Ziarniniak kwasochłonny twarzy – przyczyny, objawy i leczenie
Ziarniniak kwasochłonny twarzy to przewlekła zapalna dermatoza. Jej cechą charakterystyczną są bezobjawowe, czerwonobrązowe ogniska, dobrze odgraniczone od otoczenia. Zmiany lokalizują się najczęściej na twarzy. Jakie są przyczyny i metody leczenia?
1. Co to jest ziarniniak kwasochłonny twarzy?
Ziarniniak kwasochłonny twarzy, nazywany także ziarniniakiem twarzy (granuloma eosinophilicum faciei), to rzadka i przewlekła choroba skóry charakteryzująca się obecnością ognisk rumieniowo-naciekowych. Diagnozuje się ją głównie mężczyzn w średnim wieku, pomiędzy 40. a 60. rokiem życia.
Przyczyny choroby nie są znane. Wiadomo, że nie jest to choroba uwarunkowana genetycznie, co oznacza, że nie ma charakteru dziedzicznego. Specjaliści przypuszczają, że wywołać ją może nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Sugeruje się także wpływ substancji drażniących, które stymulują nadmierną produkcję określonych grup komórek układu immunologicznego.
2. Objawy ziarniniaka kwasochłonnego twarzy
Typowa lokalizacja granuloma eosinophilicum faciei to skóra policzków, nosa, płatków usznych, jednak znane są doniesienia o lokalizacji pozatwarzowej. Zmianom skórnym nie towarzyszą inne dolegliwości, choć można natknąć się na doniesienia o współistniejących objawach subiektywnych (świąd, ból).
Jakie są objawy choroby? Ziarniniak kwasochłonny twarzy oznacza obecność zmian, które:
- mogą mieć charakter grudek, guzków, blaszek,
- są dobrze odgraniczone od skóry,
- mają różną wielkość. Ich średnica wynosi od kilku milimetrów do kilku centymetrów,
- mają rożne barwy: od czerwonej lub purpurowej do brązowej. Zmiana może ciemnieć pod wpływem ekspozycji na światło słoneczne. Najczęściej grudki lub guzki przybierają charakterystyczne czerwone zabarwienie,
- są zazwyczaj pojedyncze, chociaż obserwowano także przypadki licznych lub rozsianych zmian,
- są uniesione, rzadziej płaskie,
- mają gładką powierzchnię z widoczną akcentacją mieszków włosowych lub teleangiektazjami (poszerzone naczynia).
Na powierzchni zmiany rzadko pojawiają się owrzodzenia lub strupy. Ogniska te rozwijają się bardzo powoli. Wykwity goją się bez pozostawienia blizn, nie ulegające rozpadowi. Możliwe jest ich samoistne ustępowanie zmian.
3. Diagnostyka ziarniniaka twarzy
Rozpoznanie ziarniniaka twarzy wymaga przeprowadzenia wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego oraz badania histopatologicznego. Konieczna jest więc biopsja skóry i pobranie jej fragmentu do szczegółowej analizy. Zabieg ten przeprowadza dermatolog. On także decyduje o metodzie terapii, biorąc pod uwagę wyniki badań i stopień rozwoju choroby.
Szybkie rozpoznanie jest ważne, ponieważ obecność nacieków na skórze może być sygnałem toczącej się w organizmie rozległej choroby. Ponadto ważne jest, by w diagnostyce różnicowej uwzględnić takie choroby jak skórne postacie tocznia rumieniowatego czy sarkoidozę.
Sarkoidoza jest chorobą o nieznanej przyczynie, która polega na tworzeniu małych zapalnych guzków w różnych narządach ciała. Owe zmiany, budowane są przez gromadzące się nieprawidłowo pobudzone komórki układu odporności, tzw. limfocyty, makrofagi, są nazywane ziarniniakami. To miejsca aktywnego procesu chorobowego. Choroba zwykle zajmuje węzły chłonne centralnej części klatki piersiowej, choć może dotyczyć każdego organu.
Toczeń rumieniowaty układowy (TRU) jest chorobą autoimmunologiczną. Należy do grupy układowych chorób tkanki łącznej. Oznacza to, że może obejmować niemal każdy narząd lub układ. Często pierwszymi objawami są zmiany skórne o zróżnicowanym charakterze i lokalizacji, najczęściej dotyczące skóry odsłoniętej twarzy, szyi i dekoltu.
Zmiany mogą przybierać postać obrączkowatą, z przejaśnieniem w środku, jak również postać łuszczyco-podobną, cechującą się występowaniem złuszczających zmian grudkowych. Ich cechą wspólną jest zaostrzanie się pod wpływem ekspozycji na światło słoneczne.
4. Leczenie ziarniniaka kwasochłonnego twarzy
Ziarniniak kwasochłonny twarzy jest chorobą przewlekłą, zwykle trudno poddającą się leczeniu. Wymaga długotrwałego działania. W terapii stosuje się miejscowo glikokortykosteroidy oraz leki z grupy sulfonów, działające przeciwzapalnie. Terapia odbywa się pod ścisłym nadzorem lekarza.
W leczeniu wykorzystuje się również metody inwazyjne, takie jak krioterapia czy laseroterapia. Zdarza się, że zmiany ustępują samoistnie. Znane są także przypadki skutecznego leczenia choroby niektórymi lekami na malarię. Wyleczenie ziarniaka kwasochłonnego twarzy jest możliwe.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.