Rak, który "lubi" Polaków. Objawy widać na skórze
Lawinowo rośnie liczba chorych na raka skóry. - Polacy z powodu jasnej karnacji o tzw. fototypie 1 lub 2, są w dużym stopniu narażeni na czerniaka - ostrzega prof. dr hab. med. Piotr Rutkowski. Niestety nie każdy zdaje sobie sprawę, że nawet łagodne majowe słońce może być równie groźne, co letnie upały. 12 maja obchodzimy Europejski Dzień Walki z Czerniakiem. To dobry moment, by przyjrzeć się swoim pieprzykom. Prosty test ujawni, czy jest się czego obawiać.
1. Rośnie liczba przypadków raka skóry
Promieniowanie UV może prowadzić do uszkodzenia komórek skóry i rozwoju raka, dlatego właśnie już wiosną może drastycznie wzrastać ryzyko zachorowania. A to właśnie nowotwory skóry należą do najliczniejszej grupy nowotworów złośliwych. Z roku na roku rośnie liczba zachorowań na raka kolczystokomórkowego oraz podstawnokomórkowego czy najgroźniejszego typu raka skóry – czerniaka.
- W Polsce co roku odnotowuje się około 3,5-4 tys. nowych rozpoznań czerniaka, ok. 500 czerniaków jest wykrywanych w stadium zaawansowanym lub rozsianym. Liczba czerniaków podwaja się co 10 lat – przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr hab. med. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, pełnomocnik dyrektora ds. Badań Klinicznych Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie i przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka.
Niestety wciąż dużym problemem jest zarówno niska świadomość na temat tego, jakich oznak raka szukać na skórze, jak i tego, z jak wysokim ryzykiem wiążą się kąpiele słoneczne, a także wizyty w solarium.
2. Kto narażony jest czerniaka?
Są osoby, które ze szczególną troską powinny obserwować swoją skórę i pojawiające się na niej znamiona, a także bezwzględnie pamiętać o stosowaniu na co dzień kremów blokujących promieniowanie UV – zarówno UVA, jak i UVB.
- Czerniak skóry może rozwinąć się u każdego. Polacy z powodu jasnej karnacji skóry o tzw. fototypie 1 lub 2, są w dużym stopniu narażeni na czerniaka. Stały i znaczący wzrost (300 proc. w ciągu ostatnich 20 lat) liczby zachorowań potwierdza, iż nasz naród znajduje się w grupie wysokiego ryzyka – ostrzega ekspert.
Kogo najczęściej atakuje rak skóry?
- osoby z jasną karnacją, którym zdarzają się oparzenia słoneczne,
- osoby z licznymi pieprzykami na skórze,
- osoby dużo przebywające na słońcu – z racji wykonywanego zawodu lub upodobań (spędzający czas w ogrodzie, na plaży etc.),
- osoby z czerniakiem wśród członków rodziny,
- osoby z upośledzonym układem odpornościowym lub stosujące leki immunosupresyjne.
Dodatkowo na raka skóry narażone są w dużej mierze dzieci, a także osoby, które doznały kiedykolwiek oparzeń słonecznych. Eksperci alarmują, że im więcej razy doświadczyliśmy typowych dla zbyt długiego przebywania słońcu bolesnych pęcherzy na skórze, tym większe ryzyko, że zachorujemy na raka. Już jedna wizyta w solarium może zwiększać to ryzyko czerniaka nawet o 20 proc. Natomiast kilka wizyt w solarium przed 30. rokiem życia zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka o 75 proc. - podaje gov.pl.
Osobną grupę stanowią osoby, które narażone są na stały kontakt z substancjami o charakterze kancerogennym, jak arsen czy kreozot.
3. Rak skóry – jak rozpoznać?
Eksperci podkreślają – każde nowe znamię pojawiające się na naszej skórze powinno podlegać obserwacji. Gwałtowne powiększanie się, krwawienie, ból lub swędzenie, a nawet chropowata powierzchnia czy sucha, łuszcząca się skóra w jednym miejscu powinny nas skłonić do wizyty u lekarza. Tylko szybka reakcja daje stuprocentowe szanse na wyleczenie choroby.
Tym, którzy mają problem z oceną pieprzyków na skórze, może pomóc prosty test na raka ABCDE. Pozwala szybko wychwycić pojawienie się czerniaka.
Jakie zmiany w wyglądzie pieprzyka są alarmujące?
- A – asymetria, czyli znamię o nieregularnym kształcie,
- B – brzegi nieregularne, poszarpane, posiadające zgrubienia,
- C – czerwony, czarny, siny kolor, niekiedy niejednolity,
- D – duży rozmiar, czyli średnica powyżej pół centymetra.
- E – ewolucja, czy zmiany związane z kolorem lub rozmiarem, zachodzące w obrębie zmiany.
Pamiętaj, że każda taka zmiana zwiększa ryzyko nowotworu. Dlatego jeśli zauważysz coś niepokojącego, od razu udaj się na badania.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
