Meningokoki – w czasie pandemii szczególnie niebezpieczne

Pandemia COVID-19 zdominowała wiele aspektów naszego życia. Koronawirus wciąż pozostaje na czołówkach gazet i serwisów informacyjnych. Nie oznacza to jednak, że inne choroby zniknęły - wciąż potrafią być bardzo groźne. Co więcej, niektóre z nich początkowo mogą nawet przypominać zakażenie COVID-19 – jak choćby inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) (A).

COVID-19 może mieć bardzo ciężki przebieg, a jego początkowe objawy mogą być podobne do przeziębienia (B). Podobne objawy ma początkowo także inwazyjna choroba meningokokowa. Choroba ta, wywoływana przez bakterie meningokokowe, jest w stanie doprowadzić do poważnych powikłań, a nawet do zgonu – i to zaledwie w ciągu 24 godzin (C). Pierwsze symptomy zakażenia meningokokami - gorączka, nudności, wymioty, rozdrażnienie czy złe samopoczucie – są niespecyficzne (D). Można łatwo pomylić je także z grypą lub właśnie z COVID-192 (B).

Groźne bakterie – łatwe do zlekceważenia

Meningokoki uchodzą za jedne z najgroźniejszych bakterii, jakie mogą zaatakować człowieka (E). Wywołują inwazyjną chorobę meningokokową, która może przebiegać pod postacią sepsy lub/i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR) (F). Meningokoki mogą zaatakować osobę w każdym wieku, jednak zdecydowanie najczęściej chorują najmłodsi, m.in. z uwagi na nie do końca jeszcze rozwinięty system odpornościowy (G). Największa zapadalność występuje wśród dzieci do 1. roku życia (H). Istnieją różne typy (serogrupy) meningokoków: A, B, C, W, Y. Epidemiologia inwazyjnej choroby meningokokowej (IChM) różni się w zależności od regionu świata, jednak w Polsce zdecydowanie najwięcej jest przypadków zakażenia meningokokami typu B. Wśród dzieci do 1 roku życia jest to nawet ponad 75% wszystkich zakażeń (H,I).

Pandemia COVID-19 powodowała, że pierwszą możliwością konsultacji z lekarzem była teleporada, która niestety mogła wpływać na opóźnienie diagnozy IChM, której początek jest niespecyficzny, a przebieg może być piorunujący, prowadzący do zgonu nawet w 24h (C). Dlatego, każde opóźnienie diagnozy, w przypadku meningokoków może mieć bardzo poważne skutki: 1/6 wszystkich zakażeń kończy się zgonem (H). Z kolei 1/5 chorych jest trwale okaleczona – powikłania to m.in. ubytki skóry, amputacje, głuchota, padaczka, zaburzenia koncentracji czy opóźniony rozwój intelektualny (C). A warto pamiętać, że te konsekwencje zwykle dotyczą przecież małych dzieci: to one chorują najczęściej (H).

Ochrona przed meningokokami

Na szczęście, w kwestii teleporad wprowadzona została ważna zmiana – dla dzieci do 6. roku życia (a więc dla tych, które najczęściej są atakowane przez meningokoki) teleporada nie jest już standardem, a wizyta stacjonarna jest obowiązkowa (J). To dobre wieści dla wszystkich rodziców. Pamiętajmy jednak, że nawet szybka diagnostyka nie ochroni dziecka przed zakażeniem meningokokami. Taką możliwość daje profilaktyka – szczepienia ochronne (E).

Szczepienia przeciw meningokokom należą do szczepień zalecanych (trzeba za nie zapłacić (K)) co nie oznacza jednak, że nie są istotne. Jest wręcz przeciwnie. Zdaniem ekspertów, jeżeli chodzi o profilaktykę zakażeń meningokokowych, niemowlę lub małe dziecko mieszkające w naszym kraju powinno być w pierwszej kolejności szczepione przeciwko meningokokom typu B (I). Zalecenie wynika wprost z epidemiologii zachorowań na IChM w Polsce. Serogrupa B tych bakterii występuje w naszym kraju zdecydowanie najczęściej, najczęściej także atakuje małe dzieci (H).

Szczepienia przeciwko meningokokom typu B można rozpocząć już od ukończenia 2. miesiąca życia. Są realizowane w schemacie 2+1 (2 dawki szczepienia w odstępie co najmniej 2 miesięcy oraz 1 dawka uzupełniająca po minimum 6 miesiącach od drugiej dawki) lub 3+1 (3 dawki w odstępach nie krótszych niż miesiąc oraz 1 dawka uzupełniająca po minimum 6 miesiącach od trzeciej dawki (L)) .

Meningokoki mogą być niezwykle groźne. Na szczęście, w walce przeciwko nim dysponujemy sprawdzoną profilaktyką. Warto z niej skorzystać (Ł).

GSK Commercial Sp. z o.o., ul. Rzymowskiego 53, 02-697 Warszawa, tel.: 22 576 9000, fax: 22576 9001, pl.gsk.com

Szczepienie, podobnie jak podanie leku, może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych. Wszystkie działania niepożądane produktów leczniczych należy zgłaszać do Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel. (22) 492-13-01, fax (22) 492-13-09, zgodnie z zasadami monitorowani bezpieczeństwa produktów leczniczych. Formularz zgłoszenia niepożądanego działania produktu leczniczego dostępny jest na stronie Urzędu www.urpl.gov.pl lub Podmiotu Odpowiedzialnego za produkt, którego zgłoszenie dotyczy. Treści zamieszczone w materiale mają wyłącznie charakter informacyjny, nie mogą być traktowane jako forma konsultacji medycznej i nie mogą zastąpić konsultacji lekarza, do którego należy ostateczna decyzja o sposobie i zakresie stosowanego leczenia. NP-PL-MNX-PRSR-210002, maj 2021