Badanie PET - inwazyjność badania, zasady działania, zastosowania, przeciwwskazania
Badanie PET, czyli pozytonowa tomografia emisyjna, to technika diagnostyczna medycyny nuklearnej, która dzięki wykorzystaniu zjawisk promieniotwórczych umożliwia ocenę procesów metabolicznych zachodzących w organizmie. Metoda ta znacznie różni się od innego rodzaju badań obrazowych takich jak zdjęcie rentgenowskie czy tomografia rezonansu magnetycznego i może dostarczyć kluczowych informacji nie tylko o strukturze zmian ale także o ich właściwościach np. czy nowotwór jest łagodny czy złośliwy.
1. Inwazyjność badania PET
Warto wspomnieć, że badanie PET jest badaniem mało inwazyjnym, co znacznie zmniejsza ilość powikłań i pozwala przeprowadzić badania obrazowe także u pacjentów ciężko obciążonych, tzn. cierpiących na niewydolność nerek lub wątroby, u których istnieją przeciwwskazania do stosowania dożylnych środków cieniujących.
2. Zasada działania pierwiastków promieniotwórczych
Pierwiastki promieniotwórcze (radioizotopy) stosowane w tej technice emitują pozytony. Cząsteczki te masą i właściwościami przypominają elektrony, ale mają przeciwny do nich ładunek elektryczny (czyli dodatni).
Gdy pozytony napotykają na elektrony ich ładunek neutralizuje się (ulegają anihilacji) i zostaje wydzielona porcja energii. Energia ta jest mierzona przez bardzo dokładne detektory rozmieszczone wokół badanego pacjenta.
Źródłem pozytonów które zderzają się z obecnymi w tkankach organizmu elektronami są specjalne izotopy promieniotwórcze pierwiastków. Podaje się je pacjentowi wbudowane w takie związki jak glukoza, woda czy aminokwasy - rodzaj cząsteczki zależy od celu badania.
Podany związek np. glukoza, wykorzystywany jest przede wszystkim przez tkankę, której obecność chcemy zbadać - np. nowotwór złośliwy. Klinicznie badanie PET znalazło zastosowanie głównie w onkologii, kardiologii i neurologii.
3. Zastosowanie badania PET w onkologii
Badanie PET umożliwia wykrywanie trzech głównych procesów biochemicznych, które są szczególnie nasilone w tkankach nowotworowych, a mianowicie wzmożonego zużycia glukozy, nasilonej syntezy białek i kwasów nukleinowych (DNA).
W działaniach klinicznych najczęściej wykonywana jest ocena metabolizmu glukozy. Znacznikiem stosowanym w takich przypadkach jest 18FDG - cząsteczka glukozy z wbudowanym atomem promieniotwórczego fluoru. Dzięki swoim właściwościom znacznik ten gromadzi się w komórkach o intensywnym metabolizmie - w tym głównie w komórkach nowotworowych.
Dzięki powyższym właściwościom badanie to umożliwia:
- Ocenę czy zmiana nowotworowa ma charakter łagodny czy złośliwy;
- Ocenę rozległości zmian nowotworowych - często znacznie większa czułość od pozostałych metod diagnostycznych;
- Wykrywanie przerzutów;
- Ocenę postępów leczenia (zwłaszcza np. chemioterapii).
4. Zastosowanie pierwiastków promieniotwórczych w kardiologii
Badanie PET jest nowatorską i niezwykle czułą metodą oceny żywotności mięśnia sercowego i przepływu krwi. Należy podkreślić, że badanie PET ma charakter mało inwazyjny, co ma szczególne znaczenie u chorych, u których rozważne są możliwości terapii.
U takich pacjentów badanie PET pozwala na weryfikację wskazań do zabiegów inwazyjnych niosących ze sobą ryzyko. Niestety ta metoda badania nie jest jeszcze powszechnie dostępna dla pacjentów.
5. Zastosowanie badań PET w neurologii
Badanie PET znajduje liczne zastosowania w neurologii](https://portal.abczdrowie.pl/neurologia), które obejmują diagnostykę nowotworów mózgu, ocenę zmian niedokrwiennych, poszukiwanie ognisk padaczkorodnych czy diagnostykę przy podejrzeniu np. choroby Huntingtona.
Jeżeli chodzi o choroby nowotworowe ośrodkowego układu nerwowego to bardzo ważnym zastosowaniem badania PET jest ocena stopnia złośliwości guzów mózgu.
Wynik badania może być kluczowy dla podjęcia decyzji o dalszym leczeniu. Metoda ta umożliwia także wczesne wykrycie wznowy nowotworu po operacji lub innych formach terapii.
Ostatnio zwraca się także dużą uwagę na możliwość wykorzystania badania PET w schorzeniach tzw. układu pozapiramidowgo, np. w chorobie Parkinsona lub Huntingtona.
W patologiach tych zastosowanie metody radioizotopowej pozawala na wczesne postawienie diagnozy i rozpoczęcie właściwego leczenia.
6. Przeciwwskazania do wykonania badania
Chociaż pozytonowa tomografia emisyjna jest nieinwazyjna, istnieją 2 przeciwwskazania do jej stosowania, a mianowicie ciąża lub karmienie piersią. W takich przypadkach należy stosować inne metody diagnostyczne.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.