Konikopunkcja – na czym polega i kiedy się ją wykonuje?

Konikopunkcja jest procedurą medyczną, która polega na nacięciu więzadła pierścienno-tarczowego w celu wprowadzenia do tchawicy rurki intubacyjnej. To zabieg ratujący życie, pozwalający na uzyskanie prawidłowej wentylacji osoby poszkodowanej. Stanowi rozwiązanie czasowe. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do jego wykonania?

1. Co to jest konikopunkcja?

Konikopunkcja to inwazyjny zabieg medyczny, który polega na przezskórnym nakłuciu więzadła pierścienno-tarczowego (pomiędzy chrząstką tarczowatą a pierścieniowatą krtani) i wprowadzeniu do tchawicy rurki. Celem działania jest uzyskanie prawidłowej wentylacji pacjenta i ratowanie życia.

Aby przeprowadzić zabieg konikopunkcji niezbędne są:

Zobacz film: "Podstawowe badania, jakie powinna wykonać każda kobieta"

• środki do dezynfekcji skóry,
• jałowe rękawice,
• środki ochrony własnej (okulary, maska ochronna),
• skalpel chirurgiczny,
• gotowy zestaw do konikopunkcji lub prowizoryczny zestaw do konikopunkcji (kaniula, strzykawka, końcówka rurki intubacyjnej).

Konikotomia a konikopunkcja

Konikopunkcja jest zabiegiem utożsamianym z konikotomią. Różnicę stanowią techniczne aspekty wykonywania zabiegów: sposób penetracji tkanek więzadła oraz wykorzystywane przyrządy. Zarówno w konikopunkcji, jak i konikotomii, do lokalizacji więzadła pierścienno-tarczowego służy skalpel chirurgiczny.

Konikotomia umożliwia udrożnienie dróg oddechowych do czasu wykonania intubacji czy tracheotomii (tak na marginesie, konikotomia długopisem w warunkach polowych nie jest skuteczną metodą udrażniania dróg oddechowych).

Konikopunkcja jest rozwiązaniem tymczasowym. Zalecany czas tlenoterapii tą metodą wynosi jedynie 30–45 minut. Po wykonaniu nakłucia lub nacięcia w otworze umieszcza się odpowiednią kaniulę o jak największym świetle, którą należy odpowiednio zabezpieczyć i unieruchomić.

Tracheotomia a konikotomia

Innym zabiegiem, który wykonuje się w celu udrożnienia dróg oddechowych w celu zapewnienia krążenia i oddychania w stanach zagrożenia życia jest tracheotomia. Procedura polega na otwarciu przedniej ściany tchawicy, co umożliwia wentylację. Wiąże się z wytworzeniem otworu w powłokach szyi oraz w tchawicy.

2. Konikopunkcja – wskazania i przeciwwskazania

Konikopunkcję rozważa się w wyjątkowych stanach zagrożenia życia. Wskazanie do konikopunkcji stanowi wiele sytuacji. To:

• ciężki, masywny uraz twarzoczaszki uniemożliwiający wentylację, grożący zachłyśnięciem krwią,
• uszkodzenia mechaniczne w obrębie górnych dróg oddechowych na przykład wskutek duszenia przez osobę trzecią czy podjętej próby samobójczej zadzierzgnięcia przez powieszenie,
• niedrożność w drogach oddechowych spowodowana obecnością ciała obcego w górnych drogach oddechowych,
• obrzęk krtani (pacjent nie reaguje na tlenoterapię bierną i czynną), obrzęki w obrębie górnych dróg oddechowych,
• ciężkie termiczne lub chemiczne poparzenia górnych dróg oddechowych,
• przedłużająca się niedrożność na poziomie więzadeł głosowych
• niemożność udrożnienia dróg oddechowych w jakikolwiek inny sposób (zawodność intubacji dotchawiczej i innych nadgłośniowych technik udrażniania dróg oddechowych).

3. Przeciwwskazania do wykonania konikopunkcji i powikłania

Przeciwwskazanie do wykonania konikopunkcji stanowi:

• wiek poniżej 12. roku życia (lokalizacja więzadła u niemowląt i małych dzieci może sprawić dużo trudności),
• skaza krwotoczna,
• uszkodzenie krtani i tchawicy,
• ciało obce w okolicy głośni,
• uraz klatki piersiowej,
• możliwość wykonania intubacji dotchawiczej lub zastosowania innych metod przywracania drożności dróg oddechowych,
• problemy ze zlokalizowaniem lub niemożność zlokalizowania więzadła pierścienno-tarczowego (np. masywny obrzęk szyi. Ponadto problemem mogą być pacjenci z otyłością, z grubą i krótką szyją),
• brak doświadczenia w wykonaniu zabiegu.

Konikopunkcja jest procedurą, z którą wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych i powikłań. To:

• perforacja przełyku lub wprowadzenie do niego igły,
• uszkodzenie krtani lub tchawicy wywołany wprowadzeniem igły,
• przesunięcie się igły (błędne wprowadzenie kaniuli do śródpiersia)
• krwawienie do światła dróg oddechowych lub krwiak,
• nakłucie tętnicy pierścienno tarczowej,
• niewystarczająca wentylacja – niedotlenienie pacjenta (asfiksja),
• zakażenie,
• uraz ciśnieniowy (barotrauma – odma płucna, odma worka osierdziowego, odma śródpiersia, odma prężna), także odma podskórna spowodowana nieprawidłowym po łożeniem cewnika.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.