Bronchoskopia - przygotowanie, powikłania, przeciwwskazania
Bronchoskopia to badanie, które umożliwia lekarzom obejrzenie wnętrza tchawicy i oskrzeli. Stosuje się je do wykrycia zarówno przyczyn schorzeń dróg oddechowych, jak i po to, by usunąć ciała obce lub pobrać materiał do dalszych badań.
1. Charakterystyka bronchoskopii
Bronchoskopię, czyli badanie endoskopowe dróg oddechowych, wykonuje się przy pomocy specjalnego urządzenia – najczęściej jest to bronchofiberoskop (elastyczny i dokładniejszy), ale zdarzają się też przypadki użycia sztywnego bronchoskopu.
Dzięki tym przyborom jest możliwe dokładne obejrzenie wnętrza tchawicy oraz oskrzeli. W ten sposób można poznać przyczyny wielu schorzeń dróg oddechowych. Pacjenci są kierowani na bronchoskopię, kiedy cierpią na męczący kaszel, duszności, nawracające zapalenie płuc, krwioplucie. Bronchoskopię wykonuje się również u osób z podejrzeniem nowotworów oraz w przypadku zauważenia nieprawidłowości w obrazie z RTG i tomografii komputerowej oraz po ocenie wycinka.
Przy pomocy bronchoskopu można również usunąć ciała obce z dróg oddechowych, odessać wydzielinę z oskrzeli, udrożnić je oraz podać leki bezpośrednio do oskrzeli. Bronchoskopia umożliwia także pobranie próbek materiału do dalszych badań diagnostycznych. Wycinek jest wtedy badany na obecność prątków gruźlicy, grzybów i bakterii. Wykonuje się również badanie histopatologiczne, aby stwierdzić, czy obecne są zmiany nowotworowe i jakiego rodzaju.
2. Jak się przygotować do bronchoskopii?
Pacjent ze skierowaniem na bronchoskopię musi się odpowiednio przygotować do badania. Najważniejsze, by był na czczo (minimum 4 godziny przez zabiegiem nie można nic jeść, a przez co najmniej 2 godziny przed bronchoskopią nie powinno się również pić). Warto pamiętać także o tym, że przez dobę przed planowanym badaniem nie można palić papierosów.
Pacjent przed bronchoskopią powinien poinformować o przyjmowanych lekach oraz swoich schorzeniach (takich jak astma, katar sienny, skaza krwotoczna, alergia na leki, nadciśnienie, zaburzenia rytmu serca, wady serca). Jeśli na stałe przyjmuje środki, powinien je zażyć i popić niewielką ilością wody. Jeśli pacjent posiada protezy zębowe, to powinien zgłosić ten fakt lekarzowi (na czas badania wyjmuje się je z jamy ustnej).
Przed planowaną bronchoskopią należy również wykonać kilka badań – ocenę krzepnięcia krwi (APTT, INR, liczba płytek krwi), badanie rentgenowskie klatki piersiowej, EKG oraz badanie Hbs (czyli antygenu wirusowego zapalenia wątroby typu B).
3. Znieczulenie miejscowe
U pacjentów, którzy mają być poddani bronchoskopii stosuje się znieczulenie miejscowe tylnej ściany gardła, nasady języka oraz strun głosowych przy pomocy specjalnego aerozolu. Zapobiega to pojawianiu się odruchów wymiotnych, a gardło staje się zdrętwiałe. Środek znieczulający jest także wstrzykiwany do tchawicy, poprzez szparę między strunami głosowymi. W niektórych przypadkach lekarz może się zdecydować na znieczulenie ogólne. Wcześniej pacjentom podaje się również leki uspokajające, które pozwalają się rozluźnić przed badaniem.
Badanie nie trwa długo – zwykle około 15–30 minut. Pacjent musi być w pozycji leżącej lub siedzącej. Bronchofiberoskop lub bronchoskop wprowadza się przez nos lub usta. Następnie lekarz ogląda struny głosowe, tchawicę, ostrogę oraz oskrzela.
Jeśli badanie ma służyć pobraniu materiału do dalszych testów medycznych, to specjalnymi szczypczykami lub szczoteczką pobiera się próbki tkanek, które następnie trafiają do laboratorium. W przypadku utknięcia ciała obcego w drogach oddechowych, lekarz przy pomocy kleszczy usuwa przedmiot.
Podczas badania stan pacjenta jest stale monitorowany – sprawdza się saturację krwi, zapis EKG oraz kontroluje ciśnienie krwi. Pacjentowi podaje się tlen przez nos.
Po badaniu zaleca się odpoczynek oraz powstrzymanie się od jedzenia i picia przez minimum 2 godziny.
4. Powikłania po bronchoskopii
Bronchoskopia to badanie bezpieczne, rzadko zdarzają się przypadki powikłań. Po badaniu najczęściej pacjenci skarżą się na chrypkę, która znika po kilku godzinach. Czasem pojawia się krwioplucie.
Rzadkie powikłania po bronchoskopii to np. odma opłucnowa, krwawienie z dróg oddechowych, zaburzenia rytmu serca, urazy (np. skaleczenia krtani czy tchawicy), gorączka, reakcja alergiczna na środki stosowane do znieczulenia.
5. Przeciwwskazania do bronchoskopii
Bronchoskopia nie jest wykonywana, gdy pacjent nie zgadza się na badanie lub nie można z nim współpracować. Bronchoskopii nie stosuje się przy ciężkiej niewydolności oddechowej, niewydolności serca oraz ciężkich zaburzeniach rytmu serca. Przeciwwskazaniem jest również zawał serca, który miał miejsce do 2 tygodni przed zabiegiem.
Badanie nie wykonuje się przy niedokrwistości, a także zaburzeniach krzepliwości krwi. Często rezygnuje się z bronchoskopii również u pacjentów w podeszłym wieku.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.