Poliglobulia - przyczyny, objawy, leczenie
Poliglobulia to schorzenie obejmujące krew i jej składowe. Dotyczy czerwonych krwinek i może mieć wiele przyczyn. Towarzyszy często chorobom układu oddechowego lub sercowego, ale może pojawić się także u osób zdrowych. Na czym polega poliglobulia i jak można sobie z nią radzić?
1. Co to jest poliglobulia?
Poliglobulia to stan zwiększonej liczby czerwonych krwinek, czli erytrocytów. Inaczej nazywana jest czerwienicą lub nadkrwistością. Erytrocyty pełnią w organizmie ważne role, ponieważ transportują tlen do wszystkich komórek. Dzieje się tak za sprawą obecnej w nich hemoglobiny oraz czerwonego barwnika, który potrafi wiązać cząsteczki tlenu.
Jeśli czerwone krwinki zaczynają zwiększać swoją ilość i stopniowo dominować nad krwinkami białymi i płytkami krwi, praca całego organizmu jest zaburzona.
1.1. Normy czerwonych krwinek dla zdrowego człowieka
W morfologii czerwone krwinki oznacza się symbolem RBC (ang. red blood cells). Ich prawidłowa wartość to odpowiednio: dla kobiet 3,5–5,2 mln/µl; dla mężczyzn 4,2–5,4 mln/µl. Normy te czasem wahają się w zależności od laboratorium, niemniej o poliglobulii mówi się, jeśli liczba erytrocytów przekracza górną granicę normy.
2. Przyczyny poliglobulii
Poliglobulia może mieć wiele przyczyn, które zostały podzielone na dwie grupy - pierwotne i wtórne. O pierwotnym mówi się, jeśli nadkrwistość związana jest z zaburzoną pracą szpiku kostnego, efektem czego jest znaczna nadprodukcja czerwonych krwinek. Zwykle w takiej sytuacji wzrasta także liczba leukocytów i trombocytów. Bardzo często poliglobulia pierwotna ma charakter nowotworowy - wówczas mówi się o czerwienicy prawdziwej.
Poliglobulia wtórna to nadprodukcja czerwonych krwinek, wynikająca z innej choroby współistniejącej. Jest niejako jej objawem. Zwykle związana jest z niedotlenieniem organizmu. W takiej sytuacji organizm prowokuje nerki do produkcji jednego z hormonów - erytropoetyny - która wzmaga produkcję czerwonych krwinek, aby zapewnić komórkom odpowiednie natlenienie.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Zwykle podwyższona liczba erytrocytów towarzyszy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (PoCHP), a także wrodzonym wadom serca u dzieci. Poliglobulia często występuje u nałogowych palaczy, a także osób, które są narażone na długotrwałe zmniejszenie ciśnienia tlenu (chodzi przede wszystkim o wspinaczy górskich, którzy mnóstwo czasu spędzają na wysokościach).
Także nerki mogą być przyczyną nieprawidłowej produkcji czerwonych krwinek. Poliglobulia wiąże się z zaburzoną pracą erytropoetyny, która może wiązać się z chorobą Cushinga i obecnością guzów lub torbieli w nadnerczach.
3. Diagnostyka poliglobulii
Najprostszym badaniem pozwalającym ocenić liczbę wszystkich składowych krwi jest morfologia. W przypadku tego schorzenia oprócz czerwonych krwinek zwiększa się także hemoglobina i hematokryt. W przypadku choroby nadnerczy zwykle tylko erytrocyty ulegają zwiększeniu.
Dalsza diagnostyka zależy od przeprowadzonego wywiadu lekarskiego, podczas którego specjalista będzie mógł ocenić, gdzie może być problem. Może zlecić dodatkowe badania obrazowe, a także badania płuc czy serca.
4. Objawy poliglobulii
Kiedy liczba erytrocytów wzrasta, krew staje się gęsta, a więc pogarsza się swobodny przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Towarzyszą temu takie objawy, jak:
- bóle i zawroty głowy
- zaburzenia widzenia
- napadowe zaczerwienienie skóry
- siny nos, uszy i usta
- szumy uszne
- duszności
- uczucie ciągłego zmęczenia
- podwyższone ciśnienie krwi
Poliglobulia może objawiać się w postaci groźnych powikłań, takich jak nadciśnienie tętnicze, zakrzepica, udar mózgu czy zawał serca.
W przypadku czerwienicy prawdziwej dodatkowe objawy to uczucie swędzenia skóry po wyjściu z gorącej kąpieli, spadek masy ciała i powiększenie wątroby oraz śledziony.
5. Leczenie poliglobulii
Leczenie pologlobulii zależy od jej przyczyny. Podstawą jest wykonanie szeregu badań, które pozwolą ocenić, co wpływa na zwiększenie ilości czerwonych krwinek. Warto wykonać RTG klatki piersiowej, spirometrii i badanie echokardiograficzne, czyli echo serca. Leczenie zwykle jest objawowe - pacjentowi podaje się środki przeciwpłytkowe i rozrzedzające krew (np. kwas acetylosalicylowy). Czasem zaleca się także tzw. upusty krwi (po 400ml dwa razy w tygodniu), a także nawadnianie (samodzielne lub dożylne).
Czasem stosuje się także leki przeciwnowotworowe, np. interferon alfa.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
