Oczopląs - klasyfikacja, przyczyny, objawy, leczenie

Mozemy wyróżnić następujące rodzaje oczopląsu:

• oczopląs wahadłowy, gdy oczy wychylają się rytmicznie w tym samym czasie w obie strony,
• oczopląs skaczący, występujący wtedy, gdy ruch oczu w jedną stronę jest szybszy niż w drugą,
• oczopląs ośrodkowy,
• oczopląs obwodowy,
• oczopląs samoistny, może być pochodzenia błędnikowego, ośrodkowego i ocznego,
• oczopląs wywołany – indukowany może być bodźcami cieplnymi, kinetycznymi oraz stymulacją galwaniczną i optokinetyczną,
• oczopląs błędnikowy z wyraźnie zaznaczoną fazą szybką i wolną. Kierunek oczopląsu określa się zgodnie z kierunkiem fazy szybkiej,
• oczopląs wrodzony

• oczopląs podczasobrotowy, skierowany w stronę działającego przyspieszenia,
• oczopląs poobrotowy, z kierunkiem odwrotnym do kierunku dokonywanych obrotów,
• oczopląs cieplny można wywołać przez wprowadzenie do przewodu słuchowego zewnętrznego wody o temperaturze innej niż temperatura ciała badanego. W przypadku wody zimniej wystąpi oczopląs skierowany w stronę przeciwną do oziębianego ucha, natomiast w przypadku stosowania wody ciepłej oczopląs będzie skierowany w stronę badanego ucha,
• oczopląs optokinetyczny występuje podczas patrzenia na obrazy szybko przesuwające się przed oczami obserwatora,
• nystagmoidalne ruchy gałek ocznych – wychylenia oczu z mniejszym lub większym zaznaczeniem fazy szybkiej i wolnej. Są to więc ruchy bez wyraźnego zaznaczenia faz, mające charakter pływania lub niepokoju gałek ocznych.

Głównej przyczyny oczopląsu możemy szukać w problemach neurologicznych. Rzadko, oczopląs występuje w wyniku wad wrodzonych chorób oczu, które powodują słabe widzenie. Przyczyną oczopląsu może być też nadużywanie alkoholu, narkotyków czy leków.

W przypadku nabytego oczopląsu głównymi czynnikami są choroby uszu, w tym zapalenie błędnika lub choroba Meniere’a. Najczęstszą przyczyną prawdopodobnie jest toksyczność niektórych leków. U młodych ludzi główną przyczyną tego zaburzenia są urazy głowy, zaś u starszych udary mózgu, stwardnienie rozsiane oraz guzy mózgu.

Objawy oczopląsu zależą od okoliczności, w których występuje ten stan. U dzieci, warunek jest powszechnie znany jako wahadłowy, ponieważ oczy poruszają się jak wahadło. Oczopląs, który pojawi się w późniejszym życiu, zazwyczaj charakteryzuje się wizualnym ruchem związanym z ruchem oczu. Jest to znane jako oscillopsia. Inne objawy oczopląsu to bardziej ruchome ruchy oczu w jednym kierunku i szybko przemieszczających się z powrotem, brak równowagi i zaburzenia widzenia.

Podstawowa metoda leczenia oczopląsu to określenie przyczyny. W niektórych przypadkach ruchy oczu mogą zapadać się, jeśli przyczyna jest prawidłowo leczona. Czasami zaburzenie to można poprawić za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. Inne możliwe metody leczenia oczopląsu obejmują operacje mięśni oczu, zastrzyki z toksyny botulinowej lub sparaliżowanie mięśni oka, aby zmniejszyć nasilenie ruchów gałek ocznych. Ta ostatnia metoda nie jest używana bardzo często ze względu na to, że trzeba robić zastrzyki co trzy lub cztery miesiące, inaczej nie będzie skuteczna.

Źródła

1. Drgawki – problem w podstawowej opiece zdrowotnej
2. Prusiński A. Neurologia praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3125-7
3. Lehmann-Horn F., Ludolph A. NEUROLOGIA - diagnostyka i leczenie, Urban & Partner, Wrocław 2004, ISBN 83-89581-50-7
4. Kański J.J., Nischal K. Okulistyka. Objawy i różnicowanie, Urban & Partner, Wrocław 2000, ISBN 83-87944-60-2