Epidemia ptasiej grypy

Wirus ptasiej grypy (H5N1) został po raz pierwszy wykryty już w 1996 roku w Hong Kongu, a już rok później spowodował lokalną epidemię wśród drobiu. W tym samym roku doszło do pierwszego przeniesienia infekcji na ludzi - odnotowano 18 przypadków choroby, z czego 6 osób zmarło. Tak zaczęła się epidemia ptasiej grypy, która stała się przyczyną około 250 ofiar śmiertelnych i paniki na całym świecie.

1. Epidemia ptasiej grypy - przyczyny

Generalnie szczepy wirusa grypy zarażające ptaki cechują się łagodnym przebiegiem choroby. Są to tak zwane LPAI (Low Pathogenic Avian Influenza - szczepy wirusa ptasiej grypy o niskiej patogeniczności). Wydaje się, że do powstania nowych, zjadliwych typów wirusa musiało powstać wskutek znacznego zagęszczenia drobiu na hodowlach kurzych z powodu mutacji. Warto zauważyć, że wirus grypy (także ten sezonowy) cechuje się znaczną zmiennością genetyczną i zdolnością do mutacji, tak więc powstanie nowych odmian wirusa grypy nie jest zaskoczeniem.

2. Epidemia grypy - dalsze rozprzestrzenianie się wirusa

W okresie miedzy 1998-2002 nie odnotowano zakażeń wśród ludzi. W kolejnym roku doszło jednak do wznowy zachorowań - stwierdzono kilka przypadków śmiertelnych i rozprzestrzenienie się infekcji na inne państwa azjatyckie - Koreę, Wietnam i Tajlandię. W krajach tych doszło do wybuchu epidemii ptasiej grypy. Należy też mieć na uwadze, że nie wszystkie przypadki w tym wczesnym okresie zostały zgłoszone.

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

W 2004 wirus krążył po wymienionych wyżej krajach wywołując zachorowania wśród ludzi (około 30 ofiar śmiertelnych) i drobiu. Gdy wydawało się, że problem jest ograniczony do regionu w ciągu dwóch następnych lat H5N1 rozniósł się do 14 państw, nie tylko Azji, ale także Europy i Afryki, a liczba ofiar w ciągu tego czasu wielokrotnie wzrosła osiągając 180 osób. Co ciekawe szczególnie dużo przypadków śmiertelnych odnotowano w Indonezji.

3. Grypa ptasia - szczyt zachorowalności

Rok 2006 był najbardziej tragicznym rokiem w czasie epidemii ptasiej grypy. Podobnie jak we wcześniejszych latach wyjątkowo dużo przypadków śmiertelnych miało miejsce w Indonezji - na 55 zachorowań tylko 10 pacjentów przeżyło. Innymi dotkniętymi państwami były Chiny i Turcja. Co więcej w 2006 udokumentowano pierwszy przypadek, gdy wirus przeniósł się z jednego człowieka na drugiego. Na szczęście była to pojedyncza, nowa mutacja, która nie rozprzestrzeniła się na pozostałe typy wirusa. Jeśli by tak się stało ilość ofiar mogłaby znacznie wzrosnąć.

4. Ograniczanie się infekcji

Od roku 2007 obserwuje się stabilny trend w kierunku zmniejszania się liczby nowych infekcji i przypadków śmiertelnych. Obecnie choroba jest praktycznie ograniczona do obszaru Chin, Egiptu i Wietnamu, gdzie sporadycznie zdarzają się jeszcze zachorowania. Warto zauważyć, że w przebiegu całej epidemii nie stwierdzono przypadku zachorowania u człowieka nie tylko w Polsce, ale także w żadnym z krajów z nią sąsiadujących. W 2006 odnotowano natomiast kilka przypadków zakażenia wśród ptaków. Niestety mimo ograniczonego zasięgu ognisk chorobowych dane przedstawiane przez media przyczyniły się do powstania paniki i m.in. masowego wykupywania oseltamiwiru z aptek. Takie zdarzenia wynikały z nie zawsze rzetelnego sposobu przekazywania informacji w środkach masowego przekazu.

5. Czy może dojść do wznowy epidemii ptasiej grypy w przyszłości?

Wirus cechuje się dużą zmiennością, tak więc nie można wykluczyć, że w przyszłości dojdzie do wznowy zachorowań. Jak dotąd wydaje się, że H5N1 nie jest wirusem o dużej zakażalności, a jego wysoka zjadliwość (ciężkość przebiegu choroby u zakażonych osób) nie sprzyja masowemu rozprzestrzenieniu się. Co więcej, opracowane zostały szczepionki skierowane przeciwko białkom wirusa, co może nie zapobiegnie zachorowaniu na nowe szczepy, ale może przyczynić się do złagodzenia objawów choroby.

Bibliografia

Brydak L.B. Grypa i jej profilaktyka. Springer PWN, Warszawa 1998, ISBN 8391659496
Brydak LB. Grypa, pandemia grypy mit czy realne zagrożenie? Rytm, Warszawa 2008, 1-492
Brydak LB, Machała M. Inhibitory neuraminidazy wirusa grypy, Przewodnik Lekarza 2001, 7-8, 31-32, 55-60
Morbity and Mortality Weekly Report (MMWR). Prevention and Control of Influenza.recommendations of the Advisory Commmittee on Immunization Practices (ACIP) CDC, 2009, 58 (RR8), 1-52

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.