Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Agnieszka Barchnicka

Ból piersi - przyczyny, diagnostyka, leczenie, ból piersi w ciąży, nowotwór

Na bóle piersi o różnym stopniu nasilenia cierpi nawet 80% kobiet
Na bóle piersi o różnym stopniu nasilenia cierpi nawet 80% kobiet (123rf.com)

Ból piersi, czyli mastalgia, jest objawem, który zazwyczaj wzbudza niepokój kobiet i jest częstym powodem wizyty u lekarza ginekologa. Tymczasem, w większości przypadków nie jest związany z poważną chorobą. Szacuje się, że dolegliwości bólowe piersi dotyczą prawie 70% kobiet w wieku rozrodczym. U większości ból ma charakter dyskomfortu, pojawia się w związku z cyklem miesiączkowym. Wyróżnia się także dolegliwości bólowe piersi, które są spowodowane innymi przyczynami.

spis treści

1. Czym jest ból piersi?

Ból piersi (mastalgia) to dyskomfort odczuwany w jednej lub obu piersiach. Może być odczuwany stale lub jedynie dawać o sobie znać podczas dotyku. Na bóle piersi o różnym stopniu nasilenia cierpi nawet 80% kobiet.

Często w przypadku wystąpienia bólu na myśl przychodzi nowotwór, jednak zazwyczaj przyczyna jest zupełnie inna. Ból może pojawić się z powodu źle dobranego stanika, PMS lub obecności brodawczaków i cyst. Bólu piersi nie należy jednak lekceważyć.

Zobacz film: "Objawy raka piersi u mężczyzn. Warto wiedzieć"

W przypadku długotrwałego bólu warto udać się na wizytę do lekarza. O regularne badania piersi powinny szczególnie zadbać kobiety w wieku okołomenopauzalnym oraz pomenopauzalnym.

2. Kogo dotyczy ból piersi?

Według danych epidemiologicznych około 80 procent kobiet cierpi z powodów bólu piersi o różnym stopniu nasilenia. Diagnostyka uzależniona jest od wieku i stanu, w jakim znajduje się pacjentka. Kobiety karmiące piersią mogą mieć bolesne obrzmienie piersi (obu, jednej lub jej części) z powodu nawału pokarmu, stanu zapalnego piersi lub ropniaka sutka.

Pacjentki w wieku rozrodczym narażone są na wahania hormonalne w trakcie cyklu miesiączkowego. Natomiast panie w wieku okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym muszą liczyć się zarówno z bólem związanym ze spadkami poziomu hormonów, jak i większym narażeniem na zmiany nowotworowe.

3. Przyczyny bólu piersi

Ból piersi najczęściej jest konsekwencją zmian lub zaburzeń hormonalnych. U kobiet w wieku rozrodczym zazwyczaj pojawia się przed miesiączką, a zanika po rozpoczęciu krwawienia miesiączkowego.

Ma to związek z gromadzeniem się wody w tkance piersi, spowodowanym działaniem progesteronu - hormonu, który dominuje w drugiej połowie cyklu miesiączkowego. Obrzmienie piersi ma szczególne znaczenie w przypadku zmian zwyrodnieniowych tkanki piersi, czyli w tzw. mastopatii.

Mastopatia jest dość częstym, łagodnym schorzeniem piersi, którego przyczyny nie są do końca poznane. W piersiach powstają torbiele, czyli pęcherzyki wypełnione płynem, może dochodzić do włóknienia tkanki z której zbudowany jest sutek.

Piersi nie są jednorodne w dotyku, mogą być w nich wyczuwalne zgrubienia, guzki, zazwyczaj bolesne, przesuwalne w stosunku do podłoża. Czynnikiem ryzyka rozwoju mastopatii jest także nieodpowiedni styl życia, palenie tytoniu oraz dieta wysokotłuszczowa.

Dolegliwości bólowe piersi u wielu kobiet mają związek z noszeniem źle dopasowanej bielizny. Zbyt obcisły stanik powoduje ucisk na receptory bólowe, występujące w tkance piersi. Mastalgia może być także konsekwencją zbyt luźnego stanika, źle podtrzymującego piersi.

Ból piersi może dotyczyć również kobiet w okresie menopauzy, co ma związek z naturalnym starzeniem się tkanki piersi, zanikiem tkanki gruczołowej, a także zmianami hormonalnymi spowodowanymi wygasaniem funkcji hormonalnej jajników.

U kobiet karmiących piersią, ból jest często sygnałem zastoju pokarmu i rozpoczynającego się stanu zapalnego. Zazwyczaj towarzyszy mu obrzmienie lub zaczerwienienie piersi.

Dyskomfort może być także związany z różnego rodzaju zmianami w piersiach (guzy, torbiele). Rzadko bywa objawem wczesnego nowotworu, aczkolwiek jest częstą dolegliwością u kobiet z bardzo zaawansowaną postacią raka, zazwyczaj naciekającego ścianę klatki piersiowej lub skórę.

Należy także wspomnieć o dolegliwościach, które nie są związane z tkanką piersi. Jest to ból, który może wynikać z podrażnienia nerwów międzyżebrowych, z powodu zmian zwyrodnieniowych w kręgosłupie piersiowym, jest to tzw. nerwoból.

4. Ból piersi a nowotwór

Niestety nowotwory piersi przez długi czas mogą przebiegać bezobjawowo. Znacznie opóźnia to podjęcie wymaganego leczenia. Ból piersi może wystąpić dopiero, gdy guzki mają więcej niż 2 centymetry.

Do diagnozy raka piersi wykonuje się mammografię, biopsję cienkoigłową, gruboigłową lub USG piersi, które jednak nie zawsze jest skuteczne. Ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta w następujących przypadkach:

  • czynniki genetyczne – występowanie raka piersi w rodzinie, szczególnie najbliższej (matka, siostra),
  • wiek – po 50. roku życia ryzyko zachorowania wzrasta trzykrotnie,
  • czynniki hormonalne – kobiety, które zaczęły miesiączkowanie we wczesnym wieku są bardziej narażone na chorobę.

Leczenie raka piersi polega na usunięciu guza lub chorej piersi. Zabiegom towarzyszy chemio- i radioterapia. Od niedawna nowotwory piersi można leczyć także za pomocą hormonoterapii. Biorąc pod uwagę zachorowalność, rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem kobiet w Polsce.

Zapobieganie zachorowania na raka piersi:

  • aktywność fizyczna,
  • prawidłowa masa ciała,
  • ograniczenie alkoholu,
  • zdrowa dieta,
  • używanie bezpiecznych detergentów do czyszczenia,
  • zażywanie witaminy D.

Najlepszym sposobem na zachowanie zdrowia jest samobadanie. Pozwoli to na tyle poznać własny organizm, aby w przypadku różnego rodzaju zmian szybko je wykryć. Po wyczuciu guzków trzeba udać się do lekarza w celu ich zbadania. Bóle piersi również powinny być konsultowane ze specjalistą.

5. Ból piersi w ciąży

W ciąży bóle piersi mogą być bardzo dotkliwe. Zazwyczaj spowodowane są niedoborem oksytocyny. Jest to hormon odpowiedzialny za przemieszczanie się mleka za pośrednictwem kanalików do gruczołu.

5.1. Łagodzenie bólu piersi w ciąży

W łagodzeniu bólu może pomóc termoterapia (leczenie ciepłem i zimnem). Można ją przeprowadzać z wykorzystaniem pieluch tetrowych lub żelowych kompresów, którymi wykonujemy naprzemiennie zimne i ciepłe okłady.

Inną metodą jest okładanie piersi zmrożonymi liśćmi kapusty. Podczas prysznicu można co pół minuty przez około pięć minut polewać piersi naprzemiennie zimną i ciepłą wodą.

Kosmetyki także mogą łagodzić ból piersi. Najlepiej wybrać chłodzące preparaty wzbogacone ekstraktami z bluszczu, kasztanowca, skrzypu, kwasem hialuronowym oraz witaminami E, C i B.

Wmasowując preparat wykonujmy to delikatnie, aby dodatkowo nie rozgrzewać piersi. Środki wzbogacone powyższymi substancjami dodatkowo pomogą uchronić nas przed rozstępami, wynikającymi z powiększających się piersi.

Łagodzące masaże można wykonywać z użyciem płatków owsianych. Najpierw moczymy je w wodzie, do momentu aż rozmiękną. Gdy osiągną odpowiednią konsystencję umieszczamy je w gazie i powoli masujemy biust okrężnymi ruchami. Kobiety w ciąży mogą również stosować maski chłodzące na biust.

6. Ból piersi - kiedy iść do lekarza?

Na wizytę lekarską powinny zdecydować się osoby z następującymi objawami:

  • wyczuwalne guzki w piersiach,
  • gorączka,
  • powiększenie węzłów chłonnych,
  • obrzęk piersi,
  • zaczerwienienie piersi,
  • wciągnięcie sutka,
  • widoczne zmiany skórne,
  • wydzielina z brodawek,
  • nadmierna ciepłota piersi.

7. Diagnostyka bólu piersi

Jak już wspomniano, ból piersi jest częstą przyczyną konsultacji u lekarza ginekologa. Zazwyczaj rozpoznanie opiera się na badaniu palpacyjnym piersi w celu określenia, czy nie ma w nich niepokojących zmian, a także zebraniu przez lekarza wywiadu dotyczącego charakteru dolegliwości, ich częstości, związku z cyklem miesiączkowym.

W przypadku wątpliwości ginekolog może zlecić badania obrazowe, jak USG piersi lub mammografia. Badania hormonalne zazwyczaj wykonuje się w przypadku towarzyszących zaburzeń miesiączkowania lub nieprawidłowości w badaniu ginekologicznym.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

8. Profilaktyka bólu piersi

Samobadanie pozwoli na obserwację zmian zachodzących w gruczołach piersiowych w czasie cyklu miesiączkowego. Umożliwi to poznanie własnego organizmu na tyle, iż łatwo będzie można rozpoznać wszelkiego rodzaju niepokojące objawy, mogące mieć bardzo istotne znaczenie diagnostyczne.

Kobieta, która zna swoje piersi od wielu lat, jest w stanie powiedzieć lekarzowi czy dany guzek wyczuwa "od zawsze", czy też jest to świeżo znaleziona zmiana, wymagająca dokładniejszej diagnostyki.

Mimo że w większości przypadków przyczyna bólu piersi nie jest groźna, trzeba o nim poinformować ginekologa. Każda zmiana w piersi, z lub bez dolegliwości bólowych, powinna być zweryfikowana przez lekarza posiadającego doświadczenie w diagnostyce i leczeniu guzów piersi.

Ustali on przyczynę bólu a w razie potrzeby skieruje na odpowiednie badania diagnostyczne i wprowadzi odpowiednie leczenie. Najczęściej wykonywanymi badaniami są badania poziomu hormonów, mammografia, USG i biopsja (w przypadku zdiagnozowania guza piersi).

9. Leczenie bólu piersi

Leczenie dolegliwości bólowych piersi obejmuje postępowanie farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne. W leczeniu mastalgii można wykorzystać wiele gotowych preparatów, dostępnych bez recepty w aptece, zawierających olejek z wiesiołka lekarskiego, soję lub wyciąg z tzw. pieprzu mnisiego, a także witaminy E, B1 oraz B6.

Kuracja tymi preparatami powinna trwać co najmniej 3 miesiące do uzyskania efektów w postaci zmniejszenia dolegliwości. Istotne jest także unikanie stresów, ograniczenie palenia tytoniu oraz spożywania mocnej kawy i herbaty.

Wskazany jest odpowiednio dozowany wysiłek fizyczny oraz noszenie właściwie dobranego stanika. Szczególne znaczenie ma noszenie stanika sportowego podczas uprawiania sportu. Panie obdarzone dużymi piersiami powinny także rozważyć noszenie stanika podczas snu.

Leczenie hormonalne stosuje się w uzasadnionych sytuacjach, szczególnie, jeśli dolegliwościom bólowym towarzyszą ewidentne zaburzenia hormonalne, czyli np. nieregularne, zbyt skąpe lub zbyt obfite miesiączki.

Leczenie opiera się przede wszystkim na zahamowaniu niekorzystnego działania żeńskich hormonów płciowych (głównie estrogenów) na tkankę piersi. Najczęściej stosuje się tabletki antykoncepcyjne, które wpływają na przysadkę mózgową – hamują wytwarzanie hormonów uwalniających (FSH i LH).

Inną opcją jest leczenie hormonami z grupy progesteronu (tzw. gestageny). Preparaty te można stosować doustnie, ale także miejscowo, np. w postaci żelu na skórę piersi.

6 zaskakujących czynników, które zwiększają ryzyko raka piersi
6 zaskakujących czynników, które zwiększają ryzyko raka piersi [6 zdjęć]

Antykoncepcja hormonalna to jeden z najczęściej wybieranych przez kobiety sposobów na zapobieganie ciąży.

zobacz galerię

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze