Omikron mutuje – subwariant BA.2 jeszcze bardziej zakaźny. Kolejne mutacje są kwestią czasu?

Nowy podwariant BA.2 w Danii stał się tym dominującym, a badacze z duńskiej agencji kontroli chorób zakaźnych Instytutu Statens Serum (SSI) wykryli, że jest jeszcze bardziej zaraźliwy, nawet w odniesieniu do zaszczepionych. Eksperci są więc ostrożni w prognozach dotyczących końca pandemii.

1. Omikron – linie rozwojowe

Bardziej zakaźny, błyskawicznie rozprzestrzeniający się i niemal od razu zaklasyfikowany jako wariant budzący niepokój (VoC) przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Omikron niewątpliwie zmienił przebieg pandemii.

W rzeczywistości składa się z trzech linii rozwojowych: BA.1, BA.2 i BA.3. To subwarianty, z których dotychczas mówiliśmy najwięcej o BA.1, czyli sprawcy wysokich liczb zakażeń na całym świecie. Jest to wariant dominujący w większości krajów, ale o dominację walczy z nim teraz podwariant BA.2.

Zobacz film: "Omikron będzie ostatnim wariantem? Ekspertka: jestem dosyć sceptyczna"

Po raz pierwszy został zbadany na Filipinach, ale to w Danii w tym momencie odpowiada za ok. 82 proc. wszystkich zakażeń. Wykrywany jest też już m.in. w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Szwecji i Norwegii.

Trzeci z podwariantów, czyli BA.3, dotychczas został odnotowany w zaledwie kilkuset przypadkach.

- Z uwagi na inną charakterystykę podwariantu BA.2 i przede wszystkim dane dotyczące jeszcze lepszego rozprzestrzeniania się, należałoby zwiększyć nadzór epidemiologiczny, żeby zobaczyć, czy nie będzie wypierał podwariantu BA.1 ze środowiska i nie wywoła przez kolejnej fali pandemicznej – podkreśla w rozmowie z WP abcZdrowie dr Bartosz Fiałek, reumatolog i popularyzator wiedzy medycznej na temat COVID.

- Uważna obserwacja BA.2 jest więc obecnie najważniejsza, choć patrząc na historię pandemii COVID-19, możemy powiedzieć, że mieliśmy już wiele wariantów, które wydawały się groźne, a okazywały się tzw. "scariantami", czyli wariantami, które bardziej nas straszyły, a w istocie nie zwiększały zagrożenia epidemiologicznego na świecie – tłumaczy ekspert.

2. Podwariant Omikronu bardziej zakaźny

Analizy SSI wskazują, że BA.2 może być bardziej zakaźny od BA.1 nawet o 33 proc. Nowy wariant Omikronu określa się jako "zbliżony do wirusa odry". Jedna osoba może zarazić średnio 10-12 innych. To oznacza przede wszystkim, że będzie jeszcze więcej chorych i że wirus jeszcze szybciej będzie powodował wzrost liczby zachorowań.

- Czego jest to wynikiem? Nie wiadomo. Niewykluczone, że jeszcze lepiej potrafi omijać naszą odpowiedź odpornościową, za co może odpowiadać nieco zmieniony względem BA.1 materiał genetyczny. Na tę chwilę nie wiemy odpowiednio dużo na temat charakterystyki wynikającej z profilu mutacji BA.2 – przyznaje dr Fiałek.

Dr Anders Fomsgaard z SSI na antenie TV2 uspokaja, że różnic w hospitalizacji i śmiertelności między dwoma podwariantami nie zaobserwowano. Dr Fiałek zaznacza jednak, że badań na temat BA.2 mamy bardzo mało, a duńskie są na razie jedynymi opublikowanymi. Dlatego nie wolno go bagatelizować.

3. Podwariant BA.2 a szczepienia

"Podwariant posiada także właściwości, które zmniejszają odporność na zachorowanie nawet u zaszczepionych" - czytamy w zbiorczej publikacji SSI, Uniwersytetu Kopenhaskiego, Duńskiego Państwowego Urzędu Statystycznego oraz Duńskiego Uniwersytetu Technicznego.

- Inne dane, choćby z UK Health Security Agence (UKHSA), pokazują, że szczepionki są bardziej skuteczne wobec podwariantu BA.2 niż BA.1. To kilka punktów procentowych – 63 proc. ochrony przed objawowym COVID-19 w odniesieniu do BA.1 i 70 proc. w odniesieniu do BA.2. To nieistotna statystycznie różnica, aczkolwiek na podstawie wstępnych danych widzimy, że szczepionki będą najpewniej radzić sobie z BA.2 podobnie jak z BA.1 – mówi dr Fiałek.

A co z odpornością po przechorowaniu? Wiemy już, że zakażenie jednym z poprzednich wariantów, jak choćby wariantem Delta, nie chroni przed zachorowaniem na COVID-19 wywołany Omikronem. Ale czy infekcja Omikronem może chronić przed kolejną infekcją spowodowaną tym razem subwariantem BA.2?

- Jeśli przeciwciała wygenerowane po infekcji BA.1 nie będą krzyżowo reagować z BA.2, to możliwe, że reinfekcje będą się pojawiać, choć oczywiście nie od razu po infekcji. Ryzyko reinfekcji rośnie wraz z upływającym czasu – mówi ekspert i przypomina, że potrzeba było niemal dwóch miesięcy, by móc potwierdzić, że reinfekcje spowodowane wariantem BA.1 pojawiają się nawet trzykrotnie częściej niż w przypadku wariantu Delta.

4. Co dalej? Kolejne mutacje są kwestią czasu

Wydaje się, że to kolejny dowód na to, że pojawienie się Omikronu zwiastuje kolejne mutacje. Tak sądzi dr hab. Tomasz Dzieciątkowski, wirusolog z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

- Ewolucja wirusa – pojawienie się linii BA.1 czy BA.2 – nie oznacza, że w ciągu dwóch-trzech miesięcy nie może pojawić się kolejny wariant – hipotetyczny Sigma czy Omega, który będzie znów bardziej zjadliwy i chorobotwórczy - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie wirusolog.

- Jak już mówiłem uprzednio, nie jestem takim optymistą, by zakładać szybki koniec pandemii. Komuś się przywidziało, że wirusy, jeśli będą się zmieniać, to koniecznie w kierunku wariantów łagodniejszych. A przecież wariant pierwotny wyewoluował w wariant bardziej zjadliwy – Alfę. Po nim przyszedł jeszcze bardziej zjadliwy wariant Delta – przypomina.

W tym samym tonie wypowiada się dr Fiałek.

- Może przez parę miesięcy będzie spokojnie, z tym się mogę zgodzić, ale nie wierzę, że później nie pojawi się taki wariant, który znów będzie wywoływał chorobę, która będzie przebiegać w sposób falowy – mówi dr Fiałek i podkreśla, że Omikron kompensuje sobie swoją "łagodność" liczbą zakażonych.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.