Jakie są choroby dziąseł?
Schorzenia dziąseł i przyzębia stanowią najczęstszą (po próchnicy zębów) przyczynę utraty zębów. Cierpi na nie 50 - 60% populacji mieszkańców naszego kraju. Wśród chorób dziąseł, najbardziej niebezpieczne jest zapalenie dziąseł, prowadzące do zapalenia przyzębia (zwanego potocznie parodontozą).
1. Od zapalenia dziąseł do parodontozy
Jest to choroba wywołana infekcją tkanek przyzębia. Podstawową przyczyną rozwoju zakażenia jest nagromadzenie się na powierzchni zębów osadu, tzw. płytki nazębnej. Osad sprzyja nagromadzeniu się i rozwojowi bakterii. Te z kolei wydzielają substancje toksyczne (gł. kwasy), które uszkadzają szkliwo zębów i tkanki miękkie. W ich obrębie powstaje stan zapalny. Dziąsło przybiera kolor ciemnoczerwony, rozrasta się (powstaje obrzęk tkanki). Z biegiem czasu, warstwy tego osadu nakładają się na siebie i powstaje tzw. kamień nazębny. „Wbija się" on pod tkankę dziąsła, wywołując silny ból i swędzenie dziąseł. Kamień nazębny jest główną przyczyną odsuwania się dziąsła od przylegającego do niego zęba. Ząb może zacząć się chwiać. Dochodzi do krwawienia zmienionych zapalnie dziąseł. W przestrzeni pomiędzy dziąsłem intensywnie namnażają się bakterie. Znajdują się tam również resztki pokarmu, powodując nieświeży oddech oraz uczucie „niesmaku" w ustach. Niszczącemu działaniu kamienia nazębnego poddane są następnie tkanki mocujące zęby w kości szczęki. Odsłonięte szyjki zębowe są przyczyną nadwrażliwości na słodkie lub kwaśne pokarmy oraz zmiany temperatury. Zęby wówczas są już bardzo mocno „rozchwiane". Jest to więc ostatnia szansa, aby zapobiec wypadaniu zębów.
2. Przyczyny zapalenia dziąseł
Nieprawidłowa higiena jamy ustnej (lub jej brak), to główna przyczyna powstawania osadu na zębach. Zaprzestanie szczotkowania zębów na okres 2-3 tygodni prowadzi do namnażania się ogromnej ilości bakterii i formowania się płytki nazębnej. Częste zaciskanie zębów lub zgrzytanie zębami (tzw. bruksizm), ujawniające najczęściej w nocy jako efekt wad zgryzu lub przewlekłego stresu, powoduje uszkodzenia koron zębowych oraz zmian zapalnych w obrębie tkanek przyzębia. Stare, uciskające protezy przyczyniają się do mikrouszkodzeń tkanek dziąsła i powstawania stanów zapalnych. Do czynników ryzyka, zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia zapalenia dziąseł, należą:
- chroniczny stres,
- palenie tytoniu,
- nadużywanie kawy,
- niedobory witamin i minerałów,
- zaburzenia hormonalne (menstruacja, klimakterium),
- stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych,
- stosowanie niektórych leków (przeciwpadaczkowych, przeciwnadciśnieniowych, przeciwuczuleniowych)
- cukrzyca,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- AIDS.
3. Profilaktyka chorób dziąseł
Najważniejszym działaniem zapobiegawczym jest właściwa higiena jamy ustnej, gdyż to ona – stosowana nieprawidłowo - stanowi 99% przypadków powstawania zapalenia dziąseł. Optymalnie jest czyścić zęby trzy razy dziennie, miękką szczoteczką. Na początku należy wykonywać ruchy wymiatające z góry na dół, a następnie ruchy okrężne. Warto zadbać o delikatny masaż dziąseł, aby poprawić ich ukrwienie. Gdy szczotkujemy zęby przed snem, po wypluciu pasty z ust, należy wypłukać je płynem do płukania ust o działaniu przeciwbakteryjnym. Najczęściej zawierają one substancję zwaną chlorheksydyną (w postaci glukonianu). Niektóre płynu do płukania ust zawierają również olejki eteryczne: mentolowy, tymolowy, eukaliptusowy – również o działaniu antybakteryjnym. Dodatek chlorku cynku dodaje płynowi właściwości zabezpieczające przed powstaniem płytki nazębnej. Ważne jest także, aby przynajmniej raz dziennie oczyszczać przestrzenie międzyzębowe nicią dentystyczną.
Rzucenie palenia, ograniczenie spożycia kawy, alkoholu i odpowiedni tryb życia (unikanie stresu lub efektywne radzenie sobie z sytuacjami stresogennymi) stanowią niezwykle ważne czynniki w profilaktyce chorób przyzębia. Konieczne są także wizyty kontrolne u stomatologa przynajmniej dwa razy w roku.
W przypadku rozwoju stanu zapalnego dziąseł, należy udać się do lekarza. Zanim jednak umówimy się na konkretną wizytę, należy zastosować płukanie jamy ustnej mieszankami ziołowymi. Nalewki i napary z liści szałwii, koszyczków rumianku, kłącza pięciornika i kory dębu, będą działały przeciwzapalnie i ściągająco na błonę śluzową jamy ustnej.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.