Koronawirus. Naukowcy uważają, że pojawienie się opornego na szczepienia wariantu jest prawie pewne

Zdaniem brytyjskich naukowców pojawienie się wariantu koronawirusa, który będzie oporny na szczepienie przeciw COVID-19, jest tylko kwestią czasu. Prognozy nie są optymistyczne, ale dr Paweł Grzesiowski zwraca uwagę, że ludzkość również się zbroi. Niebawem możemy otrzymać szczepionki nowej generacji.

1. Wariant oporny na szczepienie przeciw COVID-19?

Zdaniem naukowców wiele wskazuje, że koronawirus pozostanie z nami na zawsze. Ze względu na wysoką transmisyjność SARS-CoV-2 oraz fakt, że nawet osoby zaszczepione przeciw COVID-19 mogą przechodzić zakażenie łagodnie bądź bezobjawowo, całkowita eliminacja wirusa jest praktycznie niemożliwa. Skoro wirus dalej będzie krążył po świecie, będzie też ulegał mutacjom. Według naukowców w tej sytuacji jest "prawie pewne", że wcześniej czy później pojawi się taki szczep SARS-CoV-2, który będzie oporny na szczepionki przeciw COVID-19.

Zobacz film: "Podpalenie punktu szczepień w Zamościu. Jak zapobiec eskalacji problemu?"

Analizę na temat "scenariuszy długoterminowej ewolucji SARS-CoV-2" opublikowała brytyjska Naukowa Grupa Doradcza ds. Sytuacji Nadzwyczajnych (SAGE), która jest oficjalnym doradcą rządu Wielkiej Brytanii.

Naukowcy zaznaczają, że niektóre warianty koronawirusa, które pojawiły się w ciągu ostatnich miesięcy, "wykazują większą zdolność omijania odporności poszczepiennej, chociaż żaden z tych wariantów nie przełamuje jej całkowicie".

2. COVID-19 będzie śmiercionośny jak SARS i MERS?

Co więcej, istnieje "realna możliwość", że nowe mutacje SARS-CoV-2 będą również bardziej śmiercionośne. Naukowcy nie wykluczają, że pojawi się mutacja, która będzie powodować śmiertelność na poziomie SARS i MERS, koronawirusów, które w 2000 i 2012 roku wywołały epidemię i powodowały zgon u odpowiednio 10 proc. i 30 proc. zakażonych.

Zdaniem ekspertów SAGE, SARS-CoV-2 mógłby stać się tak śmiercionośny, gdyby doszło do jednoczesnej mutacji dwóch wariantów budzących obawy. Takie są przykładowo warianty Delta, Beta oraz Alfa. Taki szczep mógłby być nawet dziesiątki razy bardziej zabójczy.

W języku naukowym takie zjawisko jest nazywane rekombinacją.

- Dochodzi do niej, kiedy jeden gatunek zwierzęcia zostaje zakażony dwoma albo trzema mutacjami wirusa jednocześnie. Wówczas powstaje nowy wariant wirusa, który jest zbudowany po części z wirusów potomnych. Taka mutacja może być znacznie bardziej zjadliwa dla człowieka - wyjaśnia dr Łukasz Rąbalski, wirusolog z Zakładu Szczepionek Rekombinowanych Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, który jako pierwszy uzyskał pełną sekwencję genetyczną SARS-CoV-2.

Ze względu na to, że koronawirus nadal rozprzestrzenia się na świecie, brytyjscy naukowcy określili prawdopodobieństwo rekombinacji SARS-CoV-2 jako "realnie możliwe" zamiast wcześniejszego "prawdopodobnie".

3. "Ludzkość też się zbroi"

Z tym, że pojawienie się nowych i bardziej problematycznych szczepów koronawirusa jest możliwe, zgadza się również dr Paweł Grzesiowski, pediatra, immunolog oraz ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. walki z COVID-19.

- To jednak jest odległa perspektywa. Pojawienie się szczepu wirusa opornego na szczepionki przeciw COVID-19 wymaga wielu mutacji. To proces rozciągnięty w czasie - wyjaśnia dr Grzesiowski. - Oprócz tego nie jest tak, że biernie patrzymy na to, jak wirus mutuje i nic z tym nie robimy. Ludzkość też się zbroi. Wyścig o opracowanie szczepionek przeciw COVID-19 drugiej generacji już się rozpoczął - dodaje.

Jak mówi dr Grzesiowski, w wielu laboratoriach na świecie już trwają zaawansowane prace nad zmodernizowanymi preparatami przeciw COVID-19, które będą zawierały dwa, a nawet trzy składniki.

- Schemat działania tych szczepionek jest taki sam, ale będą one zawierały kilka wzorców białka S, typowych dla nowych wariantów koronawirusa. Oprócz tego znajdą się w nich elementy, które będą inaczej aktywować odporność komórkową. Innymi słowy, wyścig technologiczny już się rozpoczął i gdyby pojawił się wariant zdolny do omijania odporności poszczepiennej, nowe szczepionki zostałyby bardzo szybko wprowadzone do użytkowania - mówi dr Grzesiowski.

Niewykluczone, że szczepionki przeciw COVID-19 nowej generacji będą podawane donosowo.

- Takie szczepionki budzą największe nadzieje, ponieważ są podawane bezpośrednio w miejscu, gdzie dochodzi do zakażenia. Wiemy, że w przypadku szczepionek przeciw grypie preparaty podawane donosowo mają większą skuteczność niż aplikowane domięśniowo. Z koronawirusem SARS-CoV-2 może być podobnie - tłumaczy dr Grzesiowski.

Pierwsze donosowe szczepionki, jeśli przejdą pomyślnie wszystkie fazy badań klinicznych, a następnie ocenę regulujących organów, będą dostępne już w połowie przyszłego roku.

Ekspert nie ma jednak wątpliwości. - Koronawirus (i wiele innych wirusów) działa jak "ślepy snajper", który mutując strzela na oślep coraz dłuższymi seriami. Szczepionki działają jak kamizelki kuloodporne. Ratują życie - podsumowuje dr Paweł Grzesiowski

Zdaniem brytyjskich naukowców obecnie głównym celem rządów powinno być ograniczenie transmisji SARS-CoV-2, co pozwoli zmniejszyć ryzyko pojawienia się groźnych mutacji. Laboratoria i firmy farmaceutyczne zaś powinny skupić swoją uwagę na opracowaniu szczepionki, która nie tylko zapobiega ciężkiemu przebiegowi COVID-19 i zgonom z powodu tej choroby, ale i wyklucza lub zmniejsza ryzyko zakażenia.

Zobacz także: COVID-19 u osób zaszczepionych. Polscy naukowcy zbadali, kto choruje najczęściej

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.