Trwa ładowanie...

Krakowski smog: w Małopolsce każdy pali papierosy!

 Agnieszka Gotówka
21.12.2018 12:39
Mieszkańcy Małopolski oddychają powietrzem bardzo złej jakości
Mieszkańcy Małopolski oddychają powietrzem bardzo złej jakości (123RF)

Z obliczeń grupy Krakowski Alarm Smogowy wynika, że w ciągu roku każdy krakowianin (bez względu na wiek!) wypala rocznie ponad 2,5 tysiąca papierosów, choć fizycznie nie ma ich w ręku.

W Polsce od wielu lat emisja rakotwórczego benzo(a)pirenu jest na bardzo wysokim poziomie. Dostaje się on do atmosfery wraz z dymem ulatującym się z pieców, w którym pali się drewno, śmieci i węgiel.

Ale nie tylko Kraków ma problem ze smogiem. – Ponad połowa terytorium Polski boryka się z bardzo wysokimi stężeniami pyłów zawieszonych. Normy dla benzo[a]pirenu – substancji rakotwórczej i mutagennej, która obecna jest również w papierosach, są przekroczone na terenie niemal całej Polski – mówi Andrzej Guła, prezes Krakowskiego Alarmu Smogowego.

Złej jakości powietrzem oddychamy też w okolicy uzdrowisk, by wspomnieć choćby o Rabce-Zdroju czy Szczawnicy. Na smog skarżą się również turyści odwiedzający Zakopane i Nowy Targ.

Zobacz film: "Tajemniczy zabójca - włóknienie płuc"

Urzędnicy z Podhala w listopadzie rozpoczęli więc akcję „Wymień piec, póki są dotacje”, w ramach której mieszkańcy będą mogli uzyskać środki na wymianę pieców węglowych na nowoczesne i ekologiczne źródła ogrzewania. W sumie będzie można otrzymać 14 tysięcy złotych dofinansowania ze środków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego.

Przeczytaj koniecznie

1. Szkodliwe działanie smogu

Według danych Europejskiej Agencji Środowiska z powodu zapylania powietrza każdego roku przedwcześnie umiera 432 tysiące mieszkańców Unii Europejskiej.

I choć złej jakości powietrze negatywnie wpływa na zdrowie każdego z nas, jednak to dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze, alergicy i astmatycy są najbardziej narażeni na jego szkodliwe działanie.

Chemiczne substancje unoszące się w powietrzu wywołują podrażnienia oczu, nosa i gardła. Są odpowiedzialne za przewlekły kaszel i katar, przyczyniają się do nawracających infekcji zatok.

Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem prowadzi do zaostrzenia objawów astmy oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).

Drobne cząsteczki pyłu zawieszonego przenikają do krwioobiegu, skąd docierają do niemal wszystkich narządów. Mogą nasilić objawy choroby niedokrwiennej serca. Obniżają ponadto poziom koncentracji i przyczyniają do szybszego starzenia się układu nerwowego.

2. Jak chronić się przed smogiem?

Na to pytanie bardzo trudno odpowiedzieć, bo tak naprawdę najwięcej do zrobienia jest na szczeblu rządowym. Sami niewiele możemy zdziałać. Potrzebne są odpowiednie regulacje oraz programy wsparcia finansowego, które pomogą zlikwidować źródła smogu.

– Dobrą odpowiedzią na ten problem jest zaproponowana w konsultowanym obecnie nowym Programie Ochrony Powietrza uchwała antysmogowa dla Małopolski. Uchwała nie wprowadzałaby zakazu dla węgla i drewna na terenie innych gmin poza Krakowem. Określałaby jedynie standardy emisyjne dla wszystkich kotłów używanych w małopolskich domach.

Oznacza to, że jeśli za kilka lat ktoś nadal będzie chciał ogrzewać swój dom węglem czy drewnem, będzie musiał zainstalować kocioł klasy 5, który emituje nawet kilkanaście razy mniej zanieczyszczeń niż tzw. „kopciuch”. Osobom uboższym powinny zostać zapewnione dopłaty do wymiany źródła ciepła – wyjaśnia Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego.

Mieszkańcy Małopolski oddychają powietrzem bardzo złej jakości
Mieszkańcy Małopolski oddychają powietrzem bardzo złej jakości (123RF)

A jak samemu można starać uchronić się przed smogiem? Warto sprawdzać jakość powietrza. Ostrzeżenia na swoich stronach publikują Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska. Można również korzystać z dostępnych w sieci aplikacji.

By zobaczyć skalę problemu, można dokonać obliczeń w kalkulatorze smogowym. Jest on wyposażony w informacje o średnim stężeniu benzo(a)pirenu w powietrzu w prawie 60 miastach w całej Europie i Stanach Zjednoczonych. Dane te zebrały: Krakowski Alarm Smogowy, Europejska Agencja Ochrony Środowiska i wydawnictwo „Proceedings of the Second International Clean Air Congress”.

11 zaskakujących sposobów, dzięki którym zmniejszymy zanieczyszczenie powietrza w naszym domu
11 zaskakujących sposobów, dzięki którym zmniejszymy zanieczyszczenie powietrza w naszym domu [11 zdjęć]

Nadmierne nawodnienie roślin, które prowadzi do wycieku wody na podłogę lub parapet, może sprzyjać rozwojowi

zobacz galerię

Warto również pamiętać, że gdy stężenie zanieczyszczeń w powietrzu jest wysokie, wyjścia na zewnątrz powinno się ograniczyć do niezbędnego minimum. Jeśli chcemy iść na spacer, konieczne jest opuszczenie miasta. W przeciwnym razie ruch na świeżym powietrzu nie wpłynie na nasz organizm pozytywnie.

Dobrze jest unikać podróżowania w godzinach szczytu, a jeśli to niemożliwe – najlepiej jest wybierać mało ruchliwe trasy. Jeśli przyjdzie nam stać w korku, należy zamknąć wszystkie okna i ustawić wentylację na obieg zamknięty.

Zadbać należy również o odpowiednią dietę. Powinna być ona bogata w witaminy A, C i E oraz selen. Dlaczego? Otóż składniki te pomagają organizmowi pozbyć się wolnych rodników, które powstają między innymi w wyniku oddychania zanieczyszczonym powietrzem.

Negatywny wpływ smogu na zdrowie wielu z nas odczuje dopiero za kilka lat. Zanieczyszczenia mogą bowiem doprowadzić do rozwoju wielu chorób, z rakiem płuc lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc włącznie.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze