E476 – zastosowanie, właściwości i bezpieczeństwo
E476, polirycynooleinian poliglicerolu, to emulgator i stabilizator, chemiczny dodatek stosowany w celu polepszenia jakości artykułów spożywczych. Dopuszczono go do stosowania w produkcji czekolad, słodyczy z kakao oraz produktów do smarowania pieczywa o obniżonej zawartości tłuszczu. Substancja ma działanie emulgujące, stabilizujące, poprawiające konsystencję, gładkość i smarowność gotowych produktów. Co warto o niej wiedzieć?
1. Co to jest E476?
E476, czyli polirycynooleinian poliglicerolu (PRPG), to dodatek do żywności. Ten organiczny związek chemiczny, półsyntetyczny emulgator i stabilizator otrzymywany jest z poliglicerolu i oleju rycynowego. Stosuje się go głównie w przemyśle spożywczym, zwłaszcza przy produkcji czekolady i wyrobów czekoladopodobnych. E476 pojawia się również w gotowych sosach do sałatek, smarowidłach do kanapek oraz w produktach, gdzie istotne jest nadanie mu odpowiedniej konsystencji.
PRPG to środek półsyntetyczny, powstaje z glicerolu i oleju rycynowego (pozyskiwanego z nasion rącznika pospolitego) pod działaniem wysokiej temperatury rzędu 200ºC, w obecności katalizatorów.
2. Funkcje E476. Zastosowanie w żywności
Czysty E476 jest klarowną, żółtawą cieczą. Choć nie rozpuszcza się w wodzie, umożliwia tworzenie emulsji wodno-tłuszczowych. Dodaje się go do różnych produktów. Emulgator znalazł zastosowanie przede wszystkim jako dodatek do żywności w produkcji czekolady. Jest często wykorzystywany równolegle z lecytyną sojową oraz innymi lecytynami roślinnymi.
E476 dzięki swoim właściwościom umożliwia:
- lepsze, łatwiejsze i bardziej trwałe mieszanie składników,
- skrócenie czasu konszowania czekolady, czyli mieszania jej składników do uzyskania pełnej gładkości i odpowiedniej konsystencji,
- ograniczenie tworzenia się pęcherzyków powietrza i pustych przestrzeni w czekoladzie,
- redukcję ilości masła kakaowego (co obniża koszty produkcji),
- poprawę konsystencji czekolady, ponieważ pełni funkcję stabilizatora.
Dlaczego obecność E476 w czekoladzie jest tak powszechna? Producenci twierdzą, że dodatek poprawia konsystencję oraz gładkość produktu. Można jednak przypuszczać, że nie bez znaczenia są oszczędności. Co to znaczy? Dzięki dodaniu PRPG producent może zaoszczędzić na składnikach. Używa tańszego zamiennika i ogranicza ilość kakao. Ponadto w procesie produkcji zużywa mniej energii, z uwagi na jego skrócony czas (czekolada może być mieszana znacznie krócej).
3. Czy E476 jest bezpieczny?
Uznaje się, że E476 nie jest szkodliwy. Dopuszczono go do stosowania w:
- czekoladzie (maksymalnie 5 g na kg produktu),
- wyrobach czekoladopodobnych (maksymalnie 5 g na kg),
- słodyczach z czekoladą, słodyczach na bazie kakao (maksymalnie 5 g na kg),
- sosach do dań i sosach sałatkowych (maksymalnie 4 g na kg),
- margarynach oraz produktach do smarowania pieczywa o obniżonej zawartości tłuszczu (maksymalnie 4 g na kg).
4. Wpływ PRPG na organizm
Wiadomo, że polirycynooleinian poliglicerolu ulega hydrolizie w jelitach, poliglicerole są wydalane w postaci niezmienionej z moczem, a kwas rycynooleinowy nie jest wchłaniany i wydalany jest w niezmienionej postaci z kałem.
Niemniej szkodliwość i bezpieczeństwo stosowania emulgatora E476 wciąż budzi kontrowersje i wątpliwości. Producenci twierdzą, że polirycynooleinian poliglicerolu jest nie tylko bezpieczny, ale i nie wpływa na smak produktów. Szkodliwości nie wykazały również badania zlecone przez EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności). Uznaje się, że PRPG jest tolerowany w dużych dawkach, nie wiąże się z negatywnymi skutkami, nie wykazuje toksyczności i rakotwórczości. Niemniej wciąż można natknąć się na informacje, że duże ilości E476 wpływają na powiększenie wątroby i nerek.
W kwestii badań nad E 476 warto zwrócić uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze w porównaniu z innymi dodatkami do żywności był on przedmiotem niewielu badań. Po drugie wnioski opierają się na badaniach z lat 60. i 70. minionego wieku.
Wydaje się, że najlepiej byłoby traktować polirycynooleinian poliglicerolu z ostrożnością. Dla bezpieczeństwa zaleca się ograniczenie spożycia artykułów zawierających ten związek chemiczny. Warto wspomnieć, że niektóre kraje, takie jak USA, Japonia i Australia, zakazały stosowania przez producentów emulgatora E476.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Czy czekolada pogarsza trądzik? - odpowiada dr n. med. Tomasz Wasyłyszyn
- Jak powstrzymać ochotę na czekoladę? - odpowiada mgr Joanna Wasiluk (Dudziec)
- Jaką czekoladę najlepiej wybierać? - odpowiada mgr Patrycja Sankowska
5. Jak wybrać dobrą czekoladę?
Najlepszym rozwiązaniem byłoby unikanie E476 w żywności. Można na przykład poszukać czekolady, gdzie w roli emulgatora występują wyłącznie naturalne lecytyny roślinne. Pamiętajmy, że dobra czekolada powinna mieć minimum składników i maksimum kakao.
Warto pamiętać, że by zrobić dobrą czekoladę wystarczy ziarno kakao, masło kakaowe i cukier, ewentualnie dodatki smakowe (przyprawy czy bakalie). Oznacza to, że optymalny skład nie powinien liczyć więcej niż pięć elementów. Niestety dobry i krótki skład oznacza zwykle wyższą cenę.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.