Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (870 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Urszula Bieniek

Dieta w fenyloketonurii

Avatar placeholder
16.05.2023 15:21
Dieta w fenyloketonurii
Dieta w fenyloketonurii

Każdy rodzic z niecierpliwością czeka na moment, w którym po raz pierwszy ujrzy swoje nowo narodzone dziecko. Dopiero wtedy możemy odetchnąć z ulgą – dziecko jest piękne, więc i zdrowe. Jednak nie zawsze te dwie cechy idą w parze – istnieją choroby wrodzone, których na pierwszy rzut oka nie widać. Fenyloketonuria, niebezpieczna dla nieleczonych, w przypadku właściwej diety pozwoli na prawidłowy i radosny rozwój twojego dziecka.

spis treści

1. Co to jest fenyloketonuria?

Fenyloketonuria należy do grupy chorób metabolicznych. By dziecko ją odziedziczyło, każdy rodzic musi posiadać wadliwy gen, co nie pozwala na przekształcanie aminokwasu fenyloalaniny w tyrozynę. Zdarza się tak w przypadku jednego dziecka na 7 tysięcy, a konsekwencją jest niedobór tyrozyny i nadmiar fenyloalaniny w organizmie. Skutkiem mogą być m.in. poważne wady ośrodkowego układu nerwowego. Stąd też konieczność wczesnego wykonywania testów stwierdzających tę chorobę i wdrażanie odpowiedniej diety najlepiej już u niemowlęcia 7–10-dniowego i kontynuacja diety nawet w wieku dorosłym.

2. Życie z fenyloketonurią

Niestety dla rodzica może być szokiem to, jak zmuszony jest karmić swoje dziecko. Choroba wymaga praktycznie całkowitego wyeliminowania pożywienia osób zdrowych. Jest ono zastąpione poprzez fabrycznie wyprodukowane preparaty lecznicze, zawierające niezbędne dla dziecka składniki energetyczne oraz witaminy i składniki mineralne, a pozbawione zupełnie lub prawie zupełnie fenyloalaniny. Uzupełnieniem diety są małe ilości dozwolonych produktów.

Zobacz film: "Jak pozbyć się uczucia ciężkich nóg?"

Niegroźna dla chorego ilość fenyloalaniny w diecie jest określana na podstawie wieku, masy ciała oraz poziomu tego aminokwasu we krwi (wraz z wiekiem zmniejsza się ilość koniecznych pomiarów i w przypadku dorosłego jest to jedna kontrola na miesiąc). Pamiętać również trzeba, że pewna ilość tego składnika musi być dostarczona, gdyż fenyloalaninę zaliczamy do aminokwasów, których nasz organizm nie umie sam wytworzyć. Znalezienie „złotego środka” jest zadaniem lekarza, a ułożenie diety obfitującej w energię oraz inne niezbędne składniki, jak np. budulcowe białko, oraz wskazanie produktów dozwolonych i niedozwolonych – dietetyka. Rygorystyczne prowadzenie chorego ma miejsce zwykle do około 8–10 roku życia, kiedy to proces mielinizacji układu nerwowego dobiega końca. Restrykcje rosną jednak w przypadku dziewcząt przed i w czasie okresu prokreacji, tak aby choroba nie zagrażała rozwijającemu się płodowi.

3. Produkty żywnościowe w fenyloketonurii

3.1. Produkty niedozwolone przy fenyloketonurii

Produkty niedozwolone to te, które zawierają znaczne ilości białka, a więc i fenyloalaniny. Są to głównie artykuły pochodzenia zwierzęcego (mięso i jego przetwory, ryby, drób, jaja, owoce morza, produkty mleczne). Nie podajemy także nasion roślin strączkowych, orzechów, zwykłych produktów zbożowych, czekolady, kukurydzy, maku, siemienia lnianego, żelatyny. Nie można również zapomnieć o słodyczach, do których niezmiernie często dodawany jest aspartam, będący źródłem niebezpiecznego aminokwasu. Szukajmy na opakowaniu informacji „zawiera źródło fenyloalaniny”, jako że jest ona wymagana od producentów żywności.

3.2. Produkty dozwolone w ograniczonych i kontrolowanych ilościach

Takie, które zawierają niewiele fenyloalaniny, czyli warzywa (prócz strączkowych, kukurydzy), owoce i ich przetwory, ryż, margaryna i masło, żółtko oraz produkty zbożowe niskobiałkowe. Te ostatnie najłatwiej dostać w sklepach internetowych, oznaczone są skrótem PKU i są to nie tylko gotowe produkty, jak pieczywo, makarony i ciastka, ale również półprodukty (mąka).

3.3. Produkty dozwolone i bezpieczne przy fenyloketonurii

Będą to oleje, cukier i miód, landrynki, wody mineralne oraz specjalne produkty białkowe w postaci proszku, kupowane w aptece. Są one dostosowane do wieku chorego i można przygotować z nich koktajle mleczne, budynie. Pokrywają ok. 70–80% zapotrzebowania na białko i powinny być podawane kilkakrotnie w ciągu dnia (nie wolno spożywać wszystkiego naraz) i wraz z innymi produktami.

4. Przykłady posiłków przy fenyloketonurii

Zwykle do głównych posiłków (śniadanie, obiad, kolacja) podajemy dodatkowo preparat białkowy.

  • pieczywo niskobiałkowe z warzywami lub owocami, dżemem, miodem; produkt tłuszczowy (masło, margaryna, olej)
  • sałatki owocowe, kisiele, musy, kompoty, soki
  • surówki warzywne
  • budynie i koktajle „mleczno-owocowe” na preparacie białkowym
  • zupy na wywarze warzywnym z dodatkiem ziemniaków, ryżu, pieczywa, grzanek i makaronów niskobiałkowych, ewentualnym zagęszczaczem może być zasmażka z maki niskobiałkowej i masła
  • drugie danie: zapiekanki warzywne, makaronowe niskobiałkowe, ziemniaczane, ryżowe; ryż lub makaron niskobiałkowy z sosami, warzywami; placuszki, naleśniki niskobiałkowe z warzywami lub owocami; pierogi z mąki niskobiałkowej z nadzieniem warzywnym lub owocowym; pizza na bazie mąki niskobiałkowej.

Zastosowanie odpowiedniej diety w przypadku fenyloketonurii zwiększa szanse dziecka na prawidłowy rozwój.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze