Zespół cieśni podbarkowej – przyczyny, objawy i leczenie
Zespół cieśni podbarkowej, nazywany również konfliktem podbarkowym czy ciasnotą podbarkową to jedna z najczęstszych dysfunkcji stawu ramiennego. Zwykle zmagają się z nią sportowcy oraz osoby po 40. roku życia, u których pojawiły się zmiany zwyrodnieniowe bądź urazy. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest zespół cieśni podbarkowej?
Zespół cieśni podbarkowej (ang. Subacromial Inpingement Syndrome – SIS) nazywana także ciasnotą podbarkową lub konfliktem podbarkowym to jedna z najczęstszych dysfunkcji stawu ramiennego. Bóle barku występują stosunkowo często, co ma związek ze złożoną budową tej części ciała.
Przestrzeń podbarkowa to wolna przestrzeń między strukturami stawu ramiennego, przez którą przechodzi warstwa mięśni. Od góry jest ograniczona wyrostkiem barkowym, więzadłem kruczo-barkowym oraz stawem barkowo-obojczykowym. Dolna część przestrzeni jest utworzona przez powierzchnię głowy kości ramiennej i guzek większy.
Gdy przestrzeń podbarkowa zostaje zmniejszona, pojawia się konflikt barkowy. Dochodzi wówczas do uciśnięcia i miażdżenia znajdujących się w niej struktur. Przyczyną zwężenia jest zachwianie równowagi mięśniowej, co powoduje zbliżenie kości ramiennej do wyrostka barkowego.
2. Przyczyny zespołu cieśni podbarkowej
Z zespołem cieśni podbarkowej najczęściej zmagają się sportowcy szczególnych dyscyplin sportu, takich jak tenis, siatkówka, podnoszenie ciężarów, pływanie, rzut młotem lub oszczepem, ale nie tylko. Z SIS boryka się wiele osób po 40. roku życia (to często skutek wykonywania pracy zawodowej).
Najczęstsze przyczyny zespołu cieśni podbarkowej to:
- zaburzenia rytmu łopatkowo-ramiennego,
- zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo-obojczykowego,
- zmiany w budowie więzadła kruczo-barkowego,
- wady anatomiczne i zmiany zwyrodnieniowe wyrostka barkowego,
- dysfunkcja mięśni stożka rotatorów,
- urazy obręczy barkowej i stawu ramiennego,
- wady postawy ciała,
- neuropatie.
3. Objawy zespołu cieśni podbarkowej
Objawy ciasnoty podbarkowej mogą być bardzo różne, ponadto często współistnieją z innymi nieprawidłowościami. Najczęściej SIS towarzyszy kłujący ból okolicy ramienia przy próbie uniesienia kończyny powyżej linii barków (zarówno podczas zgięcia, jak i odwiedzenia ramienia, zwykle podczas wykonywania nagłego ruchu). Dolegliwości lokalizują się w przednio-bocznej części ramienia. W początkowym stadium choroby, gdy pojawia się stan zapalny, ból może występować nocą. Wówczas pojawiają się dolegliwości w czasie spania na chorym barku.
Inne objawy cieśni podbarkowej to:
- zaburzenie prawidłowego rytmu barkowo-obojczykowego,
- osłabienie siły mięśniowej obręczy barkowej,
- tkliwość w okolicy wyrostka barkowego,
- przykurcze mięśniowe,
- zaburzenia neurologiczne.
Ze względu na stopień zaawansowania zmian wyróżnia się:
- stopień I SIS, który charakteryzuje się obrzękiem i krwawieniem kaletki oraz stożka rotatorów. Cechują go odwracalne zmiany zapalne kaletki podbarkowej i pierścienia rotatorów. Najczęściej pojawia się u osób poniżej 25. roku życia,
- stopień II SIS, który charakteryzuje się zwłóknieniem ścięgien stożka rotatorów bez ich rozerwania. Najczęściej stwierdza się u osób między 25. a 40. rokiem życia. Są to zmiany nieodwracalne,
- stopień III SIS, który oznacza rozdarcie mięśni wchodzących w skład stożka rotatorów (częściowe lub całkowite). Najczęściej dotyczy to osób po 40. roku życia.
4. Diagnostyka leczenie SIS
W celu potwierdzenia rozpoznania zespołu cieśni podbarkowej, które poprzedza badanie oraz wywiad, wykonuje się badania, takie jak:
- RTG (ocena zmian kostnych i stawowych mogących zmniejszyć przestrzeń),
- USG (ocena struktur tkanek miękkich),
- rezonans magnetyczny,
- tomografia komputerowa.
Ponieważ zespół cieśni podbarkowej jest dysfunkcją o charakterze dynamicznym, może się zdarzyć, że badania nie potwierdzają wstępnej diagnozy.
Proces leczenia zespołu cieśni podbarkowej jest długi i obejmuje farmakoterapię, rehabilitację, a także zabieg chirurgiczny. Leczenie konfliktu barkowego wymaga nie tylko współpracy lekarza i fizjoterapeuty, ale i zaangażowania pacjenta.
W większości przypadków, by dolegliwości ustąpiły, wystarcza nieoperacyjne leczenie zachowawcze. Zabieg operacyjny wykonywany najczęściej metodą artroskopową jest wskazany, gdy dolegliwości nie ustępują w ciągu 6-16 miesięcy. Jego celem jest zwiększenie przestrzeni wewnątrz stawu. Gdy ból jest ostry, celem działania jest ograniczenie stanu zapalnego i zniesienie bólu. Kluczowe jest odciążanie kończyny (noszenie ortezy czy temblaka), podawanie doustnie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a i ostrzykiwanie bezpośrednio kaletki podbarkowej. Pomocne są techniki manualne.
W sytuacji, gdy konflikt podbarkowy ma charakter przewlekły, podstawą działania jest usprawnianie dysfunkcji w biomechanice stawu barkowego. Celem działań jest przywrócenie jak największej sprawności chorego stawu przy pomocy rehabilitacji.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.