Jest gorzej niż przed pandemią. Liczba chorych wzrosła o niemal 30 proc.

Nawet o blisko 30 proc. wzrosła liczba zachorowań na cukrzycę typu 1 po wybuchu pandemii COVID-19. To alarmujące wyniki nowych badań dzieci i nastolatków z kilkudziesięciu różnych krajów, w tym Polski. - Problem w tym, że nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jak zareaguje konkretny organizm i kto zachoruje, a kto nie - zaznacza diabetolog prof. Grzegorz Dzida.

1. Coraz więcej chorych

Naukowcy cały czas badają związek pandemii COVID-19 z rozwojem innych chorób m.in. cukrzycy. Wyniki badań, które ukazały się na łamach "JAMA Network Open" wskazują wyraźnie, że po wybuchu pandemii nastąpił gwałtowny wzrost zachorowań na cukrzycę typu 1 wśród dzieci i nastolatków.

Naukowcy z Toronto oparli się na danych z 42 krajów, w tym Polski (badania objęły ponad 100 tys. dzieci i nastolatków). Okazało się, że w pierwszym roku pandemii wzrost zachorowań na cukrzycę typu 1 był na poziomie 14 proc., a w drugim - 27 proc. w stosunku do tego, co było przed pandemią (wówczas był to wzrost o ok. 3 proc. w ciągu roku).

Zobacz film: "Rehabilitacja kardiologiczna"

To już kolejna niepokojąca analiza. Na negatywny trend wskazywały też wyniki badań amerykańskich naukowców z ubiegłego roku. Zaobserwowali 72 proc. wzrost liczby nowych rozpoznań cukrzycy typu 1 u pacjentów, którzy przeszli COVID-19. Wówczas skala badań była jednak mniejsza, bo objęła USA i 13 innych krajów. Najnowsza analiza wskazuje, że problem jest powszechny.

2. Gwałtowny wzrost nowych rozpoznań

- W czasie pandemii COVID-19 i tuż po niej rozpoczął się gwałtowny przyrost świeżych rozpoznań cukrzycy typu 1. Dotyczyło to dzieci i nastolatków, których zaczęło przybywać na oddziałach pediatrycznych, a także młodych dorosłych na oddziałach diabetologicznych - potwierdza w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Grzegorz Dzida, diabetolog i hipertensjolog z Kliniki Chorób Wewnętrznych SPSK1 w Lublinie.

Dodaje, że pandemia COVID-19 dramatycznie nasiliła ten negatywny trend, który był obserwowany od dawna.

- Przed pandemią w całym kraju było diagnozowanych ok. tysiąca przypadków, teraz jest ich bez wątpienia znacznie więcej. Ponadto spodziewamy się, że ta sytuacja utrzyma się jeszcze przez najbliższych kilka lat - zaznacza w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Grzegorz Dzida.

Ekspert wskazuje, że to tylko pogorszy prognozy dotyczące cukrzycy w Polsce, które już przed pandemią były alarmujące. Do 2030 liczba chorych na cukrzycę (1 i 2 typu) miała wynieść 5 milionów (w tym momencie to 3 mln, z czego 90 proc. choruje na cukrzycę typu 2). Jednak gwałtowne wzrosty, na które wskazują zarówno naukowcy, jak i lekarze, mogą ten proces przyspieszyć nawet o kilka lat.

3. Niszczenie własnych komórek

Dlaczego wirus SARS-CoV-2 może mieć taki wpływ na wzrost przypadków cukrzycy typu 1?

- Wirus ma specyficzne receptory, dzięki którym bez problemu przyczepia się do komórek beta trzustki, które produkują insulinę. Atakując je, wywołuje reakcję autoimmunologiczną. W rezultacie organizm niszczy swoje własne komórki, a to jest istotą cukrzycy typu 1, która jest chorobą autoimmunologiczną - tłumaczy prof. Dzida.

- Pamiętajmy też, że cukrzyca typu 1 nie od razu daje objawy, potrzebuje na to czasu. Destrukcyjny proces autoimmunologiczny może się już toczyć, a chory nawet o tym nie wie, bo nie widzi żadnych zmian w organizmie. Objawy pojawiają się dopiero gdy dojdzie do bezwzględnego niedoboru insuliny, czyli gdy zniszczeniu ulegnie 90 proc. komórek beta trzustki - tłumaczy diabetolog.

- Ta sytuacja wymaga już pilnej pomocy lekarskiej, między innymi, by nie dopuścić do kwasicy ketonowej, która jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia - podkreśla.

Dodaje, że zakażenie SARS-CoV-2 może nie tylko wywołać reakcję autoimmunologiczną, ale też przyspieszyć jej postęp.

Lekarz tłumaczy, że u części osób proces niszczenia komórek beta trzustki wywołany np. przez SARS-CoV-2 może jednak samoistnie ulec zatrzymaniu. - Jeśli zniszczeniu ulegnie np. 50 proc. komórek, choroba w ogóle się nie rozwinie. Takie osoby mogą normalnie funkcjonować bez uszczerbku na zdrowiu. Problem w tym, że nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jak zareaguje konkretny organizm i kto zachoruje, a kto nie - zaznacza prof. Dzida.

4. Tych objawów nie lekceważ

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną. Podobnie jak w innych schorzeniach o takim podłożu kluczowe są predyspozycje genetyczne do rozwinięcia choroby.

- Choroba ujawnia się przeważnie już w młodym wieku, ale każdy organizm jest inny i ma indywidualne tempo, w jakim postępuje proces autoimmunologiczny. Może on przebiegać latami i dać o sobie znać także w starszym wieku i tacy pacjenci również do nas trafiają - wskazuje prof. Dzida.

Jakie objawy powinny zaniepokoić i kiedy nie zwlekać z pomocą medyczną? Diabetolog wskazuje na kilka najważniejszych sygnałów alarmowych. Należą do nich:

• wzmożone pragnienie,
• nadmierne wysychanie w ustach,
• nadmierne oddawanie moczu,
• gwałtowna utrata masy ciała, mimo większego apetytu.

Takie symptomy powinny skłonić do zbadania poziomu cukru.

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.