Co najlepiej wpływa na zdrowie seniora?
Zainspirowana wykładem dra Dariusza Bednarczyka ''Niedobory jakościowe i ilościowe w diecie seniorów'', który został wygłoszony podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji POLKA W EUROPIE, postanowiłam sprawdzić, jak wygląda jadłospis seniorki najbliższej mojemu serca – babci. Niestety, potwierdziły się słowa dra Bednarczyka – seniorzy nie odżywiają się prawidłowo.
Tak być jednak nie musi! Bardzo dużo zależy od nas - bliskich. To my możemy pomóc im w wyborze tego, co będzie dla nich najlepsze.
1. Włos się jeży na głowie
Babcię odwiedzałam codziennie przez tydzień w porze obiadowej. Nie mieszkamy razem. Zazwyczaj spotykamy się na niedzielnych obiadach, które przygotowuje moja mama. Chciałam przekonać się więc, czy dieta mojej ukochanej seniorki, to pełnowartościowe posiłki, które dostarczają jej organizmowi wszelkich niezbędnych witamin i składników mineralnych. Niestety, tak nie było.
W poniedziałek na obiad u babci były kotlety schabowe w panierce z kukurydzianych płatków. Obtoczone jajkiem, mąką, smażone na głębokim tłuszczu. Surówka? Warzywa? Nic z tego – herbata z cytryną. We wtorek na obiad były pierogi kupione w jednym z popularnych dyskontów, okraszone smażoną cebulą i boczkiem! O zgrozo!
W środę nie było lepiej – ponownie pierogi, tym razem podane z masłem. We czwartek babcia przygotowała kotlety mielone z indyka z puree ziemniaczanym i buraczkami.
Niestety, wszystko było smażone i polane tłuszczem. W piątek obiadu tradycyjnego nie było – były grzanki z serem. Podobnie w sobotę. Na szczęście w niedzielę obiad był u mamy…
2. Niedożywienie seniorów – plaga, którą należy zatrzymać
Niedożywienie seniorów, zarówno ilościowe, jak i jakościowe może wynikać z różnych przyczyn. Oprócz złego stylu odżywiania, braku aktywności, środków ekonomicznych czy współwystępujących schorzeń i niedopasowanej diety, dużą rolę odgrywają zachodzące w ciele wraz z wiekiem zmiany.
Organizm wolniej metabolizuje węglowodany, zmniejsza się zdolność do spalania tłuszczów i syntezy białka. Pojawiają się problemy z jelitami. Seniorzy mają mniejsze łaknienie, nie odczuwają dużego pragnienia. To wszystko sprawia, że cenne składniki odżywcze pochodzące z pożywienia nie wchłaniają się tak dobrze, jak jeszcze kilkanaście lat temu.
To z kolei zwiększa ryzyko rozwoju groźnych dla zdrowia i życia seniorów chorób, takich jak: cukrzyca, nadciśnienie, niedokrwistość, nadwaga i otyłość, choroby serca czy śmiertelnie niebezpieczna dla seniorów osteoporoza.
3. Co najlepiej wpływa na zdrowie seniora?
3.1. Aktywność – fizyczna i społeczna
Co do tego nie ma żadnych wątpliwości – aktywność fizyczna ma niebagatelne znacznie, gdy mówimy o działaniach prewencyjno-leczniczych u seniorów. Regularny ruch nie tylko pomaga zmniejszyć ryzyko, może nawet pomóc uniknąć rozwoju pewnych chorób, chroni starsze osoby przed niepełnosprawnością. Wiele lat badań i obserwacji udowodniły, że aktywność, nawet niewielka, jest doskonałą profilaktyką. W dodatku dodaje energii i poprawia ogólny nastrój.
3.2. Odpowiednia dieta
Dieta seniora różni się od diety trzydziestolatka. Jak powinna wyglądać? Przede wszystkim należy zmniejszyć podaż tłuszczów na rzecz białka i węglowodanów – najlepiej złożonych. – Po 50. roku życia zapotrzebowanie na energię spada. Jest o 30 proc. mniejsze od tego, które ma trzydziestolatek – podkreślał w swoim wykładzie dr Bednarczyk.
Zbyt duża ilość węglowodanów i tłuszczów w diecie może doprowadzić do nadwagi i otyłości - warto o tym pamiętać. Dieta seniora powinna być lekkostrawna i odżywcza. Najlepsze proporcje? 50-60 proc. węglowodanów, maksymalnie 30 proc. tłuszczów i 12-15 proc. białek. Nie powinno w niej zabraknąć błonnika podawanego z wraz wodą oraz płynów – minimum 1,5l dziennie. Czy jednak zbilansowana dieta wystarczy, aby utrzymać zdrowie i kondycję na wysokim poziomie? Niekoniecznie. Dlatego ważna jest także odpowiednia suplementacja.
3.3. Suplementacja
Czy suplementacja i wyrównanie niedoborów mają sens? – Jak podkreślał podczas wykładu dr Bednarczyk – tak, ale pod warunkiem, że preparaty, które przyjmuje senior są odpowiednio zbilansowane - posiadają pełen profil witamin i mikroelementów.
Najlepiej jeśli są to preparaty złożone. Taka forma ograniczy liczbę przyjmowanych przez seniora tabletek w ciągu dnia, który i tak zażywa zazwyczaj bardzo dużo leków. Dobrze, jeśli będą to preparaty zawieszone w strukturach oleistych, wówczas mamy pewność, że wszystkie witaminy będą dobrze wchłaniane.
A jakie składniki powinny znaleźć się w wybranym suplemencie? Witamina C, tiamina, ryboflawina, witamina B6 i B12, niacyna, biotyna, kwas foliowy, żelazo, cynk, wapń, miedź, selen, mangan, a także witaminy A i D.
Połączenie tych wszystkich składników pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych oraz poznawczych. Wpływa pozytywnie na działanie układu nerwowego, a także układu odpornościowego.
Suplementacja witaminy D chroni organizm przed rozwojem osteoporozy. Warto, aby w suplementach wspomagających zdrowie seniorów znalazł się również żeń-szeń. Ten naturalny składnik od wieków znany jest ze swoich cennych właściwości prozdrowotnych. Pomaga nie tylko utrzymać prawidłowe funkcje poznawacze, wspiera pamięć, ale także wspomaga wydolność fizyczną i psychiczną. Zwiększa odporność organizmu na stres. Osoby stosujące żeń-szeń znacznie rzadziej odczuwają zmęczenie. Zyskują nowe siły witalne i dobre samopoczucie.
4. Po dwóch miesiącach
Od dwóch miesięcy babcia pod czujnym okiem moim i mojej mamy, a także swojego lekarza rodzinnego stosuje dietę zgodną z zaleceniami dla seniorów. Smażone potrawy zamieniła na pieczone w piekarniku bez dodatku oleju. Pierogi z dyskontu zastąpiły pierogi z pełnoziarnistej mąki przygotowywane w domu. Ziemniaki zamienione zostały na słodkie bataty. Z jej lodówki zniknęły parówki, masło i słodycze. W menu pojawiły się za to zupy, ryby, kasze, warzywa i owoce. Zamiast jajecznicy na śniadanie - musli. Herbata z cytryną i mocna kawa zniknęły raz na zawsze.
Na stole zawsze stoi dzbanek z zieloną herbatą i niegazowana woda.
Czy widać efekty po dwóch miesiącach? Tak! Zdecydowanie. Przy całkowitej zmianie menu i odpowiedniej suplementacji, babcia w ciągu dwóch miesięcy schudła 4 kilogramy. To bardzo dużo, bo jak sama przyznaje od dawna tylko przybierała na wadze. Widać, że ma więcej energii, czuje się znacznie lepiej. Ciśnienie spadło, podobnie jak cholesterol. Jest dumna z siebie, a ja jestem dumna z niej. Jak widać – nigdy nie jest za późno żeby zadbać o własne zdrowie.
Tekst powstał w wyniku obserwacji własnych oraz inspiracji wykładem ''Niedobory jakościowe i ilościowe w diecie seniorów'', który wygłosił lek. med. Dariusz Bednarczyk reprezentujący Southerland Medical Center podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji POLKA W EUROPIE organizowanej przez Stowarzyszenie ''Dziennikarze dla Zdrowia''. Kraków 2017.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
