Zapalenie ucha u dziecka - przyczyny, objawy, metody leczenia

Zapalenie ucha u dziecka to dolegliwość, z którą najczęściej borykają się maluchy poniżej drugiego roku życia. Wyróżniamy dwa typy tej dolegliwości: zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie ucha zewnętrznego. Jeśli zapalenie ucha u dziecka powraca częściej niż trzy razy w ciągu półrocza lub częściej niż cztery razy w ciągu roku należy niezwłocznie udać się do lekarza. Specjalista omówi z nami szczegóły kuracji mającej na celu na celu zapobieganie dalszym infekcjom ucha.

1. Co to jest zapalenie ucha

Zapalenie ucha to stan zapalny różnych części uszu. Wyróżnia się:

• zapalenie ucha zewnętrznego
• zapalenie ucha środkowego
• zapalenie ucha wewnętrznego (zapalenie błędnika)

Zobacz film: "Higiena uszu [Specjalista radzi]"

U niemowląt i dzieci najczęściej spotyka się zapalenie ucha środkowego. Szacuje się, że od 50 do 85 proc. dzieci do 3. roku życia przynajmniej raz w tym okresie choruje na zapalenie ucha. Im dziecko starsze, tym mniejsze ryzyko wystąpienia tej dolegliwości. Jednak należy pamiętać, że zdarza się też zapalenie ucha u dorosłych.

Zapalenie ucha u dzieci trwa zwykle około 7 dni. Po tym czasie należy zgłosić się do lekarza na badanie kontrolne, aby sprawdził, czy u dziecka nie występują żadne powikłania.

2. Przyczyny zapalenia ucha u dziecka

Zapalenie ucha u dziecka to najczęściej wynik zakażenia wirusowego lub bakteryjnego. U maluchów trąbka Eustachiusza, znajdująca się pomiędzy gardłem a jamą bębenkową, jest krótka i szeroka.

Przez to wirusy i bakterie mogą z powodzeniem przenosić się z jamy gardłowej do wnętrza ucha i wywoływać stan zapalny ucha.

Z tego powodu zapalenie ucha u dziecka pojawia się często jako konsekwencja innych infekcji górnych dróg oddechowych. Jeśli dziecko ma skłonność do powracających stanów zapalnych w obrębie gardła, to możemy się spodziewać, że zachoruje również na zapalenie ucha.

Jeśli dziecko ma słabą odporność i często się przeziębia, to jest bardziej narażone na bolesne choroby uszu. Bardziej narażone na takie infekcje są też dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli.

Wystąpieniu zapalenia ucha sprzyja również:

• bierne palenie
• alergie
• rozszczep podniebienia
• przerost migdałka gardłowego (tzw. trzeci migdał)

3. Objawy zapalenia ucha u dziecka

Pierwszym symptomem, który może zaniepokoić rodziców, jest ból ucha. Dziecko skarży się na silne dolegliwości, często trzyma się za ucho. Ból ten jest zwykle opisywany jako kłujący, często też nasila się w nocy. Bardzo małe dzieci, które nie do końca wiedzą, co się dzieje, próbują pocierać ucho o poduszkę w celu wyeliminowania bólu.

Objawy towarzyszące zapaleniu ucha to:

• rozdrażnienie
• płaczliwość
• gorączka (nawet do 40 stopni Celsjusza)
• bezsenność
• brak apetytu
• dolegliwości trawienne – mogą się pojawić biegunka, ból brzucha, wymioty

W niektórych przypadkach może dojść do przerwania błony bębenkowej, czego objawem jest wydobywanie się ropnej wydzieliny z ucha. Bardzo często w czasie choroby dzieci gorzej słyszą – niedosłuch pojawia się zwykle wtedy, gdy minie ból ucha.

4. Rozpoznanie zapalenia ucha u dziecka

Po zauważeniu niepokojących objawów u dziecka należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Maluch powinien być przebadany przez laryngologa, który będzie w stanie ocenić, dziecko boryka się z zapaleniem wirusowym czy bakteryjnym.

W rozpoznaniu zapalenia ucha wykorzystywane jest badanie otoskopowe. Specjalista przy użyciu specjalnego wziernika ogląda przewód słuchowy oraz błonę bębenkową. Badanie otoskopowe pozwala stwierdzić typ zapalenia. Przy jego pomocy można ocenić, czy u chorego doszło do perforacji (przerwania) błony bębenkowej.

5. Leczenie zapalenia ucha u dziecka

Leczenie musi się odbywać pod kontrolą lekarza. Bardzo często zdarza się, że ból ucha wywołany przewianiem czy przeziębieniem, leczony jest domowymi sposobami. To może doprowadzić do rozwoju zapalenia ucha u dzieci. Nie warto więc kombinować.

Pierwsza pomoc przy zapaleniu ucha skupia się przede wszystkim na złagodzeniu bólu. Jeśli lekarz ocenił, że nie istnieje duże ryzyko pojawienia się jakichś komplikacji w czasie zapalenia ucha, można zrezygnować z antybiotyków. Jeśli niebezpieczeństwo choroby jest duże, dziecko ma mniej niż dwa lata, a objawy są nasilone, specjalista wypisze receptę. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie leki mogą być podawane dziecku. Poza tym, konieczne jest skrupulatne przestrzeganie dawkowania podanego na opakowaniu.

Jakie są skuteczne sposoby na zapalenie ucha?

• środki przeciwbólowe - uśmierzą ból i pomagają dziecku odzyskać dobre samopoczucie. Należy pamiętać, że nie wszystkie tabletki mogą być podawane dziecku. Poza tym, konieczne jest skrupulatne przestrzeganie dawkowania podanego na opakowaniu,
• ciepłe okłady - ciepło pomoże złagodzić ból. W tym celu warto sięgnąć po ręcznik lub termofor. Nie należy jednak zostawiać dziecka samego z gorącym termoforem, taka sytuacja może skutkować poparzeniem!
• dużo odpoczynku - zachęcaj malucha do jak najczęstszego odpoczywania. Dzięki temu organizm znacznie szybciej zwalczy chorobę,
• krople do uszu - preparaty te często są przepisywane przez pediatrów. Pomagają załagodzić symptomy choroby.

Jeśli maluch odczuwa stale ból, ma wysoką temperaturę, wymiotuje lub jest kapryśny, po 48 godzinach od pierwszej dawki leków, należy udać się na ponowną wizytę do specjalisty. Nawet jeśli objawy zapalenia ucha ustąpią i dziecko poczuje się lepiej, warto udać się na kontrolę do pediatry po około 4 tygodniach. W przypadku, gdy płyn utrzymuje się za błoną bębenkową dłużej niż 3 miesiące, dziecko powinno być poddane testom na słuch.

Jeśli zapalenie ucha u dziecka powraca częściej niż trzy razy w ciągu półrocza lub częściej niż cztery razy w ciągu roku warto porozmawiać z lekarzem na temat kuracji mającej na celu zapobieganie dalszym infekcjom ucha. Można wówczas zastosować specjalną kurację antybiotykami lub zabieg chirurgiczny.

Jeśli objawy utrzymują się pomimo podawania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, lekarz może podjąć decyzję o wdrożeniu antybiotykoterapii. Lekarze są co do tego podzieleni. Jedni chętnie przepisują antybiotyki, inni raczej ich unikają. Okazuje się, że 8 na 10 przypadków zapalenia ucha kończy się wyleczeniem bez wdrożenia terapii antybiotykowej. Dlatego warto nie o podaniu takich leków maluchowi zbyt pochopnie. Warto pamiętać, że częste stosowanie antybiotyków powoduje uodpornienie się bakterii na daną kurację.

6. Powikłania zapalenia ucha

Ostre zapalenie ucha środkowego u dziecka bardzo często rozwija się w przewlekłe zapalenie ucha. Niestety, może wówczas dojść do powikłań. Do najczęściej występujących należą:

• zapalenie wyrostka sutkowego
• porażenie nerwu twarzowego
• zapalenie ucha wewnętrznego
• niedosłuch.

By nie doszło do groźnych powikłań, należy stosować się do rad i zaleceń lekarza specjalisty. Osoba, u której wykryto zapalenie ucha musi również udać się na badanie kontrolne niedługo po zakończeniu leczenia. Zapobieganie zapaleniu ucha w przypadku dzieci jest dość trudne. Wirusy oraz bakterie przenoszą się w ekspresowym tempie do wnętrza ucha z górnych dróg oddechowych. Jeśli zauważymy u naszego malucha pierwsze objawy zapalenia ucha, jak najszybciej umówmy wizytę lekarską.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.