Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Marta Kucharczyk

USG przezciemiączkowe - wskazania, przebieg, co wykrywa, wyniki

Avatar placeholder
30.11.2022 15:36
USG przezciemiączkowe jest wykonywane u dzieci przed ukończeniem 1. roku życia.
USG przezciemiączkowe jest wykonywane u dzieci przed ukończeniem 1. roku życia. (adobestock)

USG przezciemiączkowe to obecnie jedno z podstawowych badań diagnostycznych, które umożliwia obejrzenie wnętrza czaszki u bardzo małych dzieci, przed ukończeniem 1. roku życia. Jest badaniem łatwym do wykonania, niedrogim i co najważniejsze nieinwazyjnym, ma dużą wartość w różnicowaniu wielu stanów chorobowych. Na czym polega USG głowy niemowlaka i USG głowy noworodka? Co wykrywa USG przezciemiączkowe?

spis treści

1. Co to jest USG przezciemiączkowe?

USG przezciemiączkowe (USG przezciemieniowe) to nieinwazyjne badanie głowy wykonywane u dzieci przed ukończeniem 1. roku życia, potocznie bywa określane jako USG ciemiączka. Ultrasonografia przezciemiączkowa to jest bardzo dokładna i umożliwia ocenę ośrodkowego układu nerwowego, czyli mózgu i rdzenia kręgowego.

USG głowy dziecka wykonywane jest najczęściej u wcześniaków lub noworodków, które doznały urazu w trakcie porodu, choć to niejedyne wskazania. Jest to alternatywa dla badań, takich jak tomografia komputerowa czy rezonans, które nie są bezpieczne dla małych dzieci. USG nie wywołuje skutków ubocznych, jest w pełni bezpieczne i nie wymaga użycia znieczulenia.

2. Wskazania do USG przezciemiączkowego

Zobacz film: "Pielęgnacja wcześniaka [Specjalista radzi]"

USG przezciemiączkowe - do kiedy? Badanie można wykonać jedynie u noworodków i niemowląt, ponieważ czaszka nowo narodzonego dziecka nie jest jeszcze do końca wykształcona, gdyż wszystkie kości nie zrosły się ze sobą, jak ma to miejsce w przypadku dorosłych. Pomiędzy niezrośniętymi przestrzeniami znajdują się ciemiączka, czyli błoniaste uwypuklenia na głowie niemowlaka, które zarastają najpóźniej około 18. miesiąca życia.

Zapewniają one ciągłość czaszki, a jednocześnie sprawiają, że nie jest ona jednolicie twarda. Każde dziecko po urodzeniu ma 6 ciemiączek, 2 parzyste między bocznymi kośćmi czaszki oraz 2 nieparzyste, jedno z przodu, drugie z tyłu czaszki.

Największe jest ciemię przednie, które znajduje się między kośćmi czołowymi, na czubku głowy. Ma ono kształt rombu i wymiary ok. 1,5 cm na 1,5 cm. Wskazania do wykonania USG przezciemieniowego to:

3. USG przezciemiączkowe - przygotowanie do badania

USG główki noworodka lub niemowlaka jest w pełni bezpieczne, nie wywołuje bólu ani nawet dyskomfortu, nie wiąże się też z żadnymi skutkami ubocznymi. Dodatkowo badanie nie wymaga żadnego przygotowania, zaleca się jedynie nakarmienia dziecka na kilkanaście minut przed rozpoczęciem USG oraz zmienienie pieluchy, by zmniejszyć odczuwany przez malucha niepokój.

4. Przebieg USG przezciemiączkowego

USG noworodka trwa kilkanaście minut i może być wykonywane w pracowni lub za pomocą specjalnego przenośnego aparatu do USG przezciemiączkowego. Dozwolona jest również obecność rodzica w pomieszczeniu, ponieważ należy przytrzymać główkę noworodka w jednej pozycji.

Miejsce, do którego będzie przykładana głowica zostaje pokryte specjalnym żelem do USG, a następnie lekarz delikatnie przesuwa urządzeniem po powierzchni głowy, obserwując obraz widoczny na monitorze. Po zakończeniu badania wystarczy wytrzeć głowę z pozostałości żelu.

5. Co wykrywa USG przezciemiączkowe?

Po przyłożeniu głowicy USG do ciemiączka można wyczuć tętnienie naczyń mózgowych dziecka, a także orientacyjnie ocenić wartość ciśnienia śródczaszkowego. Możliwe jest także obejrzenie anatomicznych struktur mózgu w dwóch płaszczyznach, a także zauważenie krwawienia śródczaszkowego, które może być bardzo niebezpieczne dla dziecka.

USG przezciemieniowe konieczne jest także u noworodków, u których istnieje podejrzenie wad mózgu lub układu nerwowego, w celu potwierdzenia lub wykluczenia istniejących nieprawidłowości, a także ocenienia rozległości potwierdzonych już zmian. Badanie umożliwia również ocenę stanu mózgowia u dzieci, które przeżyły epizod niedotlenienia w trakcie ciąży, porodu lub w późniejszym czasie.

Także przy podejrzeniu wodogłowia niezbędne jest wykonanie badania USG, które uwidacznia ewentualny nadmiar płynu mózgowo-rdzeniowego w czaszce, co pozwala na szybkie wdrożenia odpowiedniego leczenia i uniknięcie groźnych powikłań. Ultrasonografia stosowana jest również w przypadku podejrzenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych lub konieczności sprawdzenia stanu dziecka, które doznało urazu.

6. Interpretacja wyników USG przezciemiączkowego

Badanie przezciemiączkowe wykonywane jest najczęściej przez pediatrę, radiologa lub neurologa dziecięcego. Lekarz od razu po przyłożeniu głowicy do ciemiączka widzi obraz na monitorze i może na bieżąco interpretować stan oglądanych struktur. Dokonuje również pomiarów, a następnie porównuje je z normami USG przezciemiączkowego właściwymi dla wieku dziecka.

Opis badania otrzymuje się razem ze zdjęciami najczęściej tuż przed wyjściem z gabinetu, jest to dobry moment by porozmawiać z lekarzem i rozwiać ewentualne wątpliwości. Interpretacją wyników USG przezciemieniowego zajmuje się wyłącznie lekarz.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze