W przyszłości każdy z nas może potrzebować przeszczepu
Co roku w Polsce notuje się ponad 10 tys. nowych przypadków nowotworów krwi i szpiku. Jedyną szansą na powrót do zdrowia jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych krwi lub szpiku. Wciąż czterech na pięciu chorych nie znajduje pomocy.
1. Jakie są statystyki?
Najnowsze dane mówią o 1 106 389 zarejestrowanych aktywnych potencjalnych dawców komórek macierzystych. Nie na świecie - to dane z samej Polski. Tym samym zajmujemy trzecie miejsce w Europie i siódme na świecie. Przeszczepienie komórek macierzystych to niejednokrotnie szansa na wieloletnie wyzdrowienie, a nawet na przeżycie. Dawcą szpiku na całej kuli ziemskiej chce być ponad 28 milionów osób.
- Codziennie mam niekłamaną przyjemność podpisywać zgodę na przywiezienie albo wywiezienie z Polski materiałów do przeszczepienia szpiku, właśnie komórek krwiotwórczych czy szpiku, który został pobrany. Codziennie widzę Stany Zjednoczone, Niemcy, Brazylię, Rumunię, Rosję. Serce rośnie po prostu. Jesteście dawcami dla całego świata – mówi prof. dr hab. n. med. Roman Danielewicz, dyrektor Polskiego Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji „Poltransplant”.
„Poltransplant” jest państwową jednostką budżetową, która podlega Ministerstwu Zdrowia. Zajmuje się pobieraniem, przechowywaniem oraz przeszczepianiem komórek, tkanek i narządów. W tym roku obchodzi dwudziestolecie swojej działalności.
Ten rejestr centralny nie jest jednak tylko systemem informatycznym. To serce współpracy pomiędzy klinikami, które monitoruje losy dawców. Dzięki niemu wiadomo, czy pobranie szpiku już nastąpiło, czy materiał został przekazany i jakie są dalsze losy biorców przeszczepów.
- Ci, którzy są zarejestrowani w „Poltransplancie” są również zgłoszeni do bazy światowej po to, żeby inne rejestry, z różnych państw, także mogły przeszukiwać zasoby polskie. Dzięki temu i my możemy robić to samo – mówi prof. dr hab. n. med. Roman Danielewicz.
2. Przeszczepy w Polsce
W ubiegłym roku w Polsce doszło do 411 przeszczepów od dawców niespokrewnionych, z czego z polskiego rejestru to ponad 245 osób. Pomimo tych wielkich liczb, wciąż co piąty chory na nowotwór nie znajduje swojego bliźniaka genetycznego.
Szansa na znalezienie dawcy wynosi jeden do 20 tysięcy. To jednak jeden z najlepszych scenariuszy. Często to prawdopodobieństwo spada nawet do jednego na kilka milionów.
- Fundacja DKMS wspiera ludzi, którzy zastanawiają się nad podjęciem decyzji o zapisaniu się do rejestru dawców komórek macierzystych rzetelną informacją. Jest możliwość odpowiadania na pytania drogą mailową oraz telefoniczną. Zależy nam, żeby ta decyzja była świadoma. Tutaj nic nie odbywa się przypadkowo – mówi dla portalu WP abcZdrowie prezes Ewa Magnucka-Bowkiewicz.
3. Badania TNS
W maju 2016 roku firma TNS na zlecenie Fundacji DKMS przeprowadziła badania „Nowotwory krwi i idea dawstwa szpiku i komórek macierzystych oczami Polaków”. Wynika z nich, że co trzeci mieszkaniec Polski nie rozróżnia pobrania szpiku od bolesnej punkcji kręgosłupa. Pomimo tego, czterech na pięciu Polaków wyraża chęć oddania swoich komórek macierzystych i szpiku. To jednak wciąż za mało.
Z raportu wynika również, że wiedza mieszkańców Polski na temat nowotworów krwi oraz metod ich leczenia jest niska. A tam gdzie nie ma wiedzy – powstają mity i stereotypy. 60 proc. ankietowanych nie wie np., że nowotwór krwi to nie tylko białaczka. I chociaż 89 proc. Polaków deklaruje, że słyszało o dawstwie szpiku, tylko 32 proc. rozumie, na czym to polega.
4. Portret faktycznego dawcy
Statystyczny faktyczny polski dawca ma ok. 31 lat. Aż 63 proc. stanowią mężczyźni. To nie tylko osoby z dużych miast, takich jak Warszawa czy Kraków. Ponad 2800 faktycznych dawców pochodzi z małych miejscowości. Do tak dużej liczby przyczyniają się akcje rejestracji, które mają miejsce w zakładach pracy czy na uczelniach. Do bazy można zapisać się również przez internet.
3460 osób – tylu mieszkańców Polski od 2009 roku podzieliło się już cząstką siebie. Faktyczni dawcy nie pomagają tylko Polakom. Komórki macierzyste trafiają do chorych z całego świata, m.in. do USA, Niemiec, Włoch czy Turcji. Niektórzy dawcy faktyczni znaleźli swoich bliźniaków nawet w Chile, Nowej Zelandii czy w Kolumbii.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
