Wypalenie zawodowe to nie choroba. Jednak chroniczny stres w miejscu pracy niszczy nasze zdrowie
Światowa Organizacja Zdrowia w maju 2019 r. formalnie uznała wypalenie zawodowe za czynnik wpływający na stan zdrowia. Według WHO wypalenie zawodowe nie jest chorobą, ani nawet stanem chorobowym, ale czynnikiem, który wpływa na stan zdrowia i może wymagać leczenia.
1. Wypalenie zawodowe – choroba cywilizacyjna?
W najnowszej edycji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych przeprowadzonej przez WHO, wypalenie zawodowe to syndrom, który wynika z chronicznego stresu w miejscu pracy i powinien być diagnozowany przez lekarza.
W maju 2019 r. zaprezentowano wyniki badań, przeprowadzonych na 7 500 osób, które były zatrudnione w pełnym wymiarze godzin. Stwierdzono, że wypalenie zawodowe dotyczyło 23 proc. z nich, a 44 proc. weszło w pierwszą fazę wypalenia.
WHO nie uznaje wypalenia zawodowego za schorzenia, jednak badacze nazywają je chorobą zawodową. Na całym świecie badane są przypadki pacjentów, którzy skarżą się, że praca wpływa na ich samopoczucie i życie rodzinne.
Wypalenie zawodowe najczęściej obserwuje się u osób, które mają wysoki poziom stresu w pracy. Do takich zawodów należą pracownicy socjalni, lekarze, nauczyciele, prawnicy, policjanci i osoby pracujące z klientami.
2. Czym jest wypalenie zawodowe?
Najprościej zdefiniować to w prosty sposób – o wypaleniu zawodowym mówimy wówczas, gdy praca przestaje dawać satysfakcję, a wręcz przeciwnie – generuje stres i niechęć.
Zjawisko wypalenia zawodowego można podzielić na trzy etapy:
- Emocjonalne wyczerpanie – uczucie pustki, utrata sił do pracy, poczucie bezsensu.
- Cynizm i depersonalizacja – poczucie bezosobowości, utrata wrażliwości wobec innych, konflikty w zespole.
- Obniżenie oceny własnych dokonań – poczucie marnowania czasu i sił na zajęcie, które nie przynosi satysfakcji.
Z badań wynika, że wypalenie zawodowe częściej dotyka kobiet, niż mężczyzn i ma miejsce w wieku 40 -59 lat. Granica wiekowa stale się obniża, ponieważ coraz młodsze osoby są wystawione na długotrwały stres w miejscu pracy.
3. Przyczyny wypalenia zawodowego
Najczęstszą przyczyna wypalenia zawodowego jest stres, który generowany jest przez wiele czynników. W badaniach przeprowadzonych przez WHO najczęściej wynika on z napiętych relacji z przełożonym lub rywalizacji w zespole.
Nadmiar pracy i obarczanie zbyt dużą odpowiedzialnością jest kolejnym czynnikiem. Osoby wypalone zawodowo często okazywały się pracoholikami, którzy postrzegali siebie przez pryzmat dobrze wykonanej pracy. Osoby te, nie potrafią odpoczywać, przenoszą prace do domu, a tym samym zaniedbują relacje z bliskimi.
Osoby szczególnie narażone na wypalenie to takie, które emocjonalnie angażują się w problemy pracowników lub klientów. Jest pewien limit emocji, który znieść może jedna osoba.
W pracy spędzamy 1/3 dnia i chcemy, aby kontakty z przełożonymi i współpracownikami układały się jak najlepiej. Niestety, czasami nie potrafimy się dogadać, a tym samym zniechęcamy do wykonywania swoich obowiązków.
Jedną z najbardziej frustrujących sytuacji jest brak zaufania szefa do zespołu, a także zamykanie drogi do awansu. Trudno zmotywować się do pracy, jeśli od dłuższego czasu wykonujemy te same zadania, nie mając szans na rozwój.
4. Jak radzić sobie z wypaleniem zawodowym?
Jeśli czujesz, że dopada cię wypalenie zawodowe, zadbaj o wypoczynek i aktywność fizyczną. Dzięki temu przywrócisz tzw. higienę życiową. Praca bez żadnych przerw i odkładanie urlopu w nieskończoność są prostą drogą do narastającej frustracji. Ruch jest równie ważny – 30 minut biegania lub godzina na siłowni wyzwoli pokłady endorfin, których ci brakuje. Pamiętaj, aby się wysypiać.
Pomocne okaże się ustalenie granic i priorytetów. Nie wszystkie obowiązki należy wykonywać "na już" – zaplanuj swoją pracę i zorientuj się, które można odłożyć w czasie. Ustalenie granic okaże się pozytywną zmianą – nie wszystko musi być na twojej głowie, liczy się praca zespołowa.
Doceniaj siebie i nagradzaj. Osoby wypalone zawodowo mają zaniżone poczucie własnej wartości. Spójrz na swoje osiągnięcia i pochwal samego siebie za pracę, jaką wykonujesz.
Zanim podejmiesz decyzje o zwolnieniu się z pracy, porozmawiaj ze specjalistą, odpocznij i nabierz dystansu.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.