Czerwienica prawdziwa – rodzaje czerwienicy, przyczyny, objawy i powikłania, leczenie
Czerwienica prawdziwa z łaciny polycthemia vera (PV) jest niezwykle rzadką chorobą układu krwiotwórczego. Jest ona spowodowana nadmierną produkcją czerwonych krwinek (erytrocytów) co prowadzi do zagęszczenia krwi i spowolnienia jej przepływu. Jest to choroba niebezpieczna za względu na to, że może prowadzić do powstawania zatorów lub zakrzepów. Inna nazwa schorzenia to nadkrwistość.
1. Rodzaje czerwienicy
Czerwienica, choć może pojawić się w każdym wieku, najczęściej dotyka osób miedzy 40. a 80. rokiem życia. Nieco częściej też zapadają na nią kobiety. Osoby dotknięte czerwienicą (u których zauważa się znaczy wzrost czerwonych krwinek) borykają się zazwyczaj z: zawrotami głowy, zaburzeniami widzenia, szumami usznymi, świądem skóry, zaczerwienieniem. U niektórych obserwuje się również nadciśnienie tętnicze, zakrzepicę żył. W niektórych przypadkach może dojść również do zawału. Wyróżnić można trzy rodzaje czerwienicy: prawdziwą, wtórną, rzekomą.
2. Czerwienica prawdziwa
Czerwienica prawdziwa jest chorobą, której przyczyną jest zaburzenie funkcjonowania jednego ze szlaków metabolicznych, które są powiązane z układem czerwonokrwinkowym. Obserwuje się wówczas wzrost poziomu wskaźników morfologicznych erytrocytów w szczególności: podwyższony hematokryt, zwiększenie masy i objętości tych komórek. Skutkuje to zwiększeniem gęstości i lepkości krwi oraz większą objętością krwi w ustroju co może prowadzić do powstawania zakrzepów. Ponadto, ilość krwinek białych i trombocytów również jest większa. Czerwienica prawdziwa jest zaliczana do chorób nowotworowych ale też może powodować inne takie jak na przykład białaczka. Czerwienica prawdziwa należy do chorób niezwykle rzadkich a częstość jej występowania szacuje się na 3 zachorowania na 100 000 osób w ciągu roku.
3. Czerwienica wtórna
Pojawia się ona zazwyczaj u osób z jakimiś chorobami przewlekłymi. Powstawaniu czerwienicy wtórnej sprzyjają choroby nerek takie jak: wodonercze, torbiele, zapalenie kłębuszków nerkowych. Bywa też, że przyczyną jej wystąpienia jest stan po przeszczepie nerki, nowotwór, wszczepienie sztucznych zastawek serca. Inne przyczyny czerwienicy wtórnej to:
- choroby płuc i serca,
- zatrucie tlenkiem węgla,
- bezdech senny,
- przyjmowanie steroidów anabolicznych lub kortykosteroidów.
Aby wyleczyć czerwienicę wtórną, trzeba najpierw rozpoznać i wyleczyć chorobę podstawową. Pacjenci z czerwienicą wtórną otrzymują leki przeciwpłytkowe chroniące przed zakrzepami i zatorami.
4. Czerwienica rzekoma
Ten rodzaj czerwienicy pojawia się, gdy w organizmie zaczyna brakować wody. Biegunki, wymioty, przegrzanie to czynniki, które wpływają na utratę płynów z organizmu. Przyczyną czerwienicy rzekomej może być też znaczna otyłość, przewlekły alkoholizm czy choroby jelit.
5. Objawy czerwienicy prawdziwej
Nadkrwistość jest chorobą, która na ogół nie daje na początku specyficznych objawów. Najczęściej pojawia się zaczerwienienie skóry. Kiedy ilość czerwonych krwinek osiągnie bardzo dużą liczbę to obserwuje się niebieskawe (sine) jej zabarwienie. Ponadto w czerwienicy prawdziwej obserwuje się szereg innych objawów wśród których można wymienić:
- świąd skóry całego ciała,
- zaburzenia widzenia,
- zawroty głowy,
- bóle głowy,
- szumy uszne,
- nadciśnienie tętnicze,
- krwawienia z nosa.
Nierozpoznana w odpowiednim momencie czerwienica prawdziwa może prowadzić do poważnych konsekwencji wynikających ze zwiększonej lepkości krwi, która nie może swobodnie przepływać przez naczynia krwionośne. Zablokowaniu mogą ulec zarówno małe jak i duże naczynia.
Do najczęstszych powikłań czerwienicy prawdziwej zalicza się: zakrzepicę żyły wrotnej, zakrzepicę żył głębokich, zawał mięśnia sercowego, ataki niedokrwienne w obrębie naczyń mózgowych, udar oraz zatorowość płucną.
6. Leczenie czerwienicy
Nie wynaleziono jeszcze leku, który pozwoliłby skutecznie leczyć chorych z czerwienicą prawdziwą. Terapia opiera się przede wszystkim na niwelowaniu objawów ale też opóźnianiu jej postępu. Wśród obecnie stosowanych metod leczniczych wymienia się krwioupusty. Pacjenci poddawani są nim regularnie a usunięta z organizmy krew jest zastępowana osoczem i roztworami elektrolitów. Ten zabieg ma na celu zmniejszenie liczby erytrocytów. Można też stosować kwas acetylosalicylowy znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych. Ma on wpływ na blokowanie płytek krwi i zapobiega ich gromadzeniu się. Czasami także stosuje się tak zwaną cytoredukcję, która jest leczeniem uzupełniającym. Wykorzystywana jest w szczególności u osób z podwyższonym ryzykiem występowania chorób sercowo- naczyniowych.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.