Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (861 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Heterozygota, homozygota i hemizygota – co warto wiedzieć?

Avatar placeholder
20.10.2020 15:17
Heterozygota, homozygota oraz hemizygota to podstawowe terminy używane w genetyce
Heterozygota, homozygota oraz hemizygota to podstawowe terminy używane w genetyce (123rf)

Heterozygota, homozygota oraz hemizygota to podstawowe terminy używane w genetyce. Określają charakter genetyczny danego organizmu. Co warto o nich wiedzieć?

spis treści

1. Heterozygota i inne podstawowe pojęcia

Heterozygota, homozygota oraz hemizygota to podstawowe terminy używane w genetyce. Określają charakter genetyczny danego organizmu, ściślej mówiąc charakter alleli w chromosomach.

Chromosom to forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki. Jej nazwa pochodzi z języka greckiego, gdzie χρῶμα oznacza chroma, kolori i σῶμα tłumaczone jest jako soma, ciało. Chromosomy rozróżniano poprzez wybarwienie. Pierwszy raz terminu tego użył Heinrich Wilhelm Waldeyer w 1888 roku.

W komórce człowieka znajdują się 23 pary chromosomów. Razem jest ich 46. W tych chromosomach są geny, czyli zakodowane konkretne cechy organizmu. Każdy gatunek ma swój własny unikalny, zdecydowanie niepowtarzalny zestaw chromosomów, który nazywamy kariotypem. Warto przypomnieć, że gen to odcinek DNA, który zawiera informację o budowie białka. Od genów zależy, jakie cechy będzie miał dany organizm.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Allel to jedna z wersji genu, inaczej wersja danego genu, która jest odpowiedzialna za powstawanie alternatywnych wartości cech.

Allele można podzielić na dwie grupy:

  • allele dominujące, które oznacza się dużymi literami np. AA,
  • allele recesywne (ustępujące) – oznacza się małymi literami np. aa.

2. Heterozygota

Heterozygota to organizm, który posiada zróżnicowane allele tego samego genu, w tym samym locus (określony obszar chromosomu zajmowany przez gen) w chromosomach homologicznych. Gamety osobnika heterozygotycznego mogą być różne, to znaczy mogą zawierać zupełnie odmienny materiał genetyczny.

Diploidalny organizm, mający różne allele danego genu, powstał w wyniku połączenia gamet, z których każda niosła inny allel. U heterozygot obserwuje się złożone relacje między allelami tego samego genu, między innymi dominowanie i recesywność.

Gen może występować w co najmniej dwóch postaciach. Kombinacja Aa oznacza, że jeden allel genu ma charakter dominujący (A) nad drugim (a):

  • duża litera A obrazuje dominujący allel genu,
  • mała liter a obrazuje recesywny allel genu.

Termin heterozygota zawsze dotyczy danego genu. Oznaczenie, że organizm jest heterozygotyczny wskazuje, że konkretny gen może występować co najmniej w dwóch wariantach. Ten sam osobnik jest często heterozygotą w odniesieniu do pewnych genów, a homozygotą w odniesieniu do innych. Z obecnością allelu recesywnego są ściśle związane niektóre choroby genetyczne.

Wówczas uwidaczniają się w przedstawicielach homozygotycznych, a nie w heterozygotach. Istnieją także choroby uwarunkowane obecnością allelu dominującego. Wówczas pojawiają się u heterozygot oraz homozygot dominujących, ale nie u homozygot recesywnych.

3. Homozygota

Określenie homozygota odnosi się do organizmów, które mają dwa identyczne allele konkretnego genu. Mogą to być zarówno allele recesywne (aa) oraz dominujące (AA).

W tej sytuacji gamety organizmów są identyczne pod względem materiału genetycznego. Homozygoty wytwarzają zawsze gamety jednakowego typu. Homozygotyczność może dotyczyć jednego, kilku lub nawet wszystkich genów w organizmie.

Wyróżnia się dwa rodzaje homozygot:

  • homozygota dominująca. Mówi się o niej, gdy allele danego genu są dominujące (AA). Osobnik może być homozygotą dominującą względem większej liczby genów, takich jak AABBCCDD, czyli poczwórnej homozygoty dominującej,
  • homozygota recesywna. To sytuacja, gdy allele danego genu są recesywne (aa). Osobnik może być homozygotą recesywną względem większej liczby genów.

Często zdarza się, że heterozygoty cechuje wyższa żywotność i przewaga selekcyjna nad homozygotami. Wynika to z ich większego potencjału genetycznego.

Warto pamiętać, że pojęcia homozygoty i heterozygoty rozpatruje się w odniesieniu do danej cechy, a nie całego organizmu.

4. Hemizygota

Hemizygota to termin określający osobnika płci męskiej, w którego komórkach somatycznych znajduje się tylko jeden allel danego genu, związany z chromosomem płci (chromosomem X). Powodem braku drugiego allelu jest brak chromosomu homologicznego lub jego części. Drugi chromosom jest płciowym chromosomem Y. Hemizygoty zatem mogą posiadać jedynie dwa genotypy: XaY – recesywny oraz XAY – dominujący.

Hemizygotyczność w linii męskiej ma duże znaczenie w chorobach genetycznych związanych z chromosomami płciowymi, ponieważ posiadanie jednego allela wyklucza możliwość bezpiecznego nosicielstwa w postaci heterozygoty.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze