Kwasy omega-6
Kwasy tłuszczowe omega-6 są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Występują w żywności pochodzenia roślinnego (orzechy, słonecznik, sezam). Niedobór kwasów omega-6 objawia się stanem zapalnym skóry, zmniejszeniem odporności oraz schorzeniami układu krążenia.
1. Rola kwasów omega-6
Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 zawierają wiele wiązań podwójnych w swojej cząsteczce. Kwasy tłuszczowe nienasycone mają niższe temperatury topnienia w porównaniu do odpowiadających im kwasów tłuszczowych nasyconych, dlatego w większości są substancjami płynnymi w temperaturze pokojowej.
Do nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6 należą:
- kwas linolowy (C18:2, n-6)
- kwas gamma-linolenowy (GLA) (C18:3, n-6),
- kwas arachidonowy (AA) (C20:4, n-6).
Kwas arachidonowy w błonach komórkowych znajduje się w największej ilości i stanowi około 5-15% wszystkich kwasów tłuszczowych. W organizmie jest przekształcany do lipoksyn, które wykazują właściwości przeciwzapalne i immunomodulujące, zapobiegające tworzeniu blaszki miażdżycowej w naczyniach. Ponadto przeciwdziałają rozwojowi i zmniejszają objawy chorób autoimmunologicznych, np. tocznia, reumatoidalnego zapalenia stawów, stwardnienia rozsianego.
Kwasy omega-6 wpływają na rozwój ośrodkowego układu nerwowego w okresie płodowym oraz zapobiegają niedorozwojowi umysłowemu. Natomiast u osób dorosłych warunkują prawidłowe przekaźnictwo impulsów w układzie nerwowym.
2. Kwasy omega-6 w diecie
Niedobór nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6 objawia się:
- zwiększoną podatnością na infekcje bakteryjne i wirusowe,
- zmniejszoną odpornością organizmu,
- zmniejszoną syntezą prostaglandyn,
- bezpłodnością (może),
- nieprawidłowym funkcjonowaniem naczyń krwionośnych - nadciśnienie,
- upośledzoną czynnością serca, wątroby, nerek, gruczołów dokrewnych,
- niedoborem płytek krwi (trombocytów),
- różnymi zmianami skórnymi.
Kwas linolowy należący do rodziny omega-6 występuje w tłoczonych na zimno olejach: sojowym i kukurydzianym, a także nasionach słonecznika, nasionach dyni, nasionach sezamu i w większości orzechów.
Wysoką zawartość kwasów tłuszczowych omega-6 - linolowego i gamma-linolenowego (GLA) - stwierdza się w oleju wiesiołkowym (71% LA + 10% GLA). Kwas gamma-linolenowy występuje również w oleju z nasion ogórecznika oraz oleju z nasion porzeczki czarnej. Niedobór kwasów omega-6 przyczynia się do rozwoju chorób układu krążenia, w tym miażdżycy oraz arytmii serca. Dlatego też osobom z podwyższonym ryzykiem chorób układu krążenia zaleca się suplementację diety olejem z wiesiołka. Zawarte w nim kwasy zmniejszają stopień agregacji płytek krwi, zapobiegając w ten sposób zawałowi serca i udarowi mózgu. Olej z wiesiołka wspomaga leczenie schorzeń skóry takich jak atopowe zapalenie skóry, rumień. Ponadto pomaga w leczeniu astmy oskrzelowej, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Kwasy omega-6 są również pomocne w zmniejszaniu dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS) oraz okresu menopauzalnego.