Alergeny krzyżowe - przykłady. Przyczyny i objawy alergii krzyżowej
Alergeny krzyżowe to takie czynniki alergizujące, które są całkowicie odmienne od siebie, a powodują taką samą reakcję układu odpornościowego, szczególnie przy połączeniu ze sobą. Przeciwciała IgE wytworzone przeciwko jednemu alergenowi mogą reagować na inne. Alergia krzyżowa obejmuje głównie alergeny pokarmowe i alergeny wziewne. Objawy alergii krzyżowej mogą być różne, ale najczęstsze to: katar, kaszel, wysypka, osłabienie, bóle brzucha. Występuje także zespół alergii jamy ustnej, gdzie objawy alergii krzyżowej ograniczają się tylko do objawów z jamy ustnej.
1. Przyczyny alergii krzyżowej
Alergia krzyżowa to nadmierna reakcja układu odpornościowego na różne alergeny, które normalnie nie mają ze sobą nic wspólnego. Najczęściej są to alergeny wziewne (np. pyłki) i pokarmowe. Dlaczego więc organizm reaguje na pozornie różne alergeny? Jest to spowodowane podobieństwem w budowie chemicznej, np. gdy mają one podobną sekwencję aminokwasów, na którą reaguje układ odpornościowy.
Przeciwciała IgE wytworzone pierwotnie w kierunku jednego antygenu, rozpoznają podobne białko, występujące w innym alergenie. Jeżeli białka w dwóch różnych alergenach wykazują podobieństwo powyżej 70% prawdopodobieństwo pojawienia się reakcji krzyżowej jest wysokie. Jeżeli jednak nie przekracza 50%, reakcja krzyżowa występuje rzadko.
2. Przykłady alergenów krzyżowych
Do najczęstszych alergenów reagujących krzyżowo zaliczamy:
- roztocze kurzu domowego;
- mleko krowie, mleko kozie, mleko owcze;
- mięso wołowe, mięso wieprzowe, mięso kurze;
- jaja kurze;
- ślimaki;
- ryby i owoce morza;
- jabłko, gruszka, pomarańcza, morela, wiśnia, czereśnia, brzoskwinia;
- banan, awokado, kiwi, papaja, ananas, melon, arbuz, mango, grejpfruty, kiwi;
- pieprz, mak, curry;
- seler, ziemniaki, fasola, pomidory, marchew, papryka, szpinak, sałata;
- mąka żytnia;
- kasztan jadalny, migdały, orzechy;
- pyłki brzozy, olszy, dębu, grabu, buku, leszczyny, bylicy, jesionu, ligustru pospolitego, bzu lilaka, pyłki drzew oliwnych, traw, zbóża;
- sierść kota lub psa;
- pióra;
- lateks;
- fikus (tzw. zespół lateksowo-owocowy).
3. Objawy alergii krzyżowej
Objawy alergii krzyżowej mogą dotyczyć układu oddechowego, układu pokarmowego lub skóry. Wśród objawów ze strony układu oddechowego może pojawić się katar sienny, duszność, kaszel, zapalenie oskrzeli, natomiast ze strony układu pokarmowego - bóle brzucha, wzdęcia, biegunki lub nudności. Oprócz tego może pojawić się zaczerwienie skóry, świąd skóry, wysypka lub objawy atopowego zapalenia skóry.
Osoby z alergią krzyżową mogą skarżyć się także na ogólne osłabienie, kłopoty z koncentracją lub zawroty głowy. Jeżeli do organizmu dostaną się dwa alergeny jednocześnie, np. pyłek brzozy i jabłko, może to doprowadzić do wystąpienia objawów astmy, a nawet wstrząsu anafilaktycznego.
Niektóre alergeny pokarmowe mogą powodować objawy w postaci pieczenia ust, swędzenia podniebienia, obrzęku lub drętwienia błony śluzowej jamy ustnej (warg i dziąseł), najczęściej po około 15 minutach od spożycia pokarmu. Takie objawy są charakterystyczne dla zespółu alergii jamy ustnej. Szacuje się, że występuje on u 80% osób uczulonych na pyłek brzozy.
Diagnostyka alergii krzyżowej polega na wykonaniu odpowiednich testów alergicznych: immunologicznych oraz testów skórnych. Leczenie natomiast opiera się na zastosowaniu leków przeciwalergicznych, tj. leków przeciwhistaminowych czy w cięższych postaciach - glikokortykosteroidów.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.