Zapalenie nerwu przedsionkowego – przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie nerwu przedsionkowego to ostra choroba, która powoduje zaburzenia w poczuciu równowagi oraz napadowe zawroty głowy. Objawy towarzszące to nudności i wymioty. Podłożem problemu jest dysfunkcja nerwu przedsionkowego lub jego jąder w pniu mózgu, zaś przyczyną najpewniej wirusy. Jak przebiega choroba? Jak ją leczyć?

1. Co to jest zapalenie nerwu przedsionkowego?

Zapalenie nerwu przedsionkowego (łac. neuronitis vestibularis), nazywane także nagłym jednostronnym wypadnięciem czynności przedsionka, to zapalna choroba związana z dysfunkcją nerwu przedsionkowego. Obserwuje się ją najczęściej między 35. a 55. rokiem życia.

1.1. Przyczyny zapalenia nerwu przedsionkowego

Chorobie przypisuje się etiologię wirusową. Podejrzewa się, że przyczyną jest reaktywacja wirusa opryszczki pospolitej typu 1 lub zakażenie wirusem o specyficznym powinowactwie do nerwu przedsionkowego, który nie został jednak do tej pory zidentyfikowany.

Zobacz film: "Ćwiczenie na zawroty głowy"

Rozpatruje się również podłoże autoimmunologiczne lub naczyniowe oraz przeniesienie zakażenia z innego potencjalnego ogniska zapalnego. Możliwe jest również nadkładanie się różnych czynników przyczynowych na siebie.

2. Objawy zapalenia nerwu przedsionkowego

Typowe symptomy zapalenia nerwu przedsionkowego to:

• silne, napadowe zawroty głowy, które trwają około 10 dni,
• nudności i wymioty, które utrzymują się około 3 dni,
• zaburzenia równowagi
• oczopląs. Oczopląs pochodzenia przedsionkowego jest poziomy, jednokierunkowy i towarzyszą mu dodatkowo układowe zawroty głowy.

Zapalenie nerwu przedsionkowego może przebiegać w postaci:

• pojedynczych, napadowych zawrotów głowy,
• ciągu ataków. Pojawiają się zawroty głowy, nudności, wymioty, zaburzenia równowagi,
• przetrwałego zespołu objawów, które zanikają po dwóch tygodniach.

Objawy utrzymują się i mają tendencję do samoistnego ustępowania. Schorzenie na początku ma dość nasilony przebieg, dolegliwości narastają w ciągu kliku godzin.

W wielu przypadkach zapalenie nerwu przedsionkowego ulega złagodzeniu wskutek tak zwanej kompensacji ośrodkowej. Zjawisko polega na dostosowaniu się ośrodkowego układu nerwowego do sytuacji, w której otrzymuje on nieprawidłowe informacje z układu przedsionkowego.

3. Diagnostyka choroby

W razie objawów wskazujących na zapalenie nerwu przedsionkowego, w celu rozpoznania i podjęcia leczenia, należy zgłosić się do lekarza POZ. Ten zwykle kieruje pacjenta do otolaryngologa.

Specjalista stawia diagnozę na podstawie:

• przeprowadzonego wywiadu,
• badania otolaryngologicznego. Nie obserwuje się objawów uszkodzenia narządu słuchu, zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych, ponieważ zapalanie nie obejmuje składowej części ślimakowej (słuchowej) nerwu przedsionkowego-ślimakowego,
• wyników testów przedsionkowych: wynik świadczy o osłabieniu lub porażeniu jednego z przedsionków.

Układ przedsionkowy może być badany w sposób pośredni przez obserwację chodu, poszukiwanie oczopląsu, wykonanie swoistych prób na układ przedsionkowy.

Zapalenie nerwu przedsionkowego należy różnicować z takimi jednostkami chorobowymi jak:

• choroba Ménière'a (wodniak błędnika),
• guzy nerwu przedsionkowo-ślimakowego i kości skalistej,
• udar naczyniowym błędnika,
• inne choroby obwodowego narządu przedsionkowo-ślimakowego (półpasiec uszny, zapalenie błędnika, toksyczne uszkodzenie błędnika i nerwu przedsionkowo-ślimakowego),
• choroby narządu wzroku (ukryty zez, niewyrównane wady wzroku, porażenie nerwów ruchowych gałek ocznych),
• choroby układu krążenia (zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia ortostatyczne, miażdżyca, niewydolność krążenia kręgowo-podstawnego, zespół zatoki szyjnej),
• choroby neurologiczne (padaczka, urazy mózgu i kręgosłupa szyjnego, udar lub guzy pnia i móżdżku, stwardnienie rozsiane, infekcje ośrodkowego układu nerwowego),
• choroby ogólnoustrojowe (niedokrwistość, zatrucia, hipoglikemia, zaburzenia elektrolitowe).

4. Leczenie zapalenia nerwu przedsionkowego

Zapalenia nerwu przedsionkowego jest chorobą, która najczęściej w ciągu kilku dni lub tygodni (zwykle 2–3 tygodnie) ustępuje samoistnie. Z uwagi na jej nie do końca wyjaśnioną etiologię leczenie przyczynowe nie istnieje.

Terapia skupia się na łagodzenia objawów. Stosuje się leki przeciwhistaminowe, leki przeciwwymiotne w przypadku uporczywych wymiotów, skopolaminę i leki uspokajające. Przy szczególnym nasileniu objawów. Niekiedy lekarze mogą zlecić krótkotrwałą kurację glikokortykosteroidami.

Po wyleczeniu bardzo ważne są okresowe kontrole u lekarza przez 2 lata w celu wykluczenia chorób ośrodkowego układu nerwowego.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.