Na ratunek sercu w dobie pandemii COVID-19. Profilaktyka chorób układu krążenia w pigułce
Zdrowe serce to nie tylko gwarancja dobrego samopoczucia, ale także większa odporność organizmu oraz szansa na lżejszy przebieg wielu groźnych chorób – w tym zakażenia wirusem COVID-19. Jak dbać o serce, żeby służyło nam w jak najlepszej kondycji? Podstawą jest profilaktyka i zdrowy styl życia.
Serce to jeden z najważniejszych organów w naszym ciele. Mięsień sercowy działa jak doskonale zsynchronizowana pompa rozprowadzająca krew wraz z tlenem i niezbędnymi składnikami odżywczymi do wszystkich komórek w organizmie. Prawidłowa praca serca umożliwia bezkolizyjny przebieg wielu niezbędnych procesów wewnątrzustrojowych, dzięki którym możemy cieszyć się dobrym zdrowiem. Niestety, z biegiem lat coraz mniej osób może pochwalić się sercem silnym jak dzwon. Zła dieta, stres, brak snu i osiadły tryb życia – wszystkie te czynniki powodują, że nasze serce zaczyna szwankować i starzeje się znacznie szybciej, niż może wskazywać na to wiek.
Osłabione i zaniedbane serce to prosty krok do wielu groźnych chorób przewlekłych, jak chociażby nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, cukrzyca, zaburzenia rytmu serca, zapalenie mięśnia sercowego czy wady zastawkowe. Każdemu z tych schorzeń można w porę zapobiec, wykonując regularne badania i stosując odpowiednią profilaktykę. Systematyczne kontrole lekarskie i farmakologia mogą znacząco poprawić jakość życia osób cierpiących na choroby układu krążenia, a przede wszystkim zapobiec rozwojowi tych niebezpiecznych schorzeń.
Wpływ pandemii COVID-19 na kondycję serca Polaków
Trwająca od ponad roku pandemia bardzo negatywnie wpłynęła na stan zdrowia osób z problemami serca. Ze względu na ograniczoną dostępność placówek opieki medycznej i lęk przed zarażeniem wielu pacjentów kardiologicznych przerwało leczenie i zaniechało regularnej kontroli u specjalisty. Choć obawy związane z koronawirusem są w pełni zrozumiałe, warto pamiętać, że to wciąż choroby serca są najczęstszą przyczyną zgonów zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Nieleczone lub zaniedbane schorzenia układu krwionośnego prowadzą do nieodwracalnych zmian w sercu i naczyniach krwionośnych. W konsekwencji może dojść do niewydolności serca, udaru mózgu lub zawału – chorób, na które każdego roku umierają dziesiątki tysięcy pacjentów.
Nieustanny lęk o zdrowie i gwałtowna zmiana trybu życia w czasie pandemii również nie przysłużyły się kondycji serca. Ograniczenie przemieszczania się, zakaz korzystania z parków i terenów zielonych, zamknięcie siłowni i ośrodków sportowych – wszystko to sprawiło, że przez ostatni rok nasze życie koncentrowało się głównie w domu. Przymus pracy zdalnej dla wielu osób oznaczał ogromny stres, zwiększenie obowiązków i brak równowagi między życiem zawodowym a sferą prywatną. Nie ma wątpliwości, że koronawirus mógł znacząco zwiększyć odsetek chorych na serce. Jak bardzo? Na razie trudno to oszacować, bo wielu pacjentów wolało przeczekać niepokojące objawy i zgłosić się do lekarza w bezpieczniejszym okresie. Skutki takiego postępowania z pewnością odczujemy w kolejnych latach, kiedy okaże się, że schorzenia sercowo-naczyniowe zaczynają dotykać także młodsze grupy wiekowe, a wśród starszych zbierają coraz większe żniwo.
Jak chronić serce i zadbać o układ krążenia w pandemii?
W minionym roku śmiertelność była najwyższa od czasów II wojny światowej. Blisko o 70 tysięcy wzrosła liczba zgonów w stosunku do średniej z ostatnich lat. Tylko 31 tysięcy to zgony odnotowane w przebiegu COVID 19, a to oznacza że pozostałe ponad 30 tysięcy to pośrednie ofiary przebiegu pandemii… To pacjenci którzy na czas nie trafili do szpitala z zawałem, udarem czy innymi powikłaniami chorób przewlekłych.
Wbrew temu, co sądzi wiele osób, COVID-19 nie jest żadną przeszkodą w kontynuacji leczenia i profilaktyki chorób kardiologicznych. Wręcz przeciwnie – pandemia powinna jeszcze bardziej zmobilizować nas do zwiększenia troski o zdrowie, ponieważ zaniedbane schorzenia serca mogą spowodować znacznie cięższy i dłuższy przebieg koronawirusa. Nie można też bagatelizować faktu, że najwięcej zgonów na skutek zarażenia wirusem odnotowano wśród pacjentów z przewlekłymi chorobami układu krążenia. Dbając o serce i regularnie kontrolując stan zdrowia pod okiem specjalisty, zwiększamy szanse na to, że pandemia obejdzie się z nami łagodnie.
Obecnie uważa się, że schorzenia serca i naczyń krwionośnych to jedne z najczęściej spotykanych chorób cywilizacyjnych. Jak wynika z danych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, na dolegliwości układu sercowo-naczyniowego umiera prawie 500 osób każdego dnia, a choroby serca i naczyń stanowią przyczynę niemal połowy zgonów w Polsce. Warto mieć na uwadze fakt, że choć koronawirus jest obecnie dominującym czynnikiem przedwczesnych śmierci na całym świecie, to i tak w porównaniu z chorobą niedokrwienną żył, zaburzeniami pracy serca, udarem mózgu czy zawałem statystycznie zostaje daleko w tyle…
Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca typu 2. Ich symptomów nie należy ignorować
Do najczęstszych i najbardziej podstępnych dolegliwości układu naczyniowego zaliczamy nadciśnienie tętnicze oraz cukrzycę typu 2. Obie choroby rozwijają się przez wiele lat, długo nie dając żadnych symptomów, jednak odpowiednio wcześnie wykryte i leczone nie stanowią zagrożenia i nie wpływają w żaden sposób na jakość życia pacjenta.
W Polsce aż 10 mln dorosłych Polaków ma nadciśnienie tętnicze – wśród nich są także osoby młode, które nie skończyły jeszcze 40 roku życia. Szacuje się, ze 3,5 mln chorych nie wie, że zmaga się z tą dolegliwością, a tylko 2,7 mln jest pod stałą opieką lekarza. Pandemia mogła istotnie przyczynić się jeszcze do wzrostu liczby osób z nadciśnieniem. Nie należy bagatelizować objawów tej choroby, a dodatkowo trzeba przy tym pamiętać, że jej leczenie nie musi być uciążliwe, gdyż przeważnie ogranicza się do zażywania jednej tabletki.
Regularna kontrola ciśnienia tętniczego pomaga wykryć nieprawidłowości już we wczesnym stadium choroby i w porę uchronić nas przez jej poważnymi konsekwencjami. Pomiary można wykonywać u lekarza albo w domu, przy pomocy elektronicznego aparatu. Jak mierzyć ciśnienie prawidłowo? Co najmniej 30 minut przed pomiarem nie pij napojów zawierających kofeinę, nie spożywaj żadnych posiłków, nie uprawiaj wysiłku fizycznego i nie pal papierosów. Zanim przystąpisz do pomiaru, odpocznij kilka minut. Ciśnienie tętnicze zawsze należy mierzyć w pozycji siedzącej, z podpartymi plecami i stopami opartymi na podłodze. Podczas pomiaru ciśnienia nie rozmawiaj. Dla pewności warto powtórzyć pomiar i z obu wyciągnąć średnią. Koniecznie skonsultuj się z lekarzem, jeśli ciśnienie tętnicze wyniesie 140/90 mmHg lub więcej.
Równie groźnym przeciwnikiem w walce o zdrowe serce jest cukrzyca typu 2. Zwiększa ona ryzyko choroby niedokrwiennej serca, a niewłaściwie kontrolowana podnosi zagrożenie wystąpienia zawału serca i udaru mózgu. Wahań cukru lub jakichkolwiek nieprawidłowości w parametrach glikemii pod żadnym pozorem nie należy ignorować. Dlaczego? Osoby chore na cukrzycę, u których doszło do powikłań sercowo-naczyniowych, żyją nawet o 12 lat krócej. Ponadto zaniedbana cukrzyca niesie ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia COVID-19 i zgonu.
Na szczęście odpowiednio dobrane leki i regularne badanie poziomu cukru we krwi, a także właściwa dieta i umiarkowany wysiłek fizyczny mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia groźnych powikłań.
Lepiej zapobiegać, niż leczyć. Profilaktyka chorób serca na co dzień
Regularna profilaktyka chorób układu naczyniowego pozwoli nam cieszyć się dobrym zdrowiem i świetną kondycją przez długie lata. Jak dbać o serce każdego dnia?
Postaw na zdrową dietę. Urozmaicony jadłospis, bogaty w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, ryby, chudy nabiał i niewielką ilość mięsa to dobry krok w stronę zdrowego i mocnego serca. W trosce o dobre samopoczucie, zrezygnuj z tłustych, wysokoprzetworzonych produktów, dań typu fast food, słodyczy i słodkich napojów. Ogranicz także spożywanie soli, alkoholu i innych używek.
Pokochaj ruch. Serce lubi wysiłek fizyczny – nawet niewielka, ale regularna aktywność sprawia, że jest lepiej dotlenione i sprawniej pracuje. Poza tym, uprawiając sport, jeżdżąc na rowerze, czy spacerując spalasz tłuszcz i dbasz o sylwetkę, a to niezwykle istotne w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.
Znajdź czas na odpoczynek i zadbaj o odpowiednią dawkę snu. Relaks jest tak samo ważny dla serca, jak aktywność fizyczna. Wystarczy krótka drzemka, żeby nasz organizm wypoczął i odzyskał pełnię sił. W trosce o sprawne serce, nie zaniedbuj snu, kładź się o w miarę regularnych porach i znajdź zdrowy balans pomiędzy pracą a czasem dla siebie.
Kontroluj stan zdrowia, wykonując okresowe badania. Regularna kontrola stanu zdrowia to absolutna podstawa w profilaktyce chorób serca. Wykonuj badanie morfologii krwi, sprawdzaj poziom cukru we krwi i mierz ciśnienie zgodnie z zaleceniami lekarza. Wcześnie wykryte dolegliwości to większa szansa na uniknięcie groźnych powikłań.
Poznaj zagrożenie, jakie niosą choroby układu naczyniowo-sercowego. Wiedza to największy sojusznik w trosce o zdrowie, dlatego warto rozmawiać ze specjalistami, brać udział w wykładach otwartych oraz czytać materiały edukacyjne organizacji propagujących zdrowy styl życia i profilaktykę chorób serca. Dobrym przykładem jest coroczna kampania "Servier dla Serca". Tegoroczna, XVIII edycja odbywa się pod hasłem "Misja Ochrony Serca w czasie pandemii COVID-19". Celem akcji jest podnoszenie świadomości społecznej Polaków na temat zagrożeń i czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego i cukrzycy typu 2, która może skutkować powikłaniami kardiologicznymi. W trosce o własne zdrowie warto wiedzieć więcej i w porę zareagować na niepokojące objawy. Im szybciej to zrobimy, tym większa szansa, że nasze serce będzie biło zdrowym, silnym rytmem.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.