Skleroterapia - wskazania, przeciwwskazania, przebieg zabiegu

Skleroterapia jest procedurą medyczną służącą eliminacji żylaków i pajączków. Polega ona na wstrzyknięciu roztworu (zazwyczaj soli) bezpośrednio do żyły. Z czasem naczynia przekształcają się w blizny, aż znikają. Zabieg ten jest bardzo powszechną metodą leczenia żylaków, zwykle jest stosowany w początkowym okresie choroby, gdzie głównymi objawami są teleangiektazje. Jednak również większe żylaki z powodzeniem mogą być usuwane w ten sposób. Co warto wiedzieć o skleroterapii?

1. Czym jest skleroterapia?

Skleroterapia (ostrzykiwanie, obliteracja) to zabieg medyczny, który polega na ograniczeniu przepływu w naczyniach krwionośnych za pomocą środków chemicznych. Najczęściej jest stosowany w przypadku przewlekłej niewydolności żylnej i usuwaniu żylaków, żył siateczkowatych oraz teleangiektazji.

Żylaki są poszerzonymi żyłami powierzchownymi o poskręcanym przebiegu. Istnieje wiele teorii, które tłumaczą powstawanie żylaków. Przede wszystkim schorzeniu temu sprzyja niewydolność zastawek żył, która wpływa na cofanie się krwi oraz osłabienie ściany naczynia żylnego.

2. Wskazania do skleroterapii

Zobacz film: "Mikstura na pajączki i żylaki"

Skleroterapia znajduje zastosowanie w leczeniu zmian żylakowych, którym nie towarzyszą poważne uszkodzenia głównych, powierzchniowych pni żylaków kończyn dolnych (żyły odpiszczelowej i odstrzałkowej).

Decydujące znaczenie ma tu stan zastawek żylnych, regulujących kierunek przepływu krwi. Sprawność tych zastawek ocenia się na podstawie dokładnego badania ultradźwiękowego.

W przypadku ich uszkodzenia, gdy dochodzi do niewydolności głównych ujść żył do układu żył głębokich (w pachwinie lub pod kolanem, nie wykonuje się zabiegów nastrzykiwania.

Skleroterapia jest, zatem metodą z wyboru tylko w wypadkach, w których odradza się postępowanie chirurgiczne lub na wyraźne życzenie pacjenta, który musi być w pełni poinformowany o powikłaniach.

Wskazania do skleroterapii:

• telangiektazje,
• małe, pojedyncze żylaki (1-3mm),
• ciężkie nogi,
• żylaki pozostałe po operacji,
• krwawiące żylaki,
• żylaki u osób w podeszłym wieku,
• żylaki u osób, które nie mogą lub nie chcą być operowane,
• żylaki niewydolnych żył powierzchownych i przeszywających,
• żylaki duże.

3. Przeciwwskazania do skleroterapii

• alergia na środki obliterujące,
• poważna choroba układowa w okresie znacznego niewyrównania (np. cukrzyca, przebyta niedawno zakrzepica żył głębokich),
• miejscowa (skórna) lub układowa infekcja,
• niezmniejszający się pod wpływem leczenia obrzęk kończyny dolnej,
• unieruchomienie,
• pojedyncze żylaki, które otaczają owrzodzenia.

4. Przygotowanie do skleroterapii

Ogromną zaletą skleroterapii jest możliwość przeprowadzenia zabiegu ambulatoryjnie, tzn. nie jest wymagany pobyt w szpitalu, co znacznie skraca czas leczenia do około 1-2 godzin, a pacjent może być uruchomiony bezpośrednio po zabiegu.

Przed zabiegiem skleroterapii pacjenci nie powinni smarować nóg maściami, żelami lub kremami. Zaleca się także unikania golenia nóg, gdyż może to doprowadzić do powstania czerwonych smug, które utrudnią lekarzowi obserwację żył i pajączków w czasie zabiegu. Praktycznie nie ma żadnych ograniczeń w spożywaniu pokarmu.

Warto także najpierw odwiedzić lekarza dermatologa, który ustali, czy zabieg skleroterapii będzie dla nas bezpieczny.

5. Przebieg skleroterapii

Skleroterapia polega na wstrzyknięciu za pomocą strzykawki środka obilterującego, który w miejscu wstrzyknięcia powoduje powstanie stanu zapalnego żyły. Wskutek czego żyła w tym miejscu zarasta, krew przestaje płynąć i żylak stopniowo zanika.

W większości przypadków roztwór soli jest podawany prosto do żyły. Pacjent może wtedy odczuwać dyskomfort i skurcze przez 1 lub 2 minuty. Cała procedura zajmuje ok. 15-30 minut. Liczba ostrzykiwanych naczyń krwionośnych zależy od ich wielkości i lokalizacji, a także ogólnego stanu pacjenta. Skleroterapia przeprowadzana jest w gabinecie lekarskim przez dermatologa lub chirurga.

Obecnie bardzo prężnie rozwija się echoskleroterapia, czyli technika, w której lek podawany jest do żyły pod kontrolą USG. Po zabiegu żyła i kończyna powinny być poddane uciskowi za pomocą bandaży elastycznych lub pończoch uciskowych na 2-3 tygodnie.

Zastosowanie ucisku bezpośrednio po podaniu leku jest bardzo ważne, gdyż powoduje zbliżenie do siebie ścian naczynia żylnego, co ułatwia trwałe zamknięcie światła żyły. Najczęściej stosowanymi środkami podczas skleroterapii są polidocanol (znany na świecie pod różnymi nazwami np. Sotrauerix; Sclerovein czy Laureth) lub siarczan sodowy tetradecylu.

Polidocanol nie jest bolesny podczas iniekcji do światła naczynia, podany pozanaczyniowo wywołuje pieczenie, co ułatwia chirurgowi kontrolę nad jego właściwym podaniem.

W przypadku skleroterapii większych żylaków, a więc żył o tzw. średniej i dużej średnicy – powyżej 4 mm oprócz polidocanu do żylaka podaje się powietrze. Zabieg ten jest nazywany obliteracją piankową i jest wykonywany pod kontrolą USG. Cena sklerotorepii zaczyna się od 250 zł.

6. Postępowanie po skleroterapii

Po zabiegu pacjent powraca się do domu do codziennych zajęć. Przez kilka tygodni po zabiegu musi unikać ciepłych kąpieli, przebywania w saunie, opalania miejsc podanych zabiegowi oraz nosić zalecane przez chirurga rajstopy uciskowe.

Zaleca się także unikania dłuższego stania lub siedzenia. Częstość powikłań w dużej mierze zależy od doświadczenia osoby wykonującej zabieg i właściwego doboru metody.

7. Powikłania po skleroterapii

Odsetek nawrotów po skleroterapii jest różny, zależy głównie od wielkości pnia żylnego i długości okresu obserwacji. Najlepsze wyniki notuje się w przypadku obliteracji mniejszych żylaków i teleangiektazji (pajączków).

Łagodniejsze skutki uboczne skleroterapii to swędzenie, zaczerwienie w miejscach iniekcji, siniaki. Te elementy powinny zniknąć po kilku dniach. Inne efekty uboczne to:

• powiększone żyły mogą stać się grudkowate i twarde;
• brązowe kreski lub plamki, które mogą pojawić w miejscach żył - giną w przeciągu 3-6 miesięcy;
• nowotworzenie naczyń krwionośnych – mogą pojawić się kilka dni lub tygodni po zabiegu, ale zanikają w ciągu 3-12 miesięcy.

Jeśli pojawi się stan zapalny, nagły obrzęk nóg, owrzodzenia w miejscu wstrzyknięć należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.