniu przenosi się go do sali szpitalnej. Otrzymuje również dożylnie płyny, by utrzymać prawidłowy poziom elektrolitów oraz antybiotyki.
W ciele pacjenta umieszczone są rurki odprowadzające płyn z rany. Ilość i charakter drenażu są ważne dla lekarza i mogą być ściśle monitorowane przez pielęgniarki. Opatrunek pozostaje na miejscu przez 2 do 4 dni, później jest zmieniany. Pacjent otrzymuje leki przeciwbólowe. Mogą one powodować nudności i wymioty. Podawane są też środki przeciwzakrzepowe w iniekcjach w celu profilaktyki choroby zakrzepowo-zatorowej.
Pacjent po operacji nosi elastyczne pończochy, które pobudzają krążenie krwi w kończynach dolnych. Pacjenci są zachęcani do aktywnego i ostrożnego poruszania się w celu uruchomienia krwi żylnej w kończynach, aby zapobiec tworzeniu się skrzepów krwi. Niewykluczone jest wystąpienie trudności z oddawaniem moczu. Może być to efekt uboczny leków przeciwbólowych, dlatego często stosowane są cewniki.
Rehabilitacja pooperacyjna
Zaraz po operacji pacjenci zaczynają rehabilitację. Już pierwszego dnia po zabiegu pacjent wykonuje pewne delikatne ruchy podczas siedzenia na krześle. Początkowo przy wykonywaniu ćwiczeń potrzebne są kule. Ból jest monitorowany. Niewielki dyskomfort jest rzeczą normalną.
Fizykoterapia jest niezwykle ważna w powrocie do pełnego zdrowia. Celem jej jest zapobieganie przykurczom oraz wzmocnienie mięśni. Pacjenci nie powinni zginać się w pasie, a gdy leżą na boku, potrzebna jest im poduszka między nogami. Chorzy otrzymują również zestaw ćwiczeń, które mogą wykonywać w domu, by wzmocnić mięśnie pośladków i ud.
Po wyjściu ze szpitala nadal korzystają z urządzeń wspomagających, otrzymują również leki przeciwzakrzepowe. Stopniowo stają się bardziej pewni siebie i mniej zależni od urządzeń wspomagających. Jeśli pojawią się jakieś objawy zakażenia, pacjenci powinni zgłosić się do lekarza. Rany będą regularnie kontrolowane przez lekarza rodzinnego. Szwy są usuwane w kilka tygodni po operacji. Pacjenci otrzymują instrukcje, jak dbać o swoje nowe biodro, by długo im służyło.
Powikłania po zabiegu wszczepienia protezy stawu biodrowego
Ryzyko tej operacji obejmuje powstanie zakrzepów krwi w kończynach dolnych, które mogą przemieszczać się do płuc (zatorowość płucna). Ciężkie przypadki zatorowości płucnej są rzadkie, ale mogą powodować niewydolność oddechowo-krążeniową i wstrząs. Inne problemy to trudności z oddawaniem moczu, zakażenie skóry, złamania kości w trakcie i po operacji, blizny, ograniczenie ruchomości stawu biodrowego oraz rozluźnienie protezy, co prowadzi do jej uszkodzenia. Do całkowitej wymiany stawu biodrowego konieczne jest znieczulenie, dlatego istnieje ryzyko zaburzenia rytmu serca, uszkodzenia wątroby, zapalenia płuc.
Źródła
- Marczyński W. (red.), Postępowanie praktyczne w ortopedii i traumatologii, Medipage, Warszawa 2008, ISBN 978-83-89769-94-7
- Gaździk T., Podstawy ortopedii i traumatologii narządu ruchu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001, ISBN 83-200-3317-9
- Szulc A. (red.), Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003, ISBN 83-200-2823-X
- Kusz D. Kompendium ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, ISBN 978-83-200-3765-4
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
